Brief aan de raad: “Bezint eer gij begint”
Pepijn Lijklema, in het verleden betrokken bij het verlichtingsplan op Texel, heeft met verbazing kennis genomen van de plannen van de gemeente om onderzoek te doen naar meer verlichting bij kruispunten in het buitengebied. Hij schrijft hierover een een uitgebreide brief aan de gemeenteraad. Hij biedt gratis zijn diensten aan, aan het college, het ambtelijke apparaat en de gemeenteraad.
Lijklema schrijft dat hij van 2008 tot en met 2015 onderzoek heeft gedaan naar openbare verlichting Texel. Volgens de inwoner van Den Burg staan drie zaken centraal.
1. In hoeverre volstaat het huidige buitengebied aan het door de gemeenteraad unaniem vastgestelde verlichtingsbeleid? "Mijn indruk is dat het nu volstaat en dat we er met zijn allen net aan gewend zijn. Staat straks je uitvoering haaks op je eigen beleid dan heeft dat juridische consequenties. Je kan uiteraard je eigen beleid aanpassen. Maar dat brengt ons bij vraag twee."
2. Wat is de aanleiding om af te wijken van het bestaande eigen beleid? "Wat zijn bijvoorbeeld de cijfers en ervaringen van de politie? Is het aantal ongelukken toegenomen sinds kruisingen in het buitengebied zijn verduisterd? Voor zover ik weet van vorige evaluaties, was de veiligheid juist toegenomen ondanks dat er steeds meer verkeer is op Texel sinds het buitengebied is verduisterd. Dat heeft te maken met de schijnveiligheid die verlichting soms biedt, waardoor mensen te hard gaan rijden. Onveiligheid kan ook komen door verblinding die plotselinge verlichting kan creëren. Hier zijn inmiddels talloze wetenschappelijke studies over te vinden. Vergelijk het met een slaapkamer, waar iemand midden in de nacht met de zaklamp even in je ogen schijnt. Je ziet de eerste minuut bijna niks."
3. Is licht het gewenste doel of het gewenste middel? "Veruit de meeste ongelukken die 's nachts gebeuren in het buitengebied hebben te maken met onverantwoord rijgedrag, niet met duisternis. Denk daarbij aan alcohol, drugs, telefoneren, te hard rijden of vermoeid achter het stuur duiken. Wie zo min mogelijk ongelukken ’s nachts wil, kan beter investeren in maatregelen die dát voorkomen. Wie toch per se een verlicht kruispunt wil, zal het kruispunt volgens de landelijke richtlijnen gelijkmatig moeten verlichten. Dat wil in de praktijk zeggen dat wegen naar de kruising toe al verlicht moet worden, om de overgang tussen licht en donker zo geleidelijk mogelijk te maken voor de ogen. De veiligste kruising in het buitengebied is in het donker, de op-een-na veiligste is met zestien lichtmasten en de meest ónveilige is een kruising met één lichtmast. Zestien lichtmasten per kruising zijn een feest voor lichtfabrikanten, maar ze bieden niet de gewenste veiligheid, staan haaks op de kernwaarde duisternis en zijn strijdig met de duurzaamheidsambitie.
Ik durf de voorspelling aan dat goed en onafhankelijk onderzoek zal aantonen wat ik hierboven heb beschreven. Dat wil zeggen dat men op Texel in het buitengebied kan volstaan met slimme alternatieven zoals goede belijning en wegmarkering. Eigenlijk is het verspild geld om dit nog eens te onderzoeken. Kortom bezint eer gij begint."