Tessels in de brugklas: mobiel heet voortaan een 'vriêfglasie'
Ina Schrama en Gerard Kuip gaven woensdag verschillende brugklassen van OSG De Hogeberg les in het Texels dialect, in het kader van het project 'Op sien Tessels'.
De les begon uiteraard met een typisch Texels gebruik: "Van wie beijje d'r ien?" In de klas zaten een Duunker, een Blom en meer van zuks: Gerard knikte herkennend. Aan de hand van een woordenlijst behandelde de klas vervolgens een paar - op het eerste gezicht onverklaarbare - Texelse woorden, zoals 'avveseerskoene' en 'holréégie'. "Avveseer, dat is afgeleid van het Franse 'avencer': doorgaan. Het zijn dus schoenen waarop je lekker doorloopt", vertelde Ina. "Hardloopschoenen!", luidde het antwoord. "Ja, dus bijvoorbeeld Nikies", stemde Ina in. En een holréégie? Een rol ruggetje. "Dat slaat op de stang van een fiets: die van een opoefiets." Relatief nieuw in de Texelse woordenlijst: een 'vriêfglasie': een glaasje waar je met je vinger over wrijft, oftewel een mobiele telefoon. "Zo'n woord ontstaat bij echte Texelaars onder elkaar", vertelt Ina. "Dus zeg nu thuis maar eens: 'Mam, m'n vriêfglasie moet aan de lader', en dan wachten op de reactie."
Na twee versjes uit 'Kukelehaantje Kippekont' - daarna samen vertaald ('We zelle je griepe, we zelle je fange, we zelle je kniepe; zelle je gieuwere, zelle je tolle' - "Dat is mishandeling!") - verlieten de leerlingen de klas met een Texels woordenboek.
Het project 'Op sien Texels' wordt nu voor het derde jaar gehouden. Remkje Visser, docente Nederlands: "Taalbeschouwing is een onderdeel van het vak Nederlands. Het is goed om daarbij eens naar je eigen dialect te kijken." Alle brugklassen volgen het project, waarbij in klas KM1B een folder wordt gemaakt om anderen over het dialect te informeren. Voor de folder duiken ze de ontstaansgeschiedenis in, spreken ze iemand die 'echt Tessels' spreekt en onderzoeken ze hoe het er nu voorstaat met het dialect. "De gastlessen zijn er nu voor het tweede jaar: leerlingen benaderden Ina en Gerard in het eerste jaar met vragen, waarop zij voorstelden zelf langs te komen."