Rechtsboven Krijntje Kooiman, links Eli Vlessing met twee zonen.
Rechtsboven Krijntje Kooiman, links Eli Vlessing met twee zonen. Archieffoto: Texelse Courant

'Yad Vashem' voor Krijntje Kooiman voor redden van Joodse familie

De in 1949 overleden Krijntje Kooiman-Dros uit Den Burg ('tante Krien') krijgt postuum de 'Yad Vashem' toegekend. 

Dit is een hoge Israëlische onderscheiding voor niet-Joden die in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joden het leven hebben gered zodat zij aan de Holocaust konden ontsnappen. Krijntje Kooiman is de eerste Texelse die de onderscheiding toegewezen krijgt. Dankzij de weduwe van Jacob Kooiman (in de jaren twintig eigenaar van de Texelse Courant) ontkwamen in 1944 de Joodse zakenman Eli Vlessing, zijn vrouw Johanna de Miranda en hun drie kinderen Flip, Ron en Hans aan de gaskamers. 


De familie Vlessing, die in Den Burg woonde, werd op 29 mei 1943 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork. Op 8 maart 1944 werd de familie daar vrijgelaten na een staaltje acteerwerk van formaat van Eli Vlessing en Krijntje Kooiman. Vlessing beweerde dat hij niet van Joodse afkomst was, maar een buitenechtelijk kind van Krijntje Kooiman. Krijntje hing precies hetzelfde verhaal op en bleef dat tijdens verhoren door de Duitse bezetter bij hoog en bij laag volhouden. De Duitsers geloofden het verzonnen verhaal aanvankelijk niet, maar gingen er in mee na uitgebreid antropologisch onderzoek waarbij zowel Eli als Krijntje hard aan de tand werden gevoeld. Beiden bleven liegen alsof het gedrukt stond en noemden Meindert Alderlieste als de zogenaamde vader waarmee Krijntje een kortstondige affaire zou hebben gehad. Ten tijde van de verhoren was hij  al lang niet meer in leven. Vanwege de schande zou Krijntje het buitenechtelijk kind hebben laten adopteren door de familie Vlessing waarmee zij al banden onderhield. Krijntje moet volgens de overlevering bij de verhoren hevig tekeer zijn gegaan en haar ondervragers op knieën hebben gesmeekt om ‘teruggave van haar kind’. De Duitsers trapten erin en stelden de familie Vlessing in vrijheid. 'Tante Krien' zoals Krijntje door de familie Vlessing werd genoemd had daarmee het leven van vijf mensen gered. Als de Duitsers haar niet hadden geloofd, zou het voor haar slecht zijn afgelopen. De hervormde kerkenraad werkte destijds mee aan de redding van de familie Vlessing door het geboortebewijs van Eli Vlessing te vervalsen.


De 'Yad Vashem' (vernoemd naar een officiële staatsinstelling in Israël voor herdenking van de Holocaust) is in Nederland tot nu toe bijna zesduizend keer uitgereikt aan niet-Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog Joden het leven redden.