Wat ik zeggen wou
Een ander geluid
De afgelopen 12 jaar zijn ten gevolge van het gevoerde beleid heel veel boeren gestopt met boeren. Het beleid van overheid en landbouworganisaties was en is: schaalvergroting. Dit is een hele slechte ontwikkeling voor onze voedselzekerheid en voor de natuur, en soms een sociaal drama voor boerenfamilies.
Als landbouwkundige had ik graag landbouwvoorlichter bij de rijksdienst willen worden. Helaas dat kon niet meer. Als een varkensboer zijn voer geleverd krijgt door For Farmers dan heeft deze vaak te maken met een wurgcontract, waarbij de boer meer als zzp-er dan als zelfstandig boer functioneert. En als een boer een vergunning moet aanvragen voor de verbouw van een stal, dan kwam daar vroeger de landbouwvoorlichter onafhankelijk advies over geven. Nu vult For Farmers de formulieren in voor de boer.
Onze boeren moeten voor onze voedselzekerheid zorgen. Helaas dat was zo tot een jaar of 30 geleden. We zijn op de VS na nu de grootste exporteur van landbouwproducten. Daarvoor gebruikt onder andere de kassenteelt enorme hoeveelheden energie en kunstmest. Daar komt nu een einde aan, als we eindelijk stoppen met het subsidiëren van de gasprijzen voor telers en kunstmestfabrieken. Deze landbouwproductie heeft niets te maken met voedselzekerheid.
Nederland was in 2021 de grootste vleesexporteur van Europa. Veeboeren gebruiken veevoer dat voor een groot deel wordt geïmporteerd. Op 100 miljoen hectare kostbare landbouwgrond wordt soja geteeld (bijvoorbeeld in Brazilië). Nederland is de grootste soja importeur ter wereld. De soja wordt naar Nederland vervoerd met schepen die stookolie als brandstof gebruiken. Smeriger kan het niet. Maar het is wel erg goedkoop, en je betaalt er ook geen energietax voor. Zo draagt de grootste vleesexporteur van Europa in belangrijke mate bij aan een gebrek aan voedsel in de wereld.
De Nederlandse landbouw – en dat is al 50 jaar bekend – moet om. Er moet duurzaam geteeld worden en natuur en landbouw moeten elkaar versterken. Geef de boeren de tijd om duurzaam te gaan telen. Niet om innovatief weer meer te gaan investeren in een doodlopende weg. Waarom betaalt het schatrijke Texel de boeren niet een stimuleringspremie om natuurinclusief te gaan produceren? Waarom huurt SBB en Natuurmonumenten de boeren niet in om voor hen de natuur te beheren?
En tenslotte. Waarom halen de JUMBO, de Plus, de AH de boeren het vel over de neus? Waarom moeten deze bedrijven net als de landbouwindustrie enorme winsten maken ten koste van de landbouwsector? Dus als U boos wilt zijn, richt uw woede dan maar op die bedrijven en die winkels.
En tenslotte laten we ook naar ons zelf kijken. De Nederlander geeft heel weinig uit aan zijn voedsel. Waarom zijn die supers zo groot en de bio-winkels zo klein? Omdat we als burgers niet willen betalen voor een gezonde landbouwsector waar meer boeren in plaats van minder boeren werken.
Gerrit Berkelder