Verrassing uit de fuik

Hans Witte van het Koninklijk NIOZ volgt al sinds begin jaren 60 de visstand in de Waddenzee. Van april t/m juni en van september t/m oktober staat er een fuik in de Mokbaai die dagelijks wordt geleegd. Door dit intensieve, langlopende onderzoek weet Witte onder meer welke vissoorten er achteruit gaan en welke in aantal toenemen. Soms vangt hij een uitzonderlijke soort. Zo ontdekte hij vorige week een tongschar tussen de vangst; de zevende in al die jaren.

Een tongschar is een platvis die slechts zelden in de Waddenzee wordt aangetroffen. Langs de Schotse Oostkust en ten zuiden van IJsland is de soort wel algemeen. De andere zes keren dat Witte een tongschar in de fuik aantrof, ging het om kleine exemplaren. Deze laatste was 30 cm groot en daarmee echt een uitzonderlijke vangst.

Dat er zo heel af en toe een tongschar in de NIOZ-fuik terecht komt, is gewoon toeval. Juist de algemene soorten vertellen Witte over de stand van zaken in de Waddenzee. Soorten als de puitaal zijn bijvoorbeeld dramatisch afgenomen vanwege de gestegen temperatuur van het Waddenzee-water. De zeebaars neemt om diezelfde reden sterk toe. 

Hans Witte heeft inmiddels de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en is zijn kennis aan het overdragen aan zijn opvolgster Suzanne Poiesz. Net als Witte zal zij voortaan, onafhankelijk van het getij en de weersomstandigheden, in het voor- en najaar dagelijks de fuik om 8.30 uur legen. Ter plekke worden alle dieren gemeten en daarna vrijgelaten. Op vrijdag nemen de onderzoekers vissen mee naar het NIOZ, om ze te wegen en te snijden. Van deze vissen worden DNA-monsters genomen, de leeftijd bepaald en de maaginhoud onderzocht. 

Het onderzoek van Witte is onderdeel van de nieuwe tentoonstelling Waddenstad in Ecomare. Hier wordt het gepresenteerd als Vishandel De Fuik. Op kaarten in de viskar kunnen bezoekers per soort een grafiek zien van de gevangen aantallen door de jaren heen. De begeleidende tekst geeft uitleg over hoe het onderzoek wordt uitgevoerd.