Wouter van Atteveldt.
Wouter van Atteveldt. Foto: Familie Van Atteveldt

"Begrijpen waar polarisatie en wantrouwen vandaan komen"

Wouter van Atteveldt, geboren en getogen op Texel, is hoogleraar 'Computational Communication Science & Political Communication' geworden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Van Atteveldt, zoon van Henk en Annemieke van Atteveldt uit De Koog, hield vrijdag 11 november zijn oratie waarmee hij zijn leerstoel als hoogleraar aan de universiteit officieel aanvaardde. Van Atteveldt gaat zich bezighouden met 'computationele technieken' om (politieke) communicatie te blijven begrijpen in tijden van digitalisatie en fragmentatie. Dan gaat het om de bouw van wiskundige modellen en het gebruik van computers om wetenschappelijke problemen te analyseren.  


De oud-Texelaar gaat onderzoek doen naar traditionele nieuwsmedia, nieuwe (social) media en de wijze hoe en welke informatie mensen tot zich nemen. "De beste kranten ter wereld zijn met een muisklik of swipe door te bladeren, maar het is minder duidelijk geworden wat ‘echt' nieuws is en door wie het gemaakt wordt. De grenzen tussen journalistiek en andere ‘content' vervagen." Door de enorme toename van digitale en sociale media als informatiebronnen is het volgens Van Atteveldt steeds moeilijker vast te stellen welk nieuws mensen lezen en wat voor effect dat heeft op hun wereldbeeld. "Dit is wel heel belangrijk om te weten, zeker wanneer steeds meer mensen in een zogenaamde filterbubbel terechtkomen. In zo'n geval kiezen mensen niet zelf of ze alleen nog maar Ongehoord Nieuws kijken of het NRC lezen, maar bepalen algoritmes wat zij te zien of te lezen krijgen. Wanneer je vervolgens niet meer in de gaten hebt dat jouw mediaconsumptie heel anders is dan die van je buurman, kun je gaan denken dat jouw opinie de algemene opinie is in plaats van een van de vele meningen."


Bedoeling is dat Van Atteveldt dit sociale vraagstuk vanuit zijn 'computationele blik' gaat bekijken oftewel met behulp van technieken uit de kunstmatige intelligentie en taalkunde. "Het wordt steeds moeilijker om te begrijpen wat het effect van al deze media is, terwijl er tegelijkertijd een sterk verband is tussen het gebruik van traditionele en sociale media en het vertrouwen in politiek. "Juist in deze tijd van een dalend vertrouwen in de overheid is het belangrijk dat onderzoek wordt gedaan naar de invloed van (sociale) media. Dit is nodig om te begrijpen waar polarisatie en wantrouwen vandaan komen en hoe media eraan kunnen bijdragen dat vertrouwen wordt hersteld."