Graag tussen mensen en boeken
Frieda van Sambeek is een vertrouwd gezicht in de bibliotheek. Al 44 jaar werkt ze tussen de boeken en de mensen. Doet de administratie, ordent boeken en doet andere klussen. Een vraagbaak met veel kennis. Deze week ging ze met pensioen.
Frieda (65) deed in Groningen aan de Bibliotheek Academie de opleiding tot bibliothecaris. “Een leuke opleiding en ik heb toen stage gelopen in de bibliotheek op Texel. Joke de Vlas was toen bibliothecaris. Ik had toen al scharrel met Werner (Dros). Hij wilde graag weer naar Texel en zo kwamen we hier weer terug. Joke hoorde dat en zei: “Er gaat iemand weg, als je zin hebt om langs te komen… Dat was in 1978, zo ging ik de bibliotheek aan de slag. Eerst voor enkele uren, later groeide dat uit tot een paar dagen.”
Op tijd inleveren
Ze groeide in de bibliotheek aan de Drijverstraat uit tot een vast gezicht achter de balie. “Nu gaat dat met de automaat, maar voorheen namen we zelf de boeken in. Dat gaf veel werk, soms stonden we wel met vier tot vijf collega’s achter de balie. Alle ingeleverde boeken gingen toen door onze handen. We zorgden dat de boeken netjes bleven en gingen er ook achteraan als boeken niet op de afgesproken datum waren ingeleverd.
Dat systeem is enorm veranderd. Het uitlenen en inleveren van boeken doen mensen nu zelf, met behulp van de robot. Mijn rol is nu veel meer adviserend en het oplossen van probleempjes.
De boeken zijn altijd gebleven, maar er is in de bibliotheek in de loop der jaren veel veranderd. Frieda: “We zijn meer gaan inzetten op andere activiteiten. Met name voor de jeugd. Die is héél belangrijk. Programma’s voor baby’s, kleuters en peuters. Voorlezen en andere dingen. Zo proberen we de jeugd aan de bibliotheek te binden en aan het lezen te krijgen en te houden.
Digitale wereld
Tot en met de basisschool lukt dat uitstekend, maar op de middelbare school wil dat nog wel eens veranderen. In die leeftijd richt de jeugd zich meer op de digitale wereld en raakt het lezen van boeken naar de achtergrond. Wat we ook zien is dat jonge gezinnen met hun kinderen en opa’s en oma’s met hun kleinkinderen de bibliotheek weer weten te vinden. Dan is de cyclus weer rond.”
“Lezen is leuk. De bibliotheek is laagdrempelig en voor iedereen. Een fijne manier om voor weinig geld veel boeken tot je te nemen. Voor kinderen tot 18 jaar is het zelfs gratis. De collectie verandert voortdurend. Wekelijks komen er nieuwe boeken bij en verdwijnen oude boeken. Die gaan niet weg, maar komen weer op ander plekken in de circulatie. We hebben ze bijvoorbeeld aangeboden aan vakantieparken. Grappig is dat je tegenwoordig ook veel boekenstalletjes aan de weg ziet.”
Vertrouwd gezicht in de bibliotheek
Tijden veranderen, ook bij de bieb. “Tegenwoordig gaat er veel meer digitaal. Maar niet iedereen kan daar even goed mee overweg en kan daarbij best wat hulp gebruiken. De bibliotheek is tegenwoordig ook een Informatiepunt Digitale Overheid. Wij helpen mensen met vragen over diensten van de Belastingdienst, het CBR en andere digitale dienstverlening.
Als Taalhuis bieden we in de bibliotheek bijeenkomsten om anderstaligen of mensen met een taalachterstand te helpen en ondersteunen we vrijwilligers die zich hiervoor inzetten.”
Veel veranderingen in 44 jaar tijd, ook in de organisatie. In al die jaren volgende meerdere leidinggevenden elkaar op, van Joke de Vlas tot de huidige bibliothecaris Maaike Vonk. Ingrijpend was de samensmelting van meerdere zelfstandige bibliotheken in de Kop van Noord-Holland tot Kopgroep Bibliotheken. “Het was in het begin behoorlijk wennen, maar inmiddels heeft iedereen z’n draai gevonden. Als team zijn we breed opgeleid. Ik lees graag en best veel, van psychologische romans tot een thriller. Maar je kunt niet elk boek lezen, maar we wisselen onderling veel kennis uit.”
De planken met Texelse boeken hebben haar speciale aandacht. Een volledige baan, bijvoorbeeld als bibliothecaris, heeft ze nooit geambieerd. “Terug op Texel raakte ik al snel in het loonbedrijf van Werner aan de slag. Administratief werk, verzorging van de koeien, kalveren ter wereld brengen en allerlei andere hand-en-spandiensten. Die combinatie thuis en bibliotheek heb ik altijd erg leuk gevonden. Lekker tussen de mensen en de boeken. Ik zal het werk in de bibliotheek best gaan missen.”
Gerard Timmerman