In Eierland is de Zoete Toekomst begonnen
Kun je zoet water dat in herfst en winter valt in de diepe ondergrond opslaan en daarmee in droge tijden in lente en zomer landbouwgewassen van vocht voorzien? Met die uitdagende vraag een jaar of tien geleden was het project Zoete Toekomst Texel geboren. Het lijkt te kunnen, zo blijkt uit de proefopstelling in Eierland.
Het gaat om twee pilots van elk circa dertig hectare. Eentje op het land langs de Postweg van de combinatie Langeveld-Smit en een aan de Hoofdweg, van de combinatie Slot-Broekman. Het principe is dat het regenwater dat in natte tijden via de drains uit het land stroomt, via een buizen- en filtersysteem wordt opgeslagen in de diepe ondergrond. Daaruit wordt het in droge tijden omhoog gepompt, waar het via de drainage naar de wortelzone stroomt.
Dat klinkt eenvoudig, maar om het daadwerkelijk te laten werken, moesten wat hobbels worden overwonnen. Acacia Water is op percelen van vier boeren in Eierland aan de slag gegaan. In het voorjaar van 2022 lukte het voor het eerst om zoetwater naar beneden te brengen en op te slaan. Een mijlpaal voor dit project, maar nog te weinig om er in het groeiseizoen al mee te kunnen irrigeren.
Uitdaging was onder meer te zorgen dat zout in de ondergrond zich niet vermengt met het ingebrachte zoete water. Het eerste plan om de boven- en ondergrond via via een zogeheten verticaal geboorde leiding te verbinden, bleek als nadeel te hebben dat het brakke water daardoor omhoog wordt getrokken.
Alternatief werd gevonden in een zogeheten horizontale boring op een diepte van twaalf tot vijftien meter. Uit berekeningen bleek dat daardoor geen noemenswaardige hoeveelheid zout omhoog zou komen. De aanleg van zo'n drain van een paar honderd meter werd neergelegd bij Van Leeuwen Sleufloze techniek. De specialisten hadden er een flinke kluif aan. Maar na veel gepuzzel werd met een nieuw type drain in een mantelbuis een oplossing gevonden. Betrouwbaar en duurzaam.
Andere partner was loon- en grondwerkbedrijf Dros, dat bij de aanleg van het complexe irrigatiesysteem allerlei hand-en-spandiensten verleende. Sijb Dros spreekt over het koppelen van drains, het aanbrengen van eindbuizen voor het doorspuiten van de drains, het plaatsen van filterbakken, peilputten, verzamelsystemen en het meedenken en oplossen van complexe situaties.
Belangrijke rol was ook weggelegd voor Broere Irrigatie, wat projecten heeft over de hele wereld. Ook dat bedrijf moest veel uitdagingen overwinnen om tot het gewenste resultaat te komen. Onder meer om te zorgen dat de kwaliteit van het zoete water dat de grond in gaat goed is en dat dit ook het geval is als het wordt opgepompt voor de irrigatie. Onder de juiste druk en in de gewenste hoeveelheden.
En met de juiste vergunningen. Want daarvoor gelden strenge normen, met name over de aanwezigheid van restanten van bestrijdingsmiddelen. Doordachte filtersystemen, voor de veiligheid op meerdere punten, moeten de kwaliteit garanderen.
Met als eindresultaat dat het reservoir aan de Hoofdweg inmiddels 20.000 kubieke meter zoet water is opgeslagen en aan de Postweg enkele duizenden. Dat verschil zit hem in het verkrijgen van de benodigde vergunning.
Nu is het aan de praktijk om uit te wijzen of het systeem echt werkt. Op het land van Slot-Broekman start een proef om te kijken in hoeverre gewassen er werkelijk beter door groeien. Vraag is ook of er voldoende zoet water beschikbaar blijft.