Puber(t)aal
Kunstige taal
“Nederlands, dat kan ik toch al?” is een uitspraak die wij als docenten Nederlands regelmatig horen van leerlingen. Bij de examenvoorbereiding blijkt het een ondergeschoven kindje; de aandacht gaat eerder uit naar vakken als biologie, wiskunde en geschiedenis. Nederlands kunnen ze immers al. Wanneer we iets dieper daarop ingaan, blijkt het tegendeel waar. Hoe formuleer je eigenlijk goede zinnen? Wanneer schrijf je een ‘d’ en wanneer ‘dt’? Wanneer heb je een tekst écht begrepen? En wat zijn de hoofd- en bijzaken van een tekst en hoe vat je deze goed samen?
Soms wordt het nut van het vak Nederlands beter duidelijk wanneer je het verband legt met andere vakken. De regeltjes van het maken van een samenvatting, toepassen op leerteksten van aardrijkskunde en geschiedenis bijvoorbeeld. Dan blijkt het toch ineens erg handig om hoofd- en bijzaken te kunnen onderscheiden. En lastig. Of wanneer je een sollicitatiebrief schrijft en niet door de mand wil vallen met spelfouten in de eerste zinnen van de brief, dan beland je namelijk sneller op de stapel ‘niet uitnodigen’. ‘Beland je’ is trouwens zonder ‘t’, omdat ‘je’ achter de persoonsvorm staat. Net als: ‘loop je naar school’ en niet ‘loopt je naar school’. Enfin.
Zo zie ik erg de meerwaarde in van een samenwerking tussen Nederlands en bijvoorbeeld geschiedenis, maatschappijleer of kunst. Kunst en cultuur is sowieso erg belangrijk voor de ontwikkeling van een kind en sluit ook weer mooi aan bij literatuur. Je kunnen verplaatsen in anderen, het uitbreiden van de belevingswereld, iets kunnen bekijken vanuit een ander perspectief. Daarnaast natuurlijk het uitbreiden van de woordenschat en het leesbegrip in het algemeen. De overeenkomsten tussen kunst en Nederlands proberen wij op school naar voren te brengen bij vakoverstijgende projecten, zoals het maken van een krant in de tweede klas. Deze zat onlangs als bijlage bij de Texelse Courant. Taal en beeld, een heuse redactie vormen, discussiëren over een bladspiegel en de juiste verhouding tekst en illustraties. Ook hebben we in de eerste klassen een poëzieproject bij de vakken Nederlands en kunst op het programma staan. Leerlingen schrijven een eigen gedicht en maken hier een poster bij. De eindresultaten zijn prachtig en soms zelfs ontroerend. Met taal en beeld kun je zoveel.
Volgende week staat de Kunstweek weer op het programma. Deze keer doen alle klassen 1 en 2 en klas havo/vwo 3 hieraan mee. Vier leerlingen vormen De Pers, zij doen dit onder mijn hoede. Aya, Bries, Giovanni en Hugo brengen de Kunstweek in beeld aan de hand van posts op sociale media – hoe bereik je de jeugd immers beter tegenwoordig. Ook maken zij een fotoreportage die wordt tentoongesteld tijdens de Uitmarkt op vrijdag 25 maart (komt allen!). Tot slot verzorgen deze leerlingen iedere middag een websitebericht via de Texelse Courant, zodat iedereen op Texel kan meegenieten van de culturele belevenissen van onze leerlingen tijdens de kunstweek. Veel plezier alvast!
Marlieke Daals,
Docente Nederlands OSG de Hogeberg