Verguld zilveren pronkbeker bij Museum Kaap Skil

Een bijzonder object uit het Palmhoutwrak is vanaf vandaag een half jaar te zien bij Museum Kaap Skil op Texel. Een verguld zilveren pronkbeker staat, vakkundig gerestaureerd na een verblijf van bijna vier eeuwen op de zeebodem, in de tentoonstelling Duiken in Details. Deskundige Jan Beekhuizen, bekend van onder meer het televisieprogramma Kunst & Kitsch, noemt het "Uitzonderlijk, zo niet uniek, dat zo'n vondst in een scheepswrak is gevonden".

De pronkbeker is van alle kanten te bezichtigen in een speciaal gemaakte geklimatiseerde vitrine. Op een touchscreen zijn de details op de beker goed te bekijken en uit te vergroten. De beker is versierd met gedreven bloemmotieven en mascarons, versierselen die een gezicht voorstellen. De pronkbeker is op 7 maart onthuld in het Rijksmuseum door gedeputeerde Jack van der Hoek en museummanager Corina Hordijk, tegelijk met de presentatie van een rapportage over de Palmhoutwrak-collectie. 

De ontdekking van het Palmhoutwrak door de Texelse duikers en de bijzondere, rijke vondst die bij dit wrak werd gedaan, zorgden in 2016 voor een wereldwijde sensatie. De prachtige zijden japon en andere luxe kledingstukken en persoonlijke eigendommen uit het wrak maakten duidelijk dat de lading die het schip vervoerde van zeer welgestelde, mogelijk zelfs koninklijke personen moet zijn geweest. Ook de verguld zilveren pronkbeker past in dit beeld. Alleen de allerrijksten konden zich zoiets veroorloven.

De schipbreuk en de bijna vier eeuwen op de zeebodem hebben hun tol geëist: de beker kwam deels platgedrukt en in drie stukken boven water. Bovendien zaten er donkere corrosiebulten op de oppervlakte. Experts van restauratie-atelier Restaura hebben de aanslag zorgvuldig verwijderd, de losse delen aan elkaar bevestigd en de beker in zijn oorspronkelijke vorm teruggebracht. Oorlogsgod Mars, die op de deksel van de beker staat, is zijn schild verloren, maar verder is de beker nagenoeg compleet.

In de tentoonstelling Duiken in Details in Museum Kaap Skil hangt ook een afbeelding van een schilderij uit de 17e-eeuw waarop een pronkbeker staat. Dit laat zien wat de functie van dit soort bekers was: mensen etaleerden er hun rijkdom mee. Het Palmhoutwrak was een zwaarbewapende straatvaarder, bestemd voor de handel op de Middellandse Zee. Het schip is in de 17e-eeuw gezonken op de Reede van Texel. Wie de eigenaar van het schip en de lading was is nog onbekend.

De rapportage over de Palmhoutwrak-collectie heet 'Wereldvondsten uit een Hollands schip'. Het 443 pagina's tellende gebonden boek is rijk geïllustreerd en geeft een schat aan achtergrondinformatie over de ontdekking van het wrak, de berging van de vondsten en de ontdekkingen van de onderzoekers. Het boek is te koop in de winkel van Museum Kaap Skil.