"School is zóveel meer"
Even geen leuk verhaaltje over de pubers, maar iets wat mij van het hart moet. Ook de middelbare scholen zijn wederom gesloten. Het derde schooljaar op een rij dat niet normaal is. Tuurlijk moeten we het virus indammen en bestrijden, maar is er ooit écht nagedacht over de (langetermijn)effecten van het constant sluiten van de scholen op jongeren?
De avond van de allereerste lockdown herinner ik mij nog goed. De klas keek naar de toespraak van Rutte en met zijn woorden “de scholen zullen vanaf maandag sluiten,” stroomden de reacties binnen in de klassenapp. Feestemoticons, dansende poppetjes en blije smileys. Logisch, als je een puber bent. Geen school! Wat wil je nog meer? Maar na een week kwamen de eerste vragen. Vragen die ik niet kon beantwoorden. Vragen over wanneer ze weer naar school mochten, vragen over hoelang dit allemaal zou gaan duren. School is zoveel meer dan alleen leren. Laten we het sociale aspect niet vergeten; hier zie je je vrienden. Elke dag weer. Het is een zekerheid. School is daarmee veilig en vertrouwd. En nu was even helemaal niks zeker meer.
Exact een jaar geleden moesten we voor de kerstvakantie wéér ineens sluiten. Toch vrij onverwacht, waardoor de laatste lesweek voor de vakantie ineens online plaatsvond. Geen kerstgala, geen kerstdiner, geen kerstontbijt, geen leuke activiteiten met de klas. Online lessen, later in het schooljaar halve klassen en de laatste twee weken nog even met hele groepen naar school. Heb je er ooit bij nagedacht wat dit vraagt van een kind? En van een docent? Telkens onzekerheid en veranderende situaties. Niet dat de online lessen nooit leuk waren, maar het is compleet anders dan wanneer de klas voor je zit. Je mist de interactie, je kunt de gezichten niet lezen en de controle op gemaakt werk is simpelweg minder. Daardoor ontstaat er - hoe goed docenten en leerlingen het ook (willen) doen - een achterstand. Dat je af en toe getuige bent van een leerling die alvast een pizza in elkaar flanst als lunch (echt, ik zag hem de groenten snijden) is dan wel weer grappig, maar komt de leeropbrengst niet ten goede. Het meest belachelijke van vorig schooljaar vond ik de laatste twee weken, waarin de halve klassen weer hele klassen werden. De twee subgroepen hadden hun eigen dynamiek ontwikkeld. Nieuwe leiders, nieuwe volgers. En dan nog even twee weken met zijn allen in de les, de onrust was compleet. Het is slechts een illusie als je denkt dat dat leuk was voor de kinderen of voor de docent. Of dat er iets geleerd is in die twee weken.
Dit schooljaar leek zo normaal te beginnen. En ook nu, ineens weer, alles dicht. Ik zou liegen als ik zeg dat ik daar geen traan om heb gelaten. We werken allemaal keihard om leerlingen weer in een ‘aan-stand’ te krijgen en het was echt wennen voor de leerlingen om weer in een groep te functioneren. Dan heb ik het nog niet eens over de achterstanden in leren leren en de leerachterstanden op zich. Zo is de leesvaardigheid bijvoorbeeld enorm gedaald. Leerlingen hebben ongeveer een achterstand van een half jaar en dat terwijl wij tijdens de online lesperiode ook werkelijk iedere les online hebben gegeven, gewoon volgens het rooster.
Leerlingen doen het zo goed. Ze zijn blij weer op school te zijn. Ik ben mij iedere les bewust dat ik blij mag zijn dat ze voor mij zitten en ik niet naar een schermpje staar. Ik laat extra ruimte voor een grapje of interactie. Deze kinderen hebben namelijk nog wat tegoed. Net als de leuke activiteiten die afgelopen schoolweek hadden moeten plaatsvinden: de kerstlunch met mijn coachklas en de kerstvakantiequiz in alle klassen. Voor de kerstlunch waren de taken al verdeeld, van monchoutaart bakken tot de warme chocolademelk verzorgen. In het kader van de kerstgedachte zouden onze geliefde schoonmakers ook aanschuiven. Maar helaas. Ook dat houden ze voor nu, eerst maar weer tegoed. Ondanks alle lockdowngerelateerde maatregelen wens ik iedereen een mooie Kerst en alvast alle geluk, gezondheid en liefde voor 2022! Met hopelijk open scholen en volle klassen. Je moet altijd blijven dromen, toch? Ik neem de komende twee weken even rust en mijn eerstvolgende column zal dan ook na de kerstvakantie verschijnen.
Heb het goed samen!
Marlieke Daals,
Docente Nederlands OSG De Hogeberg