De bultrug die afgelopen week op de Vliehors aanspoelde.
De bultrug die afgelopen week op de Vliehors aanspoelde. Foto: Jeroen Hoekendijk

Bultrug roept herinneringen op

Een dode aangespoelde bultrug op de Vliehors aan de westkant van Vlieland. Het voorval van afgelopen week deed meteen denken aan juni 2004 toen er ook een bultrug aanspoelde op de Vliehors.

Dat kadaver werd destijds vrij snel begraven onder het zand, totdat bij Ecomare de eerste foto's van de bultrug binnenkwamen. Daar gingen ogenblikkelijk alle alarmbellen af, omdat er in heel Europa maar een paar geraamten van aangespoelde bultruggen bekend waren. Toenmalig burgemeester Van der Mark van Vlieland zegde de bultrug toe aan Ecomare, maar daarna begon het gedonder op Vlieland. Daar waren ze allerminst blij mee dat de bijzondere vondst aan de buren was toegezegd, waarna de trukendoos werd opengetrokken om de bultrug op Vlieland te houden. Medewerkers van Ecomare wisten betrokkenen op Vlieland ervan te overtuigen om in ieder geval het kadaver weer op te spitten (zelfs daar werd moeilijk over gedaan) om te voorkomen dat uiteindelijk helemaal niemand wat aan de bultrug zou hebben. Het kostte ook de nodige moeite het kadaver met de veerboot van Vlieland naar Harlingen te krijgen. Daarna werd het kadaver geprepareerd en sinds 2005 maakt het geraamte van de bultrug deel uit van de collectie van Ecomare.


De dode bultrug die afgelopen week aanspoelde op Vlieland was nog een jong dier dat vermoedelijk moeite had om zelfstandig voedsel te vinden en als gevolg daarvan is dood gegaan.




Het voorval doet meteen denken aan juni 2004 toen er ook een bultrug aanspoelde op de Vliehors. Dat kadaver werd destijds door burgemeester Van der Mark van Vlieland aan Ecomare toegezegd.

Vlieland was destijds weinig genegen om het bijzondere kadaver - dat aanvankelijk meteen in het zand was begraven - te laten gaan, maar uiteindelijk kwam het met veel moeite weg van het eiland. Het skelet werd daarna geprepareerd en staat sinds 2005 bij Ecomare.

De bultrug die maandag aanspoelde op Vlieland is waarschijnlijk dood gegaan doordat het dier onvoldoende eten kon vinden. Dat blijkt uit sectie door marien bioloog Lonneke IJsseldijk van de Universiteit Utrecht.

Het jonge vrouwtje was erg vermagerd en vertoonde tekenen van uitdroging. "Walvissen drinken niet, ze halen vocht uit voedsel", aldus Lonneke IJsseldijk bij Omrop Fryslân. "Als ze te weinig eten, krijgen ze te weinig vocht binnen."

IJsseldijk benadrukt dat de bultrug slechts een paar jaar oud was. Mogelijk had ze te weinig ervaring met het vinden van eten. "Dit was een jonge dame; een wat ouder kind dat niet meer gezoogd werd. Ze moest zelf vis vangen. Dat is altijd een kwetsbaar punt in het leven van walvisachtigen."

Het stoffelijk overschot spoelde maandag aan op een afgesloten oefenterrein van defensie op Vlieland. Het dier was waarschijnlijk al een paar dagen dood. Eerder was ze nog wel levend gezien bij Zeeland en bij Den Helder.

1000 kilo minder dan gewoon

Toen ze aanspoelde was de bultrug net iets kleiner dan 6,5 meter. Volwassen vrouwtjes kunnen zo'n 15 meter lang worden. IJsseldijk schat dat de bultrug op Vlieland zo'n 4000 kilo woog. Dat is 1000 kilo minder dan een gezonde bultrug van die leeftijd en lengte.

Na de sectie gaat het onderzoek door. De maag en darmen worden nog onderzocht door IJsseldijk. Haar collega Pepijn Kamminga van natuurhistorisch museum Naturalis in Leiden onderzoekt schedel en borstvinnen.