Windenergie: gelopen race of toch haalbaar?
Windenergie op Texel. Een gelopen race of… Meningen lopen uiteen, misschien wel meer dan ooit nu we door de oorlog in Oekraïne en de snel stijgende energieprijzen zo snel mogelijk van het Russische gas af moeten.
De gevoeligheid voor het onderwerp was voelbaar in de discussie tijdens de jaarvergadering van TexelEnergie, dinsdagavond in De Toegift. “Windmolens, die slag is gestreden”, adviseerde Eric Hercules daar geen energie meer aan de verspillen. “Dat is volksverlakkerij”, reageerde Cor van der Knaap, initiatiefnemer van de petitie “Texelaars voor de wind”.
De stroom die TexelEnergie levert aan de 1700 klanten, wordt al 100 procent duurzaam opgewekt. Alleen wordt dat ingekocht aan de overkant, bij andere energiecoöperaties die lid zijn van OM. Dat produceert zelfs genoeg om iedereen op Texel van duurzame stroom te voorzien.
“Willen we afhankelijk zijn van de overkant?", daagde discussieleider Tessa van Daalen uit. “TexelEnergie dat maar vijf procent van de stroom op Texel opwekt, is geen Texel Energie. Dat weerhoudt mensen er van lid te worden”, vond iemand. “Onzin”, zei een ander. “Mensen halen ook hun boodschappen bij Albert Heijn. Dat komt ook van de overkant.”
Maar kunnen we alle energie die nodig is wel duurzaam opwekken op Texel? Dat kan, zelfs het dubbele. Maar met alleen zonne-energie gaat dat niet lukken. “Het moet een combinatie van wind en zon zijn”, rekende Pepijn Lyklema voor. “De vraag is: zijn we daartoe bereid, ook om de nadelen te accepteren?”
Een politieke keuze. Eentje die al lang boven het eiland hangt. 29 jaar geleden, in 1993, vroegen Simon Vlaming en Nico Boersen vergunning aan voor twee windmolens in Het Noorden. Die kregen ze, maar na bezwaren haalde de Raad van State die onderuit. Met als argument dat losstaande molens niet waren toegestaan. Het moest een cluster zijn. “Dus als je wat wilt, doe dan wel een cluster van drie of meer”, adviseerde Frits Bakker.
Vraag die ook voorbij kwam was: Wat is de toegevoegde waarde als we zelf onze energie opwekken? Lyklema becijferde dat, uitgaande van de prijs van een maand geleden, Texel jaarlijks €110 miljoen voor energie inkoopt aan de overkant. “Dat geld blijft hier als we het zelf opwekken. Bruto zetten we op Texel jaarlijks €700 miljoen om. Hier ligt duidelijk een economische kans.”
Mooie cijfers. Maar wie strijkt dat geld op? Eensluidend vond men dat dit ten goede moet komen aan Texel en de Texelaars. Leo Timmers gaf aan dat TexelEnergie daar graag een rol in zou spelen. “De lokale energiecoöperatie is hét instrument om hierin te participeren.”
Zover is het nog niet, als het om windenergie gaat is de politiek een zware horde. Bij grote windmolens zijn Texels Belang, VVD en Hart voor Texel tegen, CDA, PvdA en D66 neutraal, alleen GL is voor. Anders ligt het bij windwokkels: GL, D66 en CDA zijn voor, TB tegen, VVD, PvdA en CDA neutraal. Op z’n minst zal er meer draagvlak voor moeten zijn. Zal “Oekraïne” en de hoge energieprijzen de opinie doen kantelen of niet? Zal participatie helpen? Er moet op z’n minst aan meer draagvlak worden gewerkt. Bij uitstek een (kern)taak voor TexelEnergie, vonden veel leden. Wel moet ook aan andere soorten duurzame energie worden gewerkt.
Uitkomst was ook dat als het op duurzaamheid aankomt, de samenwerking tussen de gemeente en TexelEnergie beter kan. Wat moet er volgens de meeste leden in het coalitieakkoord komen? "TexelEnergie als gesprekspartner betrekken in het beleid voor duurzaamheid van de gemeente."