Texelse kernwaarden niet goed vastgelegd
De Texelse kernwaarden zijn niet goed vastgelegd waardoor het in de praktijk lastig is om er ontwikkelingen op het eiland mee te kunnen toetsen.
Dat kwam woensdagavond aan de orde tijdens de bespreking van het Toeristisch Toekomstplan. In een notendop: de Texelse kernwaarden staan beschreven in het zogeheten beeldkwaliteitsplan van het bestemmingsplan Buitengebied, maar het beeldkwaliteitsplan heeft niet de juridische status om als toetsingsmiddel van de kernwaarden ingezet te worden.
Een goed toetsingsmiddel van de kernwaarden zou een welstandsnota zijn, maar daar doet zich de situatie voor dat de ontwikkeling van een nieuw welstandsbeleid voor Texel in het voorjaar van 2019 abrupt tot stilstand kwam in de raadzaal. Volgens de huidige welstandsnota van 2008 die vervolgens van kracht bleef, zijn grote delen van Texel welstandsvrij waardoor de Texelse kernwaarden op die plekken in de praktijk geen zeggenschap hebben. Op het moment is zo'n 95 procent van Texel welstandsvrij. De overige vijf procent die wel onder de welstand valt, zijn de dorpskernen en de Hoge Berg. De kernwaarden zijn er om het authentieke karakter van Texel in stand te houden.
De situatie werd woensdagavond aangekaart door Rikus Kieft (GroenLinks) nadat de Stichting Kernwaarden Texel en Dick Drijver (op persoonlijke titel) tijdens de bespreking van het Toeristisch Toekomstplan pleidooien hadden gehouden voor de Texelse kernwaarden. Kieft wilde weten in hoeverre zij nou echt blij waren met de bestaande situatie rond de kernwaarden. “We zijn bij GroenLinks zelf eens nagegaan hoe de kernwaarden in de praktijk zijn geregeld en er is geen touw aan vast te knopen.” Drijver gaf daarop aan dat er voorbeelden zijn van ontwikkelingen op het eiland waarbij de kernwaarden zijn aangetast en dat er nog een hoop werk aan de winkel is om de zaken in de toekomst goed voor elkaar te hebben. Hij kreeg bijval van Astrid van de Wetering (D66). “Wij dachten dat het beeldkwaliteitsplan juridische waarde had en gekoppeld was aan bestemmingsplannen zodat zaken aan de kernwaarden getoetst konden worden, maar dat bleek niet het geval te zijn. De kernwaarden staan wel beschreven, maar de vastlegging ervan is niet goed geregeld binnen deze gemeente.”
Begin 2019 lag er een kadernotitie van het college op tafel om tot een nieuw welstandsbeleid voor Texel te komen zodat meer gebieden onder de welstand zouden komen, maar dat voornemen werd destijds in een vroeg stadium door Texels Belang, VVD, CDA en Texel 2010 van tafel gehaald. Zij stelden destijds uit te gaan van de redelijkheid van mensen die wat bouwen om wat moois neer te zetten waardoor een nieuw welstandsbeleid volgens hen niet nodig was. PvdA, GroenLinks en D66 wilden toen wel doorgaan met de ontwikkeling van een nieuw welstandsbeleid, onder meer om het Beeldkwaliteitsplan op het gebied van de kernwaarden meer 'zeggingskracht' te geven. Van de Wetering opperde woensdagavond de gedachte om misschien toch weer eens aan nieuwe welstandsbeleid te gaan denken en om dan een koppeling te maken met het beeldkwaliteitsplan, zodat de Texelse kernwaarden een betere juridische status krijgen.
Drijver verwees woensdagavond ook nog naar de structuurvisie ‘Texel op Koers' uit 2009 waarin beschreven staat dat ‘de gemeente bij alles wat ze van plan is uitgaat van de Texelse kernkwaliteiten (lees kernwaarden, maar destijds liepen de begrippen ‘kernwaarden' en ‘kernkwaliteiten' nog door elkaar). De genoemde Texelse kernwaarden zijn: rust, ruimte, natuur, open landschap, cultuurhistorie en nachtelijke duisternis.