Moeders tot leven
Onderduikers, tewerkstelling in Assen en de Russenoorlog zijn onderdeel van de Texelse historie. Ina Schrama en Cor van Heerwaarden lieten die geschiedenis tot leven komen in “Onze Moeders”, de verhalen over de belevenissen van hun ouders tijdens de oorlog.
Het verhaal van twee Annies. Annie Nooij, de moeder van Cor. Kind uit een groot gezin, haar ouders stierven op jonge leeftijd. En Annie Garthoff, de moeder van Ina. Geboren drie hoog achter in Amsterdam, in een groot arbeidersgezin. In de oorlog vlakbij razzia’s waarbij joden werden opgehaald. “Ze moeten het hebben gezien en geweten. Maar ze hebben er nooit over verteld.”
In huize Schrama werd er niet over gesproken, zoals de oorlog ook thuis bij Cor geen onderwerp van gesprek was. Beiden signaleren veel overeenkomsten. Ina: “Zoveel gelijkenissen.”
Zoals dat beide Annies op Texel terecht kwamen. Annie Nooij als dienstmeisje bij de familie Swarthof, Annie Garthoff als hulpje in de pastorie aan de Molenstraat. Misschien of waarschijnlijk, kwamen ze elkaar wel tegen.
Annie Nooij liep dagelijks langs de smederij aan de Molenstraat, waar ze de vader van Cor (ook Cor) ontmoette. Cor: “Een praatje, een beetje lachen, flirten”, zo moet het gegaan zijn. Ina vertelt hoe haar moeder Jaap Schrama leerde kennen. “Ze had bij de nonnen gezeten en nooit jongens ontmoet. Die kwam ze voor het eerst op Texel tegen. Mijn vader zong in het kerkkoor en had een oogje op haar. In november 1944 waren ze verloofd.”
En toen kwam het bericht dat alle “weerbare mannen” van 17 tot 35 jaar zich moesten melden voor tewerkstelling. Samen met achthonderd Texelse mannen werden Cor en Jaap op de boot gezet, bestemming onbekend. Cor: “Wat een onzekerheid moet dat geweest zijn.” Ina las voor uit het dagboek dat haar vader bijhield. Over de reis naar Assen, hoe Texelaars te voet door de sneeuw over de Afsluitdijk moesten lopen en “wit als sneeuwpoppen” op het station kwamen.
Ook de erbarmelijke werkomstandigheden tijdens het graven van tankschachten op de hei en ook over de terugreis in april. "We gaan weer naar huis, na viereneenhalve maand zagen we Texel weer terug.” En toen brak de Russenoorlog uit. Over wat er toen gebeurde, werd later niet meer gesproken. Cor: "Ze hebben ons waarschijnlijk in bescherming willen nemen."
