De beide vitrines in Kaap Skil met Bas Ankersmith van de RCE.
De beide vitrines in Kaap Skil met Bas Ankersmith van de RCE. Foto: Jeroen van Hattum

Zeldzame eeuwenoude jurken opgeslagen in zuurstofvrije vitrines

Twee zuurstofvrije vitrines vormen bij Museum Kaap Skil in Oudeschild de nieuwe bewaarplaatsen voor de twee eeuwenoude jurken uit het Palmhoutwrak.

De zuurstofvrije vitrines zijn uniek in hun soort en speciaal voor het museum ontwikkeld. Ze zijn volledig gevuld met stikstof en gevrijwaard van zuurstof, zodat dat niet bij de stof kan komen. Het eeuwenoude textiel is volgens Corina Hordijk van Kaap Skil erg gevoelig voor licht en zuurstof. 


De vitrines staan speciaal voor de jurken een klein beetje onder druk en die druk staat via een ingenieus systeem in contact met de luchtdruk buiten. "Die kan ook de ene keer wat hoger of wat lager zijn", vertelt Bart Ankersmith van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, RCE. "Via een systeem onder de grond kan er eventueel wat stikstof bij of weggehaald worden als dat nodig is." Drie andere vitrines in de nieuwe expositieruimte zijn eveneens geheel zuurstofvrij. Volgens Ankersmith kan met de speciale vitrines aan twee zaken worden voldaan: beide jurken (en andere spullen uit het Palmhoutwrak) zijn goed geconserveerd voor de toekomst en ze kunnen geƫxposeerd worden. Het alternatief was de jurken ergens op een donkere plek bewaren, maar dan zou slechts een enkeling de jurken ooit nog te zien hebben gekregen. "Nu kan iedereen ze zien." De eerste jurk uit 2016 ligt in een ronde vitrine in de benedenverdieping van Kaap Skil (in een ruimte nabij de maquette). De trouwjurk heeft iets verderop een eigen vierkante vitrine. Beide jurken liggen - niet zichtbaar voor het oog - op zuurvrij papier en in de eerste jurk zijn op ingenieuze wijze de plooien in de stof weer zichtbaar gemaakt. Beide vitrines zijn gefinancierd door de provincie Noord-Holland. Volgens gedeputeerde Rosan Kocken (cultuur en erfgoed) van de provincie gebeurde dat omdat de jurken (en andere spullen uit het Palmhoutwrak) veel toevoegen aan het erfgoed dat nu al in Noord-Holland te zien is.


Voordat de jurken in de vitrines werden ondergebracht, deden de Universiteit van Amsterdam en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed onderzoek om zeker te weten dat de jurken in de vitrines goed bewaard zouden blijven. Hordijk: "Er zijn maar een paar zuurstofvrije vitrines in de wereld en al helemaal niet van dit formaat." Volgens Ankersmith kan het klimaat in de vitrines ook een klein beetje worden bevochtigd als dat nodig is, zodat de omstandigheden perfect zijn. Gehoopt wordt de opgedane kennis op een gegeven moment ook bij andere musea te kunnen toepassen.