De Kant Langs
Burgerberaad
Hij werd donderdagavond meerdere keren benoemd: het 'Texels burgerberaad' dat de coalitie van TB, PvdA en GL de komende vier jaar wil inzetten om Texelaars te betrekken bij zaken waar de raad mee bezig is. Ook aan de orde: het burgerberaad moet nog handen en voeten krijgen voordat het in werking kan treden. Nou, daar ligt een mooie kans om als gewoon burger (werkzaam bij een krant) wellicht een paar voorzetten te geven:
-Zet het burgerberaad in de markt als iets nieuws naast bestaande zaken als inspraakmogelijkheden, hoorzittingen, bezwaarmogelijkheden of referenda. Voorkom daarmee dat het burgerberaad wordt gezien als vervanging van wat er nu allemaal al aam reactiemogelijkheden bestaat. Dat bespaart hopelijk al meteen vanaf de start onduidelijkheden.
-Kader een thema af voordat er een burgerberaad op wordt gezet. Dit om te voorkomen dat gaandeweg de besprekingen vanalles en nog wat erbij wordt gesleept, waarna niemand meer weet waar het nou eigenlijk over ging. Geef een burgerberaad ook een naam (bv Burgerberaad Windmolens of Burgerberaad Nieuwe Speeltuin) zodat het geheel overzichtelijk blijft als er meerdere burgerberaden tegelijk actief zijn.
-Zet op papier uiteen wanneer een burgerberaad begint, wat er verwacht wordt van de deelnemers en – niet geheel onbelangrijk – wanneer er uiterlijk een advies aan de raad wordt verwacht. Leg ook meteen de data voor een aantal sessies om bij elkaar te komen vast in de agenda.
-Houd het overzichtelijk en doe bijvoorbeeld maximaal zeven mensen in een burgerberaad over een bepaald thema. Dan komt hopelijk iedereen voldoende aan het woord bij de bijeenkomsten. Je kan met meer mensen om tafel, maar dan belandt je met een beetje pech in een situatie dat het telkens dezelfde zijn die het woord voeren, de koffie is sneller op en de notulen worden langer.
-Maak vooraf een poule van Texelaars die mee willen doen aan een burgerberaad als zij daarvoor worden uitgenodigd (via loting zoals nu de opzet is). Dat bespaart degene die het secretariële werk doet een hoop 'nee's' aan de telefoon. En loopt het anders: beschouw het vooral als een eer om aan een burgerberaad mee te mogen doen. Het biedt de kans rechtstreeks advies aan de gemeenteraad te geven.
-Beschouw het als een kracht als mensen zich in eerste instantie onvoldoende geïnformeerd voelen over een thema waarover aan hen advies wordt gevraagd. Mensen die niet thuis zijn in onderwerp A, zijn wel thuis in onderwerp B en kunnen vanuit hun kennis en ervaring in onderwerp B nog wel eens heel verrassend en verfrissend naar onderwerp A kijken.
-Maak als gemeente duidelijk dat een burgerberaad advies geeft aan de raad en dat het aan de raad is om keuzes te maken. Een raad kan adviezen uiteraard met redenen omkleed naast zich neerleggen, maar je vraagt niet voor niets om adviezen vanuit de bevolking.
-En in mijn ogen wellicht het belangrijkste: maak als overheid van het burgerberaad geen schaamlap om moeilijke zaken door de besluitvorming te loodsen. Mensen zitten in een burgerberaad om advies te geven; niet om in een later stadium onbedoeld dekking te zijn voor een moeilijk besluit. Anders gezegd: de eerste de beste bestuurder die straks de handen in onschuld was en de bal voor een moeilijk besluit bij het burgerberaad neerlegt (‘zij hebben het zo gewild') legt in feite meteen een bom onder het initiatief; een burgerberaad geeft adviezen, de gemeenteraad neemt de besluiten.
Er zal nog wel wat water door het Marsdiep gaan voordat het eerste Texelse burgerberaad er daadwerkelijk is (de partijen willen van het opzetten en begeleiden een zorgvuldig proces maken) en van plannen die als eerste worden gepresenteerd wordt meestal eerst vrolijk gehakt gemaakt, Juist opgezet kan het burgerberaad echter een waardevolle aanvulling zijn op de lokale democratie en mensen ook echt bij thema's betrekken.
Jeroen van Hattum