"De Dromer van Rapa Nui” bij De Eiland Galerij. Links: De Arent, De Thienhoven en De Afrikaansche Galei, midden de reis en onder de aankomst.
"De Dromer van Rapa Nui” bij De Eiland Galerij. Links: De Arent, De Thienhoven en De Afrikaansche Galei, midden de reis en onder de aankomst. Foto: Niel Welboren

Roggeveen op zoek naar het Zuydland

Deze expeditie vanaf de Reede van Texel onder de vlag van de West Indische Compagnie was een initiatief van Jacob Roggeveen, een zestigjarige Zeeuwse advocaat, die een droom van zijn vader wilde realiseren. Zijn vader Arent Roggeveen was een gerenommeerde kaartenmaker die net als veel van zijn tijdgenoten geloofde in het bestaan van een groot continent dat moest liggen tussen Zuid Amerika en Australië. De Hollanders hadden al veel delen van de wereld op de kaart gezet en onder hun invloed gebracht. De VOC schepen zeilden heen en weer langs de Afrikaanse kust naar Indonesië. De schepen van de WIC gingen in westelijke richting naar Noord- en Zuid Amerika. De wereld was door de Hollanders simpelweg in twee te beheersen helften verdeeld…


Jacob Roggeveen had zijn vader bij het sterfbed beloofd om ooit op zoek te gaan naar het nieuwe -onbekende continent, zijn reis staat te boek als een van de laatste echte ontdekkingstochten. Met een gunstige wind en vers Texels water uit de Wezenputten zeilden drie kleine houten schepen het Marsdiep uit, op weg naar een onbekend avontuur. Eerst op weg naar de Afrikaanse kust, om vervolgens de oversteek naar Zuid Amerika te maken. Via de Falklands gaat de vloot om Kaap Hoorn richting de Stille Oceaan. 

Tijdens de moeilijke tocht rond Kaap Hoorn verliest men het contact met een van de schepen, maar gelukkig komt iedereen weer samen bij het eiland Juan Fernandez, voor de westkust van Zuid Amerika. Dat was ongetwijfeld een feestelijk ontmoeting, want zij waren elkaar twee maanden kwijt geweest . Inmiddels is het eind februari 1722 en zijn er bijna zeven maanden verstreken sinds het vertrek van Texel. De reis gaat verder in Noorwestelijke richting en na acht maanden zeilen komt een klein eiland in zicht. Het is niet het Onbekende Zuydland, maar voor Roggeveen en zijn bemanning natuurlijk wel een heel bijzonder moment om eindelijk land te ontdekken dat nog op geen enkele kaart vermeld is. 

De vloot van de WIC gaat voor anker met Pasen en dat is voor Jacob Roggeveen een mooi symbolisch gegeven: hij noemt het eiland Paascheyland. Deze naam zou het eiland voor altijd houden, ook in andere vertalingen zoals Easter Island of Isla de Pascua. De huidige bewoners geven de voorkeur aan de naam Rapa Nui - Grote Rots. De naam van Jacob Roggeveen, die als eerste Europeaan contact maakt met de Polynesische bewoners zal voor altijd verbonden blijven aan het mysterieuze eiland.

De reis van Roggeveen en het vertrek van Texel, was daarom voor de bewoners van Paaseiland de aanleiding om in 1972, 250 jaar na dato, het Texelse gemeentebestuur te benaderen met het verzoek om een Zusterband aan te gaan. Tot een officiële band is het nooit gekomen, daarvoor bleek de afstand letterlijk en figuurlijk te groot. Wel is er, bijna 300 jaar na de ”ontdekking”, een zichtbare en blijvende verbinding tussen de eilanden in de vorm van een bijzonder Paaseiland beeld bij De Eiland Galerij in Eierland. 

Dit unieke beeld, genaamd ”De Dromer van Rapa Nui”, werd in 1993 ter plaatse gehouwen uit een blok tufsteen door Bene Aukara Tuki Pate, een beeldhouwer van Paaseiland. De kunstzinnige uitwisseling was het initiatief van schilder Niek Welboren die in 1992 als "Schilderend Afgezant” alsnog inhoud heeft gegeven aan het verzoek om contact uit 1972. Hij verbleef ruim vier maanden op het eiland van zijn dromen, een voor hem Onbekend Zuydland.

Volgend jaar zal het 300 jaar geleden zijn dat een Hollander het eiland in de Stille Oceaan, dat net zo groot is als Texel, een ons passende naam gaf. Paaseiland met de bijzondere beelden spreekt nog steeds enorm tot de verbeelding. Met de huidige informatie op internet lijkt de wereld kleiner geworden en weet iedereen wel iets over te vertellen over het mysterie en de bewoners. Maar het blijft ver weg en het blijft bijzonder!


Met het beeld op Texel, dromend in de richting van zijn oorsprong en zijn maker, wordt het mysterie gekoesterd en de verbinding levend gehouden.

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding