Randverschijnselen
Brandende kamer
Wat doe je als je in huis een deur opentrekt en daarachter opeens een kamer volledig in de hens ziet staan? Als de wiedeweerga actie ondernemen om het vuur te blussen? Of stilletjes de deur dichtdoen en jezelf wijsmaken dat er niets aan de hand is? Het klinkt misschien als een hele rare vraag, maar ik zag hem vorige week wel opeens in gedachten bij me opkomen tijdens een bezoek aan het NIOZ.
Daar had ik de eer om via oud-Texelse Linda Vosjan aanwezig te zijn bij een bijeenkomst van Climate Cleanup, een landelijke organisatie die zich inspant voor een forse uitbreiding van de natuur (wereldwijd) om CO2 uit de atmosfeer terug te winnen. Linda werkt voor die organisatie, we kennen elkaar (via geheel andere omstandigheden dan het werk) en ik had een uitnodiging om langs te komen. Tijdens de bijeenkomst werd gesproken over concrete mogelijkheden om met natuurherstel de opwarming van de Aarde tegen te gaan. En ik weet het: dit soort woorden zijn tegenwoordig al snel de 'aanmaakblokjes voor verhitte discussies', maar het ging er tijdens die bijeenkomst van Climate Cleanup geheel anders aan toe.
Hier ging geen tijd verloren met discussies of er nou wel of geen opwarming van de Aarde is, maar werd de tijd besteed aan de vraag wat je kan doen – wereldwijd - om CO2 terug winnen uit de atmosfeer en om het proces van opwarming te keren. Dat leidde in dit geval tot interessante lezingen over bijvoorbeeld het herstel van oesterbanken dan wel het inzetten van zeegras, algen, mangroves en zeewier als natuurlijke opvangers van CO2.
Het waren geen wereldverbeteraars op sandalen die er rondliepen (om er maar even een clichébeeld tegenaan te gooien), maar – zoals Linda het mee aangaf - een gemêleerde samenstelling van wetenschappers en ondernemers met belangstelling voor de wereld om hen heen (nu en in de toekomst) En het waren – dat was mijn indruk – ook allemaal mensen met de instelling dat er concreet actie moet worden ondernomen om te voorkomen dat de spreekwoordelijk genoemde brand in de kamer overslaat naar het gehele huis.
Misschien beter gezegd: deze mensen waren eigenlijk al veel meer bezig met de vraag hoe te voorkomen dat de hele straat in fik vliegt omdat er al te lang niets aan die brandende kamer is gedaan. Idee van de bijeenkomst was ook om wetenschappers en ondernemers met dezelfde interesses bij elkaar te brengen en elkaar in contact te laten komen, zodat ze samen concreet plannen kunnen gaan uitvoeren. Dat is dan weer het mooie van pauzes tijdens grote bijeenkomsten: dan kun je elkaar even opzoeken bij de koffie en indien nodig meteen de contactgegevens voor later uitwisselen.
Het was hoe dan ook inspirerend om een tijdje bij die bijeenkomst van Climate Cleanup aanwezig te zijn. Geen gepolariseer, ook geen verhitte discussies op niets af, maar gewoon concreet met elkaar praten over de mogelijkheden om iets te doen aan een proces dat eigenlijk geen enkele vorm van uitstel meer kan hebben. Of zoals het in één van de lezingen (van Gert Jan Reichart) voorbij kwam: het is erg prettig dat de oceanen al heel veel CO2 opnemen, anders was het op land allang onleefbaar geweest. Maar ook de oceaan kent zijn grenzen: daar vindt op het moment een opwarming plaats met de snelheid van vijf atoombommen (op Hiroshima) per seconde. De hoeveelheid CO2 die momenteel per jaar door oceanen wordt opgenomen is volgens Reichart te vergelijken met een goederentrein van 585.000 kilometer lang die vol CO2 zit. Met andere woorden: dat kan ook niet tot in het oneindige zo door blijven gaan.
Bij zulke vergelijkingen is mijn vergelijking met een brandende kamer klein bier. De boodschap van de bijeenkomst was echter duidelijk: snel de deur van die brandende kamer dichtdoen en jezelf wijsmaken dat er geen brand is, is géén optie. Maar als je niet oppast, gebeurt dat intussen wel...
Jeroen