Rebelse partij dooft
als een nachtkaarsje
Texel2010 keert na de verkiezingen niet meer terug in de gemeenteraad. Ruim 12 jaar zat de partij in de gemeenteraad. Gedreven in het voeren van oppositie, ook toen ze acht jaar in de coalitie zaten, en interne strubbelingen. Terugblik op een rebelse partij.
VVD-raadsleden Gerbrand Poster en Frank Kingma scheidden zich in juli 2009 af en richtten samen met Sybren Jutte Texel2010 op. De VVD had met Poster wel een stemmentrekker in huis gehaald, maar wel eentje die als raadslid zijn eigen gang ging. Door de halsstarrige houding greep de VVD naast het wethouderschap.
Aanleiding tot de afscheiding was het besluit van het bestuur van de VVD om Poster, toen 73, bij de verkiezingen in 2010 niet meer kandidaat te stellen. De opzet van de liberalen om “enfant terrible” Poster met zachte hand aan de kant te zetten en als lijstduwer aan de partij te binden, pakte anders uit. Poster in de campagne: “Texel is toe aan een nieuwe partij.”
Hoofdkwartier
Hotel Prins Hendrik, waar Kingma de scepter zwaaide, was het hoofdkwartier van de nieuwe partij. Tijdens de presentatie zei Poster over de ambitie van de partij: “In geen geval verhoging van de belastingen en geen nieuwe projecten. En Texel wordt opgeknapt. Dan bedoel ik onder mee de straten en zo.” Met Kingma deelde hij de passie voor samenwerking binnen de Wadden.
In een redactioneel commentaar van “Groenzwart” schreef deze krant: “Blijkbaar is de politieke arena een duiventil geworden.” Turbulent was de raadsperiode 2006-2010 zeker. Kort na de verkiezingen trokken twee kandidaten die hoog op de lijst van de VVD stonden zich terug, waarna Frank Kingma (nummer 5 op de lijst) doorschoof naar de raad. Gerard Weijers stapte uit het CDA en nadien verlieten vijf raadsleden de arena. En daarna de afscheiding van Poster en Kingma. Het college kampte met gezondheidsproblemen en de verhoudingen tussen coalitie, oppositie en b en w waren gespannen.
Gedreven in het voeren van oppositie, ook toen ze acht jaar in de coalitie zaten
Texel2010 manifesteerde zich met een vloedgolf aan voorstellen, zoals groei van kamperen bij de boer van tien naar vijftien plaatsen (haalde het eerst niet, later wel), een bus voor scholieren, buitendijkse versterking van de Waddendijk, etc.
Niet iedereen was even enthousiast als Poster en Kingma. Uit de poll bleek dat 66 procent van de deelnemers Texel2010 geen aanwinst vond. Maar bij de verkiezingen deed de partij het goed en sleepte drie zetels binnen: Poster, Kingma en nieuwkomer Nico Waerts. Hun kandidaat-wethouder bleef lang geheim, direct na de verkiezingsuitslag werd die alsnog bekend: Edo Kooiman. Texel2010 vormde samen met PvdA, VVD en D66 een coalitie, met Kooiman als wethouder.
De belofte in de campagne om als raadslid confrontaties met de eigen wethouder niet uit de weg te gaan, maakte Poster waar. In menig kwestie stelde hij zich lijnrecht op tegenover het college. De wrijving tussen Kooiman en de fractie van Texel2010 werd steeds meer voelbaar. Het leidde er toe dat Kooiman in de aanloop naar de verkiezingen van 2014 achter de schermen het gesprek met Texels Belang was aangegaan. Toen dat uitlekte en de raad Kooiman een motie van wantrouwen in het vooruitzicht stelde, stapte hij een half jaar voor de verkiezingen op als wethouder.
Wethouder
In de aanloop van de verkiezingen in 2014 schoof Texel2010 aanvankelijk Peter Dral naar voren als kandidaat-wethouder. Maar toen de partij wederom in de coalitie kwam, dit keer met VVD en de PvdA, passeerde de partij Dral en nam Kingma plaats op de stoel van wethouder. Hij manifesteerde zich als een weinig spraakzame wethouder die bij vragen, zeker als die wat kritisch waren, snel in de kramp schoot.
Poster fulmineerde destijds nogal over de €8 miljoen die de gemeente bij Landsbanki had gestald. Hij had er weinig vertrouwen in dat die terug zouden keren. Hij beloofde zijn hoed op te eten als dat toch zou gebeuren. Toen dat in 2014 toch gebeurde, ging hij wel door de knieën voor b en w, maar at niet zijn hoed op.
Henk Jonker, van 2014 tot 2018 raadslid voor Texel2010: “Als kleine partij hadden we veel op onze schouders. Maar het gaf veel voldoening. Een mooie sporthal, sluitende begrotingen en toen de thuiszorg na de overgang naar de gemeente hier zou verdwijnen, heb ik samen met Dries alles op alles gezet om dat in de benen te houden. En dat is gelukt.”
“Zelf stond ik achter het coalitieprogramma. Maar binnen de partij waren er wel een paar rare stunts.” Hij doelt onder meer op het initiatief van fractiegenoot Nico Erwich. In de aanloop naar de bouw van de nieuwe sporthal verraste hij raad en college met het initiatief om een vertegenwoordiger van Sportfonds een betoog te laten houden over de realisatie van de nieuwe sporthal. Hij wilde daarmee een alternatief bieden voor de route die nu voorligt (een sporthal die in handen is van de gemeente en niet door een commerciële partij wordt geëxploiteerd). Wethouders Eric Hercules en Hennie Huisman voelden zich overrompeld en reageerden ontstemd.
Eigen koers
Ook Jonker was er niet blij mee. “Nico voer een eigen koers en was tijdens de raadsperiode al bezig met een eigen partij: Alternatief. Ik bleef trouw aan het collegeprogramma, waarvoor we getekend hadden. Ik heb de rit netjes uitgezeten. Gerbrand was ook eigenzinnig. Hij drukte eigen folders met kernpunten zoals: Stop het toerisme! Dat was ging mij allemaal veel te ver.”
Voor Texel2010 was het een rumoerige en electoraal weinig vruchtbare periode, de achterban slonk zienderogen. Jonker: “Toen we met de verkiezingen in 2018 één zetel overhielden, ben ik er uitgestapt. Maar ik heb het netjes gedaan. Niet voor mezelf beginnen, maar mijn zetel keurig teruggegeven.”
Rebels
Zo kwam - na een blauwe maandag Joke van de Boomgaard - Annie Hin voor Texel2010 als eenling in de raad. Van 2002 tot 2006 was zij nog wethouder voor de VVD. Hin: “Ik ben ongeveer vanaf het begin bij Texel2010 gekomen. Waarom de partij mij aansprak? Misschien het wat rebelse. Dat we ook als coalitiepartij niet altijd met het college meegingen, hoort bij het duale stelsel. Bovendien: je stelt wel een coalitieprogramma samen, maar de samenleving verandert snel. Nieuwe regelgeving en noem maar op. Je hebt gewoon wat ruimte nodig. En dan kun je daar als raadslid wat van zeggen.”
“Makkelijk is het in de politiek nooit geweest. Dat het nu stopt, komt doordat we te weinig kandidaten hebben. Wel een steunfractie en we houden onze ogen en oren open over wat er op Texel speelt. Maar, zo gaat dat vaak, in het begin gaat iedereen er vol tegenaan, maar als je een half jaar verder bent is de animo al een stuk minder. Na deze periode neem ik afscheid van de politiek. Ik ben 72 en het is mooi geweest.”
Poster
“Jammer en vervelend dat het zo gelopen is”, reageert Poster op het nieuws dat Texel2010 niet meer terugkeert. Na de eerste verkiezingen in 2010 zaten we gelijk met z'n drieën in de raad. Het was heerlijk vechten met een nieuwe club, een mooie tijd. Wel met ups en downs. Dat met Edo Kooiman was een moeilijke tijd, maar daarover ga ik nu niks meer zeggen. Wordt toch maar verkeerd uitgelegd. Annie Hin en Nico Erwich kwamen er later bij. Er ging weinig meer vanuit en er gebeurden dingen waar wij ons niet meer in konden vinden. Ik volg de politiek nog steeds, maar eigenlijk kan ik het niet meer volgen. Ik begrijp niet meer wat ze aan het doen zijn. De politiek kriebelt nog steeds, maar ik word 86 en dan ben je te oud…”
Gerard Timmerman
