Bastaardsatijnrups onderdeel duinecosysteem

7 juni 2020, 14:00 Natuur Over het eiland

In deze aflevering van "Over het eiland" stelde ik boswachter Erik van der Spek een vraag over iets dat mij opviel in de omgeving van de Horsmeertjes. Ik zag veel meer rupsen dan ik gewend was.

Op het nieuws had ik het al voorbij zien komen. Paviljoenhouders aan de Noord-Hollandse kust had overlast van de bastaardsatijnrups, nou ja eigenlijk van de haartjes van het diertje. Ook op dit stukje Texel krioelde het er vorige week vrijdag van. Aan het begin zag ik er een paar, maar richting het Jan Witte-paadje stopte ik maar met tellen. Het waren geen tientallen meer, het waren er honderden. Is dit gebruikelijk?

Het antwoord van Erik:

"Naar mijn idee zijn er niet meer rupsen van de bastaardsatijnvlinder dan normaal, ze zijn een normaal onderdeel van het duinecosysteem. Wel kan er door de droogte plaatselijk voedseltekort zijn, doordat de duindoorn slecht in blad komt. Dat maakt dat ze op stap moeten om duindoorns te vinden met blad. Ze kunnen dan meer opvallen en bij mensen terecht komen. Wanneer je er allergisch voor bent, kan je dan van de haren rode plekken, blaasjes en jeuk krijgen, incidenteel ergere klachten. Kleding met handschoenen aan uittrekken, heet wassen en in de droger drogen en haren met plakband van de huid halen. Krijg je de haren in je ogen, niet wrijven maar met water schoonspoelen. Bij ernstige klachten naar de huisarts. Ik heb lang geleden wel eens gehoord dat iemand er voor naar de arts moest, maar heb daar geen goede informatie over. Nu ze zo groot zijn dat ze opvallen zullen ze snel verpoppen en is de kans op hinder weer een jaar weg en kunnen we over een tijdje van de mooi vlindertjes genieten."

GGD

Job Schepers: Spinsels bastaardsatijnrups

Zoals Erik al aangeeft kan het rupsje voor de nodige klachten zorgen. Erg panikerend is de nuchtere boswachter erg niet. De GGD adviseert om elk contact met de bastaardsatijnrups te vermijden. Raak de rups niet aan en voorkom dat deze in direct contact komt met de blote huid. Vermijd ook contact met nesten en spinsels in het duingebied. Zorg bij een bezoek aan natuurgebieden waar de bastaardsatijnrups voorkomt voor goede bedekking van de hals, armen, benen en ogen en ga niet op de grond zitten. Ook nesten van een jaar eerder bevatten veel brandharen die met de wind meegevoerd kunnen worden.

Tal van ruspsjes

Dat niet iedere rups een bastaardsatijnrups is, blijkt trouwens ook wel. Zoals in de eerste editie aangegeven vind ik de natuur heel leuk, maar weet ik er niet zoveel van. Ik herken een kamperfoelie en langzaamaan wordt de kennis groter. Toch had ik bij dit artikel ook bijna de verkeerde rups gezet. Navraag bij Sytske Dijksen leerde mij dat een rups van de grote beervlinder is. Toch ook best harig.