Uitslag biedt ruimte voor meerdere coalities
De grote vraag na elke gemeenteraadsverkiezing: wie gaat met wie een coalitie vormen om samen de komende vier jaar het eiland te regeren? De huidige uitslag met drie partijen die elk drie zetels in de nieuwe raad krijgen, biedt meerdere mogelijkheden.
Texel zou een grote coalitie kunnen krijgen met Texels Belang, PvdA en GroenLinks die met elkaar negen van de vijftien zetels in de raad hebben. De vraag is echter in hoeverre dit haalbaar is. Het gedachtegoed van Texels Belang, PvdA en GroenLinks ligt lang niet overal met elkaar op één lijn. De combinatie van Texels Belang en GroenLinks in de vorige coalitie vertoonde ook meermalen wezenlijke verschillen van inzicht. Dat is onder meer op het gebied van grote windmolens. TB is tegen, GL is voor.
Een andere optie die woensdagavond te beluisteren viel, is een progressieve coalitie van PvdA, GroenLinks, CDA en D66. Dat zou dan zonder Texels Belang en de VVD in een coalitie zijn en dat zou volledig nieuw zijn voor Texel. Tot nu toe heeft altijd wel één van deze twee partijen (of allebei tegelijk) in de coalitie gezeten. Getalsmatig zou een progressieve coalitie kunnen, de vier partijen hebben gezamenlijk ook negen zetels.
Een derde optie is dat de huidige coalitie van Texels Belang, VVD en PvdA wordt voortgezet. Gezamenlijk hebben ze acht zetels en dat is net een meerderheid. Inhoudelijk zijn er verschillen tussen de partijen, maar op zich hebben ze sinds 2020 constructief samengewerkt. Alleen het wegsturen van wethouder Edo Kooiman op initiatief van zijn eigen partij Texels Belang lag eind vorig jaar gevoelig bij VVD en PvdA. Dat was vooral de wijze waarop dat gebeurde. De huidige coalitie zou nog steun kunnen zoeken bij een vierde partij, maar de vraag is in hoeverre dat kans maakt. De huidige zetelverdeling biedt ook nog de mogelijkheid voor Texels Belang, VVD en CDA om een coalitie te vormen. Dat zou dan een conservatieve in plaats van een progressieve coalitie zijn. De kans dat dit gebeurt, is vrij klein. Dat zou dan moeten gebeuren met steun van een vierde partij, omdat TB, CDA en VVD samen zeven zetels hebben en dat is net te weinig voor een meerderheid in de raad. Hart voor Texel zou een conservatieve coalitie net aan een meerderheid kunnen helpen, maar dan komt de combinatie Kooiman en Texels Belang weer om de hoek kijken.
Wethouders
Meespelend bij de coalitievorming is ook hoe de potentiële wethouders in de markt liggen bij de andere partijen. Remko van de Belt (huidig wethouder PvdA en kandidaat-wethouder) ligt op dat front goed. Over Rikus Kieft (kandidaat-wethouder GroenLinks) zullen de meningen vermoedelijk wat verdeelder zijn, al staan zijn bestuurlijke capaciteiten buiten kijf. Die heeft hij en dat heeft hij ook aangetoond toen hij in 2007 ruim een half jaar lang Peter Bakker verving als wethouder. De grote vraag is hoe Natalie Bakker, kandidaat-wethouder van Texels Belang, bij de anderen ligt. Haar naam kwam vrij onverwacht naar voren, nadat bij TB was aangedrongen op het bijtijds presenteren van de wethouderskandidaat.
Op het moment is alleen van het CDA nog de vraag of ze eventueel een wethouderskandidaat hebben. Lijsttrekker Niels Rutten ging daar woensdag desgevraagd nog niet op in. Hij liet wel weten dat er uit de fractie van het CDA geen wethouderskandidaat zal komen. Zolang er geen nieuwe coalitie is, blijft het huidige college van burgemeester en wethouders nog even zitten.