Puber(t)aal
Dankjewel
prefrontale cortex
Soms denk ik echt dat ik gek word. Bijvoorbeeld wanneer een leerling weer eens een afspraak vergeet terwijl ik deze op minstens vier verschillende manieren gecommuniceerd heb (mondeling, op het bord geschreven, in Magister gezet en gemaild). Op het moment zelf baal ik, maar ik probeer ook te relativeren. Die hersenen werken namelijk gewoon niet. Ik heb het hier wel eens gehad over de prefrontale cortex en hoe die nog in ontwikkeling is tot ongeveer het 25e levensjaar. Laat net dat hersengebied verantwoordelijk zijn voor plannen, organiseren, emotieregulatie, reflectie en impulsbeheersing. Allemaal vaardigheden waar de pubers dus – volkomen logisch – nog niet zo goed in zijn. Probeer het daarom te zien als een fase, die ook weer voorbijgaat. Het komt goed.
Het leuke aan lesgeven in een kleine gemeenschap, vind ik dat je de leerlingen blijft tegenkomen. Ook wanneer je ze niet meer in de klas hebt en ook wanneer ze van school zijn. Toen ik onlangs aan het wandelen was, werd ik ingehaald door een vrachtauto. Er werd geclaxonneerd. Ik keek op en zag een oud-leerling breed zwaaiend en lachend achter het stuur zitten. Volgens mij herkende ik aan zijn mond zelfs iets als “hoi mevrouw!”. Vijf jaar geleden tekende hij alleen nog maar vrachtwagentjes in zijn schrift. Het komt goed.
Ook kreeg ik laatst een bericht van een oud-leerling of hij binnenkort eens naar school mocht komen om te vertellen over zijn opleiding. Hij heeft het daar ontzettend naar zijn zin en wil de huidige havoleerlingen graag motiveren om ook een leuke opleiding, misschien wel zijn opleiding, te kiezen. En geloof me als ik zeg dat ik vier jaar geleden bijna applaudisseerde als deze jongen zijn boek mee had naar de les. Geloof me ook als ik zeg dat hij tijdens zijn mondeling bijna in slaap viel omdat hij de nacht ervoor was begonnen met de voorbereiding. Op de momenten dat er dan zo’n bericht in mijn scherm verschijnt, word ik toch wel heel blij. En ben ik een soort van opgelucht: zie je wel, het komt goed.
Dat probeer ik tijdens de lessen met de huidige pubers dan ook vaak voor ogen te houden. Als ze weer eens te laat zijn. Als ik weer eens zes keer moet vragen of de telefoon uit het zicht kan. Als ze weer eens geen spullen bij zich hebben. Als ze weer eens helemaal geen idee hebben waar de toets van morgen over gaat, terwijl we ons al acht weken daarop aan het voorbereiden zijn. Als ze weer eens iets stoms zeggen. Als ze weer eens onrustig zijn. Bij dat laatste neem ik mij dan altijd voor om de volgende les héél streng te beginnen. De klas toe te spreken over de werkhouding van de vorige keer. Zeggen dat mij dat echt niet bevalt en dat je alleen in mijn les zit als je er echt iets te zoeken hebt. Maar als die les dan begint, zitten ze allemaal poeslief te wachten tot ik ga beginnen. De vorige les is inmiddels alweer een dag geleden. Alsof ze dat nog weten. Dankjewel, prefrontale cortex.
Marlieke Daals
Docente Nederlands OSG de Hogeberg