Van hobby tot een hobby-imperium
"Jeannet had zo veel energie en we hebben samen ontzettend veel gedaan." Edzard van Abs, echtgenoot van de onlangs overleden Jeannet van Abs, van 1987 tot 2018 aan het roer van hobby-imperium De Witte Engel, blikt terug op een bewogen leven met zijn ondernemende vrouw.
Op 28 oktober 1948 werd Adriana Johanna (Jeannet) Knigge als oudste van een gezin van zeven kinderen geboren in Oud-Loosdrecht (Noord-Holland). Toen ze zeven jaar oud was, kreeg haar vader een baan als commandant bij de Dienst Luchtvaart van het Korps Rijkspolitie in Eelde en verhuisde het gezin naar het nabijgelegen Paterswolde. “Ze hadden het niet breed”, vertelt Edzard. “Maar de moeder van Jeannet kon véél met weinig geld en haar vader was handig. Alleen metselen, dat kon hij niet.”
Dat zijn dochter dat talent wél bezat, bewees ze toen Edzard en zij na hun trouwen in 1972 een oude boerderij kochten in Oostwold (Groningen). “Die moest voor driekwart plat en weer opgebouwd worden. In 1975 gaf de Nederlandse baksteenindustrie een metselcursus. Die volgden we. De instructeur had al gauw in de gaten dat wij meer wilden dan een barbecue bouwen. Hij vroeg ons wat eerder te komen en leerde ons in twee uur tijd metselen. Vervolgens stond Jeannet in haar bikini in de tuin die cementmolen vol te scheppen. En het was absolúút geen lelijke vrouw: de werklui reden hun busje bijna van de weg”, lacht Edzard.
Die muziektoestand, daar was ze heel fel op
Jeannet en Edzard woonden van 1979 tot 2018 op Texel. Reden om te vertrekken vanaf het Groningse platteland was het werk van Edzard bij het NIOZ. “Een monsterachtig mooie baan. Vanaf 1978 verbleef ik hier doordeweeks al, in de Potvis. Jeannet woonde nog op onze boerderij in Oostwolde en was zwanger van onze oudste zoon Diede. We zagen er naar uit om naar Texel te verhuizen. Het besluit was snel gemaakt toen we een dagje op het eiland gingen fietsen: dat kon toen nog midden op de weg. Er was geen hond! Dat was in Groningen wel anders”, vertelt Edzard.
Jeannet zat, eenmaal op Texel met haar pasgeboren baby, niet stil: met een aantal NIOZ-vrouwen zette ze een speel-o-theek op in Den Burg. Toen Diede een peuter was, volgde een grote verhuizing naar boerderij De Witte Engel aan de Hoornderweg, waar ze veel kluswerk verrichtte. In 1984 werd Jeannet moeder van zoon Meilon, die als 2-jarige naar de antroposofische peuterklas bij het Maartenhuis ging. “Daar is het eigenlijk begonnen”, vertelt Edzard. “Het was een arm schooltje. Een poppenmaakster werd uitgenodigd om alle moeders een gratis poppennaaicursus te geven, met als voorwaarde dat de poppen aan de school werden gegeven. Jeannet deed mee en bedacht zich dat het jammer was dat we zoiets niet op Texel hadden. Ze volgde een tweede cursus, ‘om het trucje af te kijken’, en ging toen zelf aan de slag.”
Zodoende begon het handwerkimperium De Witte Engel – vernoemd naar de boerderij – in 1987 aan de keukentafel van Jeannet. Na een paar jaar schreef zij zich in bij de Kamer van Koophandel. “Ze gaf poppennaaicursussen, maar ontwierp ook maakpakketten. Eerst een gewone pop, later een hele kerststal. Ze tekende de patronen, schreef de beschrijvingen. Dat heeft ze uiteindelijk in haar loopbaan voor zo’n tweehonderdvijftig pakketten gedaan.”
In de volgende dertig jaar groeide De Witte Engel uit tot een handwerkmaterialengroothandel met wereldwijd bereik. Het poppentricot van De Witte Engel werd leidend in de poppenmakerswereld – bestellingen gingen naar Amerika, Australië, Zuid-Amerika en Rusland. “De Witte Engel groeide tegen de klippen op”, vertelt Edzard. "Dat was reden om te verhuizen naar de Warmoesstraat, waar in het koetshuis de winkel en de productie en groothandel werden gesitueerd." Na een jaar werd de winkel te klein en werd de winkel tegenover de grote kerk in Den Burg gekocht en weer een jaar later werd de complete voormalige sociale werkplaats, 1.600 m2, op het Wezenland gekocht. “Jeannet heeft heel hard gewerkt en ik heb haar daarin niet tegengewerkt. Wel hielp ik haar: bij lange reizen, bij het bouwen van stands voor de vele beurzen waar we stonden en als vrachtwagenchauffeur.” Jeannet vloog de hele wereld over. Voor afspraken met klanten of leveranciers, maar ook om zich op beurzen te presenteren. Bijvoorbeeld in Mainz, Frankfurt, Parijs, Birmingham en Hamburg, waar ze prijzen won voor ‘beste stand’ of ‘beste in-stand workshop’. “Dat reizen en ondernemen vréét energie, maar ze hád ook veel energie. En intussen zat ze in verschillende ouderraden, was ze vier jaar lang voorzitter van de kerkenraad en sociaal bewogen.”
Daarnaast maakte Jeannet graag tijd voor één van haar grote hobby’s: zingen. Bij het Artex Kamerkoor en Amici Cantus was zij sopraan. “Daar beet ze zich in vast. Vorig jaar zong ze met een participatiekoor nog stukken uit de Mattheus Passion met het Radio Filharmonisch Orkest: die zaten erin gebakken. Die muziektoestand, daar was ze heel fel op. Sowieso kon Jeannet prachtig zingen, en goede teksten schrijven: als natuurkundig assistent bij de Rijksuniversiteit Groningen zette ze in de jaren ‘70 met een collega voor elke promovendus een cabaretvoorstelling in elkaar. De verzoeken kwamen op een gegeven moment zelfs vanaf de Universiteit van Amsterdam.”
In oktober 2018 droeg Jeannet haar bedrijf over aan zoon Meilon en zijn vrouw Katri. “Jeannet heeft zich tot de laatste dag met geweldig veel plezier gewijd aan de vele aspecten die De Witte Engel van haar vroegen. Hierin werd zij gesteund door Edzard en de beide zoons en in het zadel gehouden door de klanten wereldwijd, die met hun positieve feedback en trouwe klandizie het bedrijf deden groeien en bloeien”, luidde toen het persbericht. Vlak voor de overdracht waren Edzard en Jeannet al terugverhuisd naar Groningen, waar beiden nog familie hebben wonen. Vanaf dat moment ging het ook achteruit met de gezondheid van Jeannet. Eerste diagnose was spierreuma, maar na diverse uitsluitende onderzoeken werd in 2021 de ziekte van Alzheimer bij haar vastgesteld. "Achteraf gezien, had ik dat wel in de gaten”, vertelt Edzard. "Jeannet keek nooit tv: 's avonds ploos ze het Financieel Dagblad en Trouw uit, maakte ze nieuwe poppen, breide ze of las ze een boek. Maar opeens kwam ze niet meer door de kranten heen en een boek lezen ging ook heel langzaam. Dat was niets voor haar.”
Jeannet van Abs overleed op 11 februari 2023. Ze werd 74 jaar.