Over zachte pen en huilende lucht

Saai en niet leuk. Mocht dat beeld over poëzie bestaan bij eerste- en tweedeklassers van OSG De Hogeberg, dan is dat grondig bijgesteld tijdens een workshop ter gelegenheid van de Week van de Poëzie. Aan het eind schreef elke leerling zelf een gedicht.

Voor de workshop zijn twee gastdocenten van Schoolwerkpoëzie naar het eiland gekomen, Sare Bakkers zelfs uit de Achterhoek. Ze treft tijdens het blokuur van brugklas HV1B een aandachtig gehoor. Poëzie omschrijft ze als de meest vrije vorm van taal. "Met de minste regels. We kunnen dus het meest over onszelf hebben." 

Ze zet de leerlingen niet gelijk zelf aan het dichten. Eerst een paar voorbeelden: De Boze Schaar van Leidi. De vraag is welke woorden bij de scholieren opkomen bij het lezen van de negen regels. De handen gaan omhoog: "Eenzaamheid", "Verdriet" en "Boosheid". Volgens Sare is er nog iets met het gedicht: "Er is een geheim. Iets wat wij niet weten. Ze wil niet vertellen waarom ze boos is. Dat is het mooie van poëzie, je hoeft niet het hele verhaal te vertellen." Het verklaart wellicht waarom menig songtekst uit de Top 2000 ook na vele tientallen jaren nog steeds niet is te doorgronden. Nog een les over poëzie: zinnen die je belangrijk vindt mag je herhalen. 

De workshop leert nog meer: "Je kunt dingen tot leven laten  komen. Je zegt bijvoorbeeld: Ik ben de zee, ik ben de zon of ik ben een vulkaan. Wat wil dat zeggen?", vraagt ze aan de klas. Vingers gaan omhoog: "Dat je boos bent."

Achterin het lokaal zitten de vrienden Milan en Lennard. Gevraagd naar of ze in hun vrije tijd poëzie lezen, schudden ze hun hoofd. Ze doen iets heel anders en maken de verslaggever attent op hun Youtube-kanaal "De derde helft", waarop ze geregeld zelfgemaakte filmpjes posten. 

De docente zet de klas aan het werk. "Verzin voorbeelden bij de vraag: wat is ver weg?" Lennard noteert: de Noordpool, het Witte Huis en: Een carrière op mijn Youtube-kanaal. Ze moeten ook noteren wat dichtbij is (mijn neus en hersens) en dingen die lawaai maken (een baby en een vliegtuig). Nadat ze nog een paar worden cadeau hebben gekregen worden ze uitgedaagd woorden te combineren. Een kleine bloemlezing: "De warme motor brandt, de zingende zon, een blauwe berg in Afrika, mijn kleding huppelt en de stille lamp praat." Het is duidelijk, deze dichters in wording raken aardig op stoom. 

Dan volgt de eindopdracht: "Maak van alle woorden die je hebt bedacht een gedicht. Eén van de regels is: niet gaan eindrijmen, want dit gedicht gaat over jullie. Als je gaat rijmen ben jij niet meer de baas, maar het woord."

Tijdens het tweede uur buigen de leerlingen zich als ware het een puzzel over de woorden die ze hebben genoteerd en schrijven daarmee een gedicht. En dan, als de pauze nadert, is het tijd om dit voor te lezen. De één doet dat enthousiast, anderen houden het liever voor zichzelf. Milan leest zijn gedicht enthousiast voor: 

De zachte pen (Milan)
De zachte pen glijdt over het papier
Op de zomerse tafel
Mijn neus jeukt
Ik denk aan de zomerse stranden van Tenerife
Ik lijk op mijn broer
Mijn zachte pen glijdt over het papier
Ik kijk naar de stilstaande klok
De trekker maakt veel herrie

Huilende lucht (Sean)
Ik wil geen huilende lucht
Ik wil sporten in de lachende lucht
En niet in de huilende lucht|
Ik hoop dat hij niet meer terugkomt
Maar dat kan niet
Ik wil dat de lucht lacht
Niet de huilende lucht

Blaadjes (Tim)
De koude blaadjes
Ritselen bij de vuurtoren
Er vliegt een vliegtuig over
De koude blaadjes
Een schreeuwende baby
Onder de lucht
De koude blaadjes
Ritselen bij de vuurtoren

Twee huizen (Lieve)
De landschappen komen voorbij
Ik ga naar huis
Of kom ik daar net vandaan
De bus rijdt door naar de stad
Ik ga naar huis
Of is dat niet waar
Twee huizen is moeilijk
Maar soms ook leuk
Dan voel ik me een wolk

De stille nacht (Liza)
de stille nacht
vredig en stil
je kan doen wat je wilt
je bent vrij als een vogel
je dan doen wat je wilt in
de stille nacht
een tijd zonder zorgen
niks is verplicht tijdens
de stille nacht