Puber(t)aal
Ho- ho- hoofdletter
“Schrijf je kerstman met of zonder ho- ho- hoofdletter?” Zo begon een filmpje dat ik aan havo 4 liet zien. Gezucht vanuit de klas, in combinatie met “serieus?”, rollende ogen en een “ah, doe niet zo flauw zeg”. We werken aan spelling en dit filmpje kwam ik toevallig tegen. Wel toepasselijk en flauw, dus het leek mij een goed plan de instructievideo in de les te gebruiken.
Leerlingen (en ikzelf) gaan best goed op flauwe grappen. Zo vraag ik een jongen iedere les weer om zijn pet af te doen. Ach, het is nog maar bijna kerstvakantie en ze zien mij meerdere keren per week, dus ik snap wel dat je die regel dan nog niet helemaal weet. En zo’n pet hoort natuurlijk bij je outfit en image, dus ik ben maar een vervelende docent die vraagt om daar verandering in aan te brengen. Pubers…
Wanneer hij zijn pet heeft afgezet, zeg ik dan “petje af”. Vaak krijg ik inmiddels zelf de kans niet meer om dit te zeggen, maar zegt een leerling al iets in de richting van: “goed gedaan, petje af voor jou!” Ik blijf het gewoon vriendelijk vragen en herhalen, wie weet doet hij het dan voor de zomervakantie uit zichzelf. Dan doe ik mijn petje af voor hem.
Als ik werkwoordspelling uitleg, teken ik altijd een boom op het bord. Met een pijltje naar de onderkant. Daarop wordt vaak ook gezucht en gezegd: “jaahaa, de sta-ham van een werkwoord.” Zelf lach ik altijd nog een beetje. Volgens mij denken de leerlingen gewoon: laat haar maar haar plezier daarom hebben, wij zeggen wel niks.
Soms is de lol echter ook gezamenlijk. Zo vroeg ik tijdens dezelfde spellingsles in H4 aan de klas: “Hoe gaan we de baby verkleinen?” Dat klonk erg luguber. Ze opperden armpjes en beentjes af te snijden, maar we kozen uiteindelijk toch maar voor apostrofje en ‘tje’, baby’tje dus.
Maar schrijf je kerstman nou mét of zonder ho- ho- hoofdletter? Kerst schrijf je met een hoofdletter, omdat het een feestdag is. Iedere afgeleide vorm van het woord ‘Kerst’ schrijf je echter met een kleine letter, denk maar aan ‘kerstbal’, ‘kerstezel’ en ‘kerstcadeau’. Om deze reden is het logisch te denken dat ‘kerstman’ ook zonder hoofdletter geschreven wordt. Wanneer je het hebt over één van de kerstmannen die je in de etalage van de winkel hebt zien staan, is dat inderdaad het geval. Dé Kerstman, is daarentegen wél met een hoofdletter. Waarom? Omdat het hier een naam betreft.
Ik hoopte altijd de docent te worden die niet om haar eigen grappen lacht.
“Sorry mevrouw, dan moet ik u teleurstellen.”
Marlieke Daals,
Docente Nederlands OSG De Hogeberg