Wereldreis een expositie van wereldklasse
Een volledige metamorfose, dat is misschien wel de beste omschrijving voor de bovenverdieping van Museum Kaap Skil in Oudeschild waar onlangs de nieuwe tentoonstelling 'Wereldreis' is geopend. De nieuwe tentoonstelling gaat over de wereldwijde handel in de 16e, 17e en 18e eeuw en de centrale rol van Texel daarin.
Op de bovenverdieping was altijd al veel te zien, misschien wel teveel. In de nieuwe tentoonstelling zijn minder voorwerpen te bezichtigen dan voorheen, maar daardoor is er juist meer te zien. De glazen bakken met onduidelijke inhoud zijn verdwenen, net als de bakken vol pijpjes, muntjes en andere historische onderwaterschatten. Er voor in de plaats is een interactieve tentoonstelling gekomen, die de moeite waard is voor jong en oud. Er kan gevoeld, geroken en gekeken worden, er kan gespeeld en geluisterd worden en natuurlijk zijn de pronkstukken van de onderwaterarcheologie echt niet verdwenen. Samen met Corina Hordijk, artistiek directeur van Stichting Texels Museum, lopen we een rondje over de expositie. "Ik hoor van iedereen dat ze de tweede keer weer allerlei dingen zien die ze eerste keer hebben gemist. Dus je moet vooral een keer terugkomen om het op je gemak te komen bekijken."
Echt Texels
De handel kende vele gezichten: avontuur, rijkdom en romantiek, maar ook uitbuiting, gevaar, slavernij en armoede. Texelaars van toen nemen de bezoeker mee naar alle vier de windstreken. De uitwerking is verrassend. Bij binnenkomst wordt de bezoeker direct getrakteerd op vergezichten van alle windstreken waar de expositie over gaat. Het is knap hoe in de tentoonstelling oog is gehouden voor de Texelse achtergrond. In het persbericht rond de opening schreef het museum: "In Wereldreis volg je de schepen naar hun bestemming. Een centraal geplaatste kompasroos wijst de weg, Texelaars van toen vertellen hun verhaal, ondersteund door vondsten uit scheepswrakken. Albert Gronders bijvoorbeeld, vertelt in ‘het noorden’ over de Oostzeevaart. Hij weet waar hij het over heeft, want aan het einde van de zeventiende eeuw voer hij jaarlijks naar de steden rond de Oostzee om er graan te halen. Ga je naar het oosten, dan is Jacob Schagen de gids. Als jonge Texelaar van ongeveer 15 jaar vertrok hij in 1762 met VOC-schip De Jonge Lieve naar het verre oosten. Ook over de reizen naar het westen en het zuiden komen Texelaars van toen aan het woord."
Wereldreis laat niet alleen de mooie kanten van de periode zien. Met name in 'het westen' is het contrast prachtig verwerkt. Als men via de route aan komt lopen, zijn eerst opgedoken voorwerpen te zien die bestemd waren voor een suikerplantage in Suriname. Gereedschappen waarmee de tot slaafgemaakten hadden moeten werken, naast de luxe-artikelen die de plantagehouders een comfortabel leven moesten garanderen gaan naadloos, maar met respect, in elkaar over.
De nieuwe expositie, in combinatie met een ruimere opzet en het folie op de ramen, zorgt ervoor dat een hernieuwd bezoek toch een volledig nieuwe ervaring is. Een bezoek is zodoende ook zeker voor Texelaars een aanrader. Vol verwachting kijken we uit naar dit najaar. Dan opent Museum Kaap Skil de nieuwe tentoonstelling, met de exclusieve vondsten uit het Palmhoutwrak. Met een glansrol voor de beroemde zijden Jurk.
Texelaars van weleer tot leven gewekt om hun verhaal te vertellen
Job Schepers
