'Duinkerven en slufterkwispelen'
Kerven in de buitenduinen zodat zand beter de duinen in kan waaien, ophoging van parkeerterreinen bij de strandopgangen en meer ruimte voor de monding van de slufter in De Slufter om te kunnen 'kwispelen' door het natuurgebied aan de Noordzeekust.
Het zijn een aantal maatregelen die genoemd worden in een meerjarenprogramma voor de Texelse Noordzeekust dat Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, de provincie en de gemeente hebben opgesteld. Het programma beslaat 2022-2026 en bestaat uit negen projecten om de kust op lange termijn (de blik is gericht op 2050) voorbereid te hebben op de zeespiegelstijging. Het plan is er al even, maar werd afgelopen week door het college vastgesteld en aan de gemeenteraad gestuurd met de boodschap dat de politieke partijen op termijn wensen en ideeën kunnen indienen.
Kerven
Meest opvallende onderdeel in het meerjarenprogramma zoals het nu is opgesteld, is het aanbrengen van tien 'kerven' in de buitenste duinenrij op een aantal plekken langs de Texelse Noordzeekust, zodat de wind via de inkepingen naar het achterliggende duingebied kan waaien. Idee is dat er achter die inkepingen zandverstuivingen ontstaan en dat de duinen van lieverlee groeien door het binnenwaaiende zand. De duinen moeten daardoor beter bestand worden tegen een zeestijging omdat ze 'meegroeien'. Volgens het plan moeten dit jaar twee pilotkerven worden aangelegd in de Bleekersvallei (onder verantwoordelijkheid van Staatsbosbeheer en rekening houdend met het bestaand gebruik) waarna de zandverstuivingen een paar jaar in de gaten worden gehouden. Bedoeling is dat op basis van de geleerde lessen in 2025 de resterende kerven in de duinenrij worden aangebracht. De dynamiek die met het ontstaan van de zandverstuivingen gepaard gaat, moet ook ten goede komen aan de biodiversiteit. Verzuring en verouderingen worden tegengegaan. Benadrukt wordt dat de inkepingen dusdanig diep moeten zijn dat wel de wind, maar niet het zeewater de duinen in kan komen.
Kwispelen
Ander plan is de slufter in De Slufter, die permanent in beweging is, vrijer te laten bewegen (slufterkwispelen genoemd) om de biodiversiteit tegemoet te komen. Nu is het nog zo dat de monding van de slufter om de paar jaar opnieuw wordt gegraven als hij te ver uit de pas loopt. Dit idee kwam een jaar geleden ook al eens aan de orde toen Staatsbosbeheer met de eigen beheerplannen bezig was. Een derde project uit het meerjarenprogramma is het ophogen van parkeerterreinen bij de strandopgangen, zodat daar minder hinder van zand en water ontstaat. De parkeerterreinen liggen over het algemeen op laaggelegen gronden, waardoor er overlast van (grond)water en waaiend zand kan ontstaan. Dat project ligt op het bord van de gemeente. Het college is op dat front al bezig met plannen, nadat de raad in juni 2021 een beroep op het college had gedaan wat te doen aan de onderhoudsstraat van een aantal parkeerterreinen. Bedoeling is dat er in 2022, 2023, 2024, 2025 en 2026 jaarlijks één parkeerterrein wordt aangepakt. Daarmee is een miljoen euro (twee ton per parkeerterrein) gemoeid. Het college denkt aan waterdoorlatende verharding, waterdoorlatende klinkers of grastegels om de kwaliteit van de parkeerterreinen te verbeteren.
Zuidwestkust
Het meerjarenprogramma spreekt ook over een variantenstudie die dit jaar uitgevoerd moet worden om de zuidwestkust van Texel bestendiger te maken. Nu moet daar om de paar jaar zand gesuppleerd worden en dat kost telkens miljoenen. De studie moet uitwijzen of het handig is de zuidwestkust te laten zoals die is (met een paar aanpassingen), of het misschien een soort 'wildernisgebied' kan worden of dat er wellicht kerven in de duinen aangebracht kunnen worden. Doel blijft wel dat het water wordt buitengehouden. In 2026 worden keuzes gemaakt. Er wordt in de variantenstudie rekening gehouden met het suppletieprogramma van Rijkswaterstaat en het gegeven dat Defensie oefeningen houdt op de Hors. De provincie stelt een miljoen voor de studie beschikbaar. In een bijbehorende visie wordt benadrukt dat naast waterveiligheid de begrippen economie en recreatie een belangrijke rol spelen op het Texelse strand en dat die aspecten behouden/verbeterd moeten worden. "Voor recreatie en economie is het van belang dat strandopgangen op loopafstand van kernen liggen waar dat nu ook het geval is en dat er voldoende ruimte beschikbaar is voor paviljoens en strandhuisjes."