Ed Eelman in de cockpit van het motorzweefvliegtuig van Zweefvliegclub Texel, tussen Den Helder en Texel.
Ed Eelman in de cockpit van het motorzweefvliegtuig van Zweefvliegclub Texel, tussen Den Helder en Texel. Foto: Gerard Timmerman

Opstijgen naar andere dimensie

Zelf een vliegtuig besturen? Voor menigeen een droom, maar ook met het idee dat het veel te duur is. Dat valt best mee. Bij Zweefvliegclub Texel kun je héél betaalbaar op Texel je brevet halen. Zoals Ed Eelman deed.

Als kind wilde Ed (76) al piloot worden. “Maar voor mij was vliegen toen niet weggelegd. Ik ben toen gaan varen.” Na zijn pensionering kreeg hij alsnog de geest. “Op mijn zeventigste heb ik mijn vliegbrevet gehaald.”

Een jaar of zes verder heeft hij er 500 vlieguren op zitten en bijna 900 starts en landingen gemaakt. Er gaat bijna geen week voorbij of Ed stijgt vanaf thuishaven Texel Airport op voor een vlucht. “Ik geniet er van. Als je vliegt kom je in een andere dimensie. Je ziet de aarde vanuit een andere perspectief. Binnen de kortste keren ben je een eind weg, veel sneller dan met de auto. Het grootste genot is als je onder je een file ziet. De vrijheid die je voelt is enorm. Soms zing ik van plezier.”

Zingen doet de piloot vandaag niet, vliegen wel, met de Texelse Courant in de passagiersstoel. We vliegen met de Dimona PH 1193, één van de drie motorzwevers van de Zweefvliegclub. Een toestel met een spanwijdte van zestien meter. Licht van gewicht, in z’n eentje duwt Ed het vliegtuig uit de hangar de apron (gebied van de hangar) op.

Al zitten we niet in een Boeing, op het dashboard zie ik wel allerlei de klokjes, wijzertjes, schermen, knoppen en handels. Voor vertrekt werkt Ed systematisch de checklist af, in de luchtvaart een standaardprocedure. En dan, zodra verkeersleider Mike de Bruijn via de boordradio groen lucht heeft gegeven, de startbaan op, het gas open en de lucht in.


We stijgen snel. Terwijl ik Texel kleiner zie worden, klimt het vederlichte toestel bliksemsnel naar 1500 voet. Het eiland glijdt onder ons door, we steken het Marsdiep over naar het vasteland. “De bollen staan volop te bloeien, het is nu een prachtgezicht.” Geen woord teveel gezegd, de kleurige velden onder ons zijn adembenemend mooi. In de verte het Amstelmeer. Ter hoogte van Julianadorp buigen we af richting de kust en vliegen terug.

Vliegen is voor jong en oud en is een prachtige sport

Ed heeft contact gemaakt met Freek Bouwhuis, verkeersleider op Vliegveld De Kooy. Ed, ook lid van de Aeroclub aldaar, krijgt toestemming voor een “low pass (laag passeren, niet landen). We zetten de daling in en koersen aan op de landingsstrook. Landen doen we niet, met een gang van 200 kilometer per uur scheren we laag over het asfalt, om aan het eind weer omhoog te veren. De piloot glundert van plezier. “Ik heb dit ook wel eerder gedaan, maar nog nooit op de Kooy.”

We steken het Marsdiep over en zien in de diepte luierende zeehonden op de Razende Bol. De Hors en we vliegen boven het strand richting vuurtoren. Ook over de golfbaan. Ed staat er geregeld een balletje, dus ook daar moet een stukje lager worden gevlogen. Maar niet genoeg om een bekende te kunnen onderscheiden. Via de oostkust en Oosterend zetten we koers naar het vliegveld, waar we in de verte de parachutisten zien dalen. “Ed tuurt de omgeving af. Het blijft in de lucht altijd opletten geblazen.” Het volgende moment rollen we over de landingsbaan. Ed, met enige zelfspot: “Niet gek toch, voor een ouwe lul van 76?”


Hij is één van de dertig leden van de zweefvliegclub. Een bescheiden aantal, maar wel drie toestellen rijk. Ed: “Onze onderhoudsmonteur Piet Flens houdt ze in perfecte conditie.” De club heeft twee instructeurs, die pro deo les geven. Het zegt veel over de betrokkenheid bij de club en de goodwill. “Als je les hebt, betaal je alleen de kist, €70,- per draaiuur. We geven hier ook theorieles en met zelfstudie kun je veel doen. Je begint meteen met de praktijk. Zelf heb ik mijn brevet (Light Aircraft Pilot License, voor toestellen tot 2000 kg met maximaal drie passagiers) in een jaar gehaald, al redt niet iedereen dat zo snel. Ook een mooie springplank naar de beroepsluchtvaart. Het is niet duur, maar we verwachten dan wel dat je het serieus aanpakt. Nadat je je brevet hebt gehaald, kun je als lid de toestellen van de zweefvliegclub blijven gebruiken."


Texelaars die dat ook graag willen, nodigt Ed uit lid te worden van Zweefvliegclub Texel. “Komt gerust eens neem een kijkje op onze website (www. Onze www.mzct.nlof kom gerust eens langs. Vliegen is voor jong en oud en is een prachtige sport. Wie interesse heeft kan bij ons een introductie vlucht aanvragen."


Gerard Timmerman