Ontslag op staande voet: wanneer toegestaan en welke stappen te nemen als werknemer?

Ontslag op staande voet betekent dat de arbeidsovereenkomst per direct wordt opgezegd door de werkgever. Dit heeft tot gevolg dat de werknemer gelijk zijn werk en daarmee inkomen verliest. Ook kan het recht op een WW-uitkering vervallen. Ontslag op staande voet heeft dus behoorlijk ernstige financiële gevolgen. De werkgever kan daarom ook niet zomaar een werknemer op staande voet ontslaan. Er zijn drie voorwaarden waaraan moet zijn voldaan voordat de directe beëindiging van de arbeidsovereenkomst gerechtvaardigd is. Als de werknemer een procedure start moet de werkgever bewijzen dat aan deze voorwaarden is voldaan.

1. 
Ten eerste moet er sprake zijn van een 'dringende reden'. Deze reden of de gevolgen daarvan moeten zo ernstig worden geacht dat van de werkgever niet redelijkerwijs verlangd kan worden de werknemer nog langer in dienst te houden. Een voorbeeld van een dringende redenen is ernstig verwijtbaar gedrag van de werknemer. U kunt hierbij denken aan diefstal, mishandeling, maar ook schending van een geheimhoudingsplicht of werkweigering.

2. 
Ook moet het ontslag op staande voet 'onverwijld' gegeven worden. Onverwijld betekent hier in feite dat direct na de verwijtbare gedraging/incident de werkgever tot ontslag op staande voet moet overgaan. Hij mag daarbij onderzoeken of de situatie daadwerkelijk aanleiding geeft tot ontslag op staande voet, maar het is niet de bedoeling dat hij te lang wacht.

3. 
De dringende reden die aanleiding gaf voor de werkgever om over te gaan tot ontslag op staande voet, moet ook onverwijld worden medegedeeld aan de werknemer. De werkgever heeft de plicht om direct aan de werknemer te vertellen waarom het ontslag op staande voet gegeven wordt. De werknemer heeft het recht om te weten op welke grond hij ontslagen wordt, zo kan hij zich hiertegen mogelijk verzetten.

Als u het niet eens bent met het ontslag is het aanvechten van ontslag - gezien de gevolgen - aan te raden. Met oog op het recht op een WW-uitkering is het aanvechten van het ontslag wenselijk. Het UWV toetst of u al dan niet recht heeft op een WW-uitkering en als u uw ontslag niet aanvecht, gaat het UWV er van uit dat u het eens bent met het ontslag waardoor u geen WW-uitkering krijgt. De werknemer kan binnen 2 maanden bezwaar instellen bij de rechter. Bij de rechter kan verzocht worden om vernietiging van het ontslag of het toekennen van een vergoeding. Deze vergoeding kan bestaan uit een gefixeerde schadevergoeding, een billijke schadevergoeding en/of een transitievergoeding. Echter, het niet voldoen aan de 3 vereisten brengt niet automatisch mee dat hiermee het ontslag automatisch ongedaan wordt gemaakt. Er wordt door de rechter per geval naar de omstandigheden gekeken.

U kunt voordat u een procedure bij de rechter start ook middels een brief schriftelijk bezwaar aantekenen bij de werkgever zelf. Juridisch heeft dit geen effect, omdat alleen een rechter het ontslag op staande voet kan vernietigen. Wel kunt u met de werkgever proberen te onderhandelen om een andere vorm van ontslag te krijgen. Zo kan het recht op een WW-uitkering wellicht veilig worden gesteld. 
Bedenk wel dat het schriftelijk bezwaar naar de werkgever lang kan duren waardoor de termijn van 2 maanden om nog naar de rechter te gaan in gevaar kan komen. Bovendien kan het gesprek met de werkgever leiden tot een vaststellingsovereenkomst, wat niet wenselijk is, omdat dan het recht op een WW-uitkering vervalt. Hierom adviseren wij u, in geval van ontslag op staande voet, altijd contact op te nemen met een advocaat die met u naar uw situatie kan kijken en gepaste maatregelen kan nemen.

Heeft u vragen over de procedure of andere stappen die u kunt nemen tegen ontslag op staande voet? U kunt bij de rechtswinkel al uw vragen stellen.

Deze column is geschreven door Isabel van Hoefen Wijsard, juridisch adviseur van Rechtswinkel Noord-Holland Noord (locaties Amsterdam en Texel).

Heeft u vragen? Neem contact met ons op! Rechtswinkel Noord-Holland Noord verleent gratis juridische ondersteuning aan minder draagkrachtigen op vrijwel alle rechtsgebieden op verschillende locaties in Noord-Holland. Bewoners van Texel kunnen gratis digitaal juridisch advies krijgen door een intakeformulier in te vullen. Dit kunt u vinden door "Texel" te selecteren onder het kopje "Onze Vestigingen" op de website www.rechtswinkelnoordhollandnoord.nl. U vindt ons ook op Facebook onder de naam ''Rechtswinkel Noord-Holland Noord''.