Dit moest geschreven
Texel speelt een prominente rol in de psychologische thriller De Papandayan. Mysterieuze gebeurtenissen op het eiland houden verband met historische gebeurtenissen rond de dekolonisatie van Nederlands-Indië.
Beeldend kunstenaar Simon Gerets is gevraagd om een drijvend monument te maken ter ere van de voor de kust van Texel verdronken Ferry Bartels. Bartels was een succesvol ontwerper van koffiemachines bij Bilazetti, het bedrijf van vader en zoon Hellingman. Als machines in brand vliegen en schade aanrichten, rijzen er vraagtekens. Er wordt gedacht aan kwade opzet. Simon raakt dieper en dieper in deze zaak betrokken.
Ongemerkt raakt hij verstrikt in een vete die zijn oorsprong in Indië heeft, wordt hij gemangeld tussen de held, het beest en het geweten. De hel is terug, maar nu in het jaar 2005. De ietwat klunzige antiheld Simon, moet knokken voor zijn leven en zich in korte tijd verpoppen tot ijzervreter, zoals zijn vader dat ooit in Indië moest zien te klaren met een groep veel te jonge jongens in een oorlog waar niemand voor gekozen had.
Schrijver Cas van Jeveren (1957), van oorsprong beeldend kunstenaar, schilder en fotograaf, is niet onbekend met Texel. “Als Waddenfan ben ik door zeekanovaren op Texel beland. Ik kom er al een jaar of twintig, meerdere keren per jaar.” Veel herkenbare stukjes Texel komen voorbij in zijn boek. Loodsmansduin, het strand, het paracentrum, Oudeschild en De Vriendschap. Het Waddenveer naar Vlieland vervult een symbolische functie als overgang naar de “andere wereld”. Van de vredige en mooie naar de gewelddadige.
Hij groeide op in een gezin waar de oorlog in Nederlands Indië altijd in de achtergrond meeliep. Het kleurde zijn jeugd. Na het overlijden van zijn vader in 2008 ontstond de drang om meer te begrijpen van het leed dat deze generatie met zich meedraagt. Tweemaal volgde hij de route die zijn vader door West-Java strijdend had afgelegd, bezocht de plekken waar hij de dood in de ogen had gekeken, ontmoette de andere kant. Hij liep tegen hetzelfde onvermogen op: het lukte niet om iets over te brengen van hoe diep oorlogstrauma's ingrijpen. Het boek moest geschreven. "Ik probeer lezers te raken op het emotionele vlak. Wat oorlog met mensen doet, los van de vraag wie er schuld heeft. Daarvoor heb ik deze thriller als verpakking gekozen."
De Papandayan leest vlot weg en is 509 pagina's dik. Van Uitgeverij Elikser, voor €26,50 te koop bij de boekhandels.
