Onderzoek: bacterie in kadavers van aangespoelde bruinvissen
De dode bruinvissen die in augustus massaal aanspoelden op de Waddeneilanden waren besmet met een bacterie (Erysipelothrix rhusiopathiae) die bij walvisachtigen tot bloedvergiftiging kan leiden.
Dat blijkt uit onderzoek van Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research (in opdracht van het ministerie van LNV) naar de dode bruinvissen. In augustus spoelden in tien dagen tijd zo’n 190 dode bruinvissen aan waarvan ook een aantal op Texel. Dat was eenderde van het aantal dode bruinvissen dat normaal jaarlijks langs de Nederlandse kust aanspoelt. Bij ruim driekwart van de onderzochte bruinvissen werd de bacterie aangetroffen (in allerlei organen) die de bloedvergiftiging veroorzaakt. Of de gevaarlijke bacterie ook de oorzaak van de sterfte was, moet nog blijken.
Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research onderzochten 22 dode bruinvissen waarvan zestien volwassenen vrouwtjes. Volgens bioloog Lonneke IJsseldijk van Universiteit Utrecht verkeerden de bruinvissen allemaal in een vergelijkbare staat van ontbinding en zijn ze waarschijnlijk rond dezelfde tijd overleden. De bruinvissen verkeerden volgens het onderzoek over het algemeen in een redelijke tot goede gezondheid voor hun dood. IJsseldijk: “Ze beschikten over een gezonde vetlaag, er werden relatief weinig parasieten ontdekt en veel van de volwassen vrouwtjes waren kortgeleden zwanger geraakt. Een plotselinge dood lag op basis daarvan voor de hand.” Ondanks de relatief goede gezondheid werden volgens het onderzoek bij elf bruinvissen géén prooiresten aangetroffen in de magen. Bij de rest van de bruinvissen zaten slechts kleine hoeveelheden voedsel in de magen. “De dieren die betrokken waren bij deze massastranding hadden dus enige tijd gehongerd voordat ze stierven”, aldus marien bioloog Mardik Leopold van Wageningen University & Research. “Dit past bij een hevig en acuut ziekteverloop.”
Onderzoekers van de Erasmus Universiteit in Rotterdam kijken nog naar de aanwezigheid van virussen als mogelijke doodsoorzaak. Volgens Leopold kunnen aan de hand van het onderzoek al wel een hoop mogelijke doodsoorzaken worden afgestreept. "Zo kunnen we plotselinge massasterfte door een onderwaterontploffing, windmolenparken, klimaatverandering of overbevissing uitsluiten." Bijzondere weersomstandigheden zorgden ervoor dat de dieren - die ver op zee moeten zijn gestorven - massaal aanspoelden.