Jan van de Venis spreekt leerlingen toe in de aula van de OSG.
Jan van de Venis spreekt leerlingen toe in de aula van de OSG. Foto: Jeroen van Hattum

"Stem voor toekomstige generaties in verloop van eigen toekomst"

In een rap tempo noemt Jan van de Venis bij zijn bezoek aan leerlingen van de OSG tot zeven generaties terug de namen van zijn eigen voorvaderen op.

Niet om zomaar een rijtje namen te produceren, maar om tastbaar te maken dat generaties uit het verleden, huidige generaties en toekomstige generaties niet ver bij elkaar vandaan liggen. Met één verschil: tot nu toe kon iedereen royaal met de aarde omgaan, maar voor de toekomstige generaties gaat het echt minder worden als zaken als klimaatverandering, watertekorten en zeespiegelstijging op hun beloop worden gelaten. En het is volgens Van de Venis een taak van de huidige volwassenen om toekomstige generaties straks niet met de rommel te laten zitten. 


Om daar verandering in te krijgen, is het Lab Toekomstige Generaties opgezet om toekomstige generaties een betere stem in de eigen toekomst te geven. "Het zou mooi zijn als toekomstige generatie dezelfde keuzevrijheid hebben als we nu nog hebben." Dat een duidelijke stem nodig is, bleek volgens Van de Venis nog op de klimaattop in Glasgow waar hij zelf aanwezig was. Jeugd, vrouwen en inheemse volkeren waren goed vertegenwoordigd in Glasgow en toch kwam er uiteindelijk een slotverklaring waar lang niet iedereen gelukkig mee was omdat het gebruik van fossiele brandstoffen en steenkool niet echt aan banden werd gelegd. Volgens Van de Venis is er echter wel wat aan het veranderen en laten mensen onder meer via rechtszaken tegen grote bedrijven en overheden hun stem horen om hen te dwingen meer rekening te houden met het klimaat en de toekomst. Als voorbeeld noemde hij de gewonnen rechtszaak van Urgenda tegen de Staat om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de rechtszaak tegen Shell waarin de rechter bepaalde dat Shell in 2030 de CO2-uitstoot met 45 procent moet hebben verminderd (hier was hij bij betrokken in een externe adviesraad). "In de Verenigde Staten worden ook rechtszaken gevoerd door kinderen die opkomen voor hun omgeving." 


Verandering komt volgens Van de Venis ook tot stand als de mens meer leert samenleven met de natuur om zich heen in plaats van de omgeving vooral voor eigen gebruik te exploiteren. "Uitwisselen in plaats van geven en nemen." Een van de doelen van Lab Toekomstige Generaties is ook dat er een ombudsman voor toekomstige generaties komt. "Zolang die er niet is, neem ik zelf die rol graag waar."