Wat ik zeggen wou
Donderwolk
Jan Ayeslag
De Jan Ayeweg haalde recent twee keer deze krant. Op 20 januari twee volle pagina’s met de queeste naar de herkomst van de naam, met foto en landkaart.
Kort is het bericht van 6 januari 2023 Bekendmakingen Gemeente Texel, Bouwzaken: ‘Omgevingsvergunningen aangevraagd: Jan Ayeweg 5 Den Hoorn. Nieuwbouw van een stolp’.
Daar is de donderwolk. Op nummer 5 staat sinds 1963 de roodstenen boerderij Westerend. Door mijn vader is de plek meebepaald, hij heeft aan het ontwerp meegetekend. Het grote huis was jarenlang het prachtige thuis voor het gezin van elf kinderen. Sinds de verkoop in 2014 wacht het op blijvende bewoning. Deze boerderij nu slopen, waarom?!
Kijk ook naar de omgeving. De Jan Ayeweg is zo’n 800 meter lang en heeft op begin en eind aan weerszijden een stolp, en daartussen aan weerszijden twee ruilverkavelingsboerderijen. Mooi in harmonie. Ze zijn deel van het landschap geworden, en de laatste twee lijken zelfs de voorkant van de roman ‘Onder de mensen’ (Mathijs Deen, 2016) te sieren.
De ruilverkaveling begin jaren zestig is een enorme ingreep in het Texelse landschap geweest. Het heeft een reeks markante boerderijen opgeleverd die bij het Texelse agrarische erfgoed horen. En in dit specifieke geval: het is uniek dat drie broers Bakker, Wim, Jaap en Piet, elk zo’n boerderij vlakbij elkaar begonnen, Westerheem aan de Westerweg, en Westerduin en Westerend aan de Jan Ayeweg.
Westerduin is verbouwd, maar de buitenvorm is hetzelfde gebleven. Misschien zijn deze boerderijen geen wondertjes van bouwkunst, maar het is wèl een bouwstijl die ten tijde van de ruilverkaveling actueel was.
Met de sloop van Westerend verdwijnt een markante ruilverkavelingboerderij. Doodzonde als deze boerderijen uit het Texelse landschap verdwijnen. Als dit zomaar kan, hoeveel blijven er dan over? Er zijn er niet zoveel meer als boerderij in gebruik, daar kan dan hetzelfde mee gebeuren als mogelijk nu met Westerend.
Hoe mooi een stolp ook kan zijn, het is niet juist om een Texelse ruilverkavelingsboerderij te vervangen door oud lijkende nieuwbouw.
Ingrid Bakker