Puber(t)aal
Drank en drugs
"Mevrouw, bent u wel eens gedrogeerd?" Een jongen uit havo 4 kijkt me afwachtend aan. Ik antwoord ontkennend en zeg dat ik daar erg blij mee ben, omdat een ongeluk vaak in een klein hoekje zit. Van dichtbij heb ik wel eens meegemaakt dat een meisje tijdens een avond stappen gedrogeerd was en toen is het gelukkig goed afgelopen. Het werd opgemerkt en ze werd veilig naar huis gebracht.
Ik raak in gesprek met de jongen die de vraag stelde en een aantal leerlingen eromheen. Ze merken op dat het iedereen kan overkomen. Ik bevestig die constatering en geef ze enkele preventieve tips. Laat je drankje nooit onbeheerd achter, houd je hand boven je drankje als je op de dansvloer bent en neem alleen een drankje van een ander aan als je het rechtstreeks van de barman ontvangt. Ze luisteren aandachtig en lijken de tips in zich op te nemen.
Ik vermoed dat de vraag en het daaropvolgende gesprek voortkomen uit dat de leerlingen afgelopen weekend voor het eerst op stap zijn geweest. Vanwege alle coronamaatregelen heeft het uitgaansleven natuurlijk lang op zijn gat gelegen en hebben deze jongeren echt wat gemist. Ik kan wel doen alsof het geen goed idee is dat ze drinken, maar ze zijn ongeveer zeventien jaar en echt niet gek. Op die leeftijd mocht ik al legaal drinken, toen lag de grens nog bij zestien. Ook ik ben niet roomser dan de paus en ging op die leeftijd regelmatig op stap. Wanneer leerlingen dus vragen hebben over alcohol- of drugsgebruik, beantwoord ik die eerlijk.
Een aantal weken geleden had ik een vergelijkbaar gesprek in havo 3, waarin vragen aan de orde kwamen als: "Heeft u wel eens te veel gedronken?" Jawel. "Heeft u ooit gerookt?" Ook dat, maar niet structureel. ("Wat is structureel?" Zucht.) "Heeft u ooit drugs gebruikt?" Nee. "Echt niet? Ook geen wiet of een pilletje?" Nee, echt niet, want ik wil de controle over mezelf niet verliezen. "Wat drinkt u het liefst?" Speciaalbier of rode wijn. Wanneer je eerlijk bent, vertellen ze je zelf ook dingen (die ik hier niet ga delen) en nemen ze adviezen eerder van je aan.
Ik gaf de leerlingen het advies om terughoudend en voorzichtig te zijn met alcohol en als je dan echt zin hebt om te drinken, dit onder toezicht van een volwassene te doen. Als het dan misgaat, is er tenminste iemand in de buurt. Daarnaast vertelde ik ze hoe ik tegen mixdrankjes aankijk: niet doen! Hoe lekker – want super zoet – ook, hier gaat het vaak mis. Jongeren weten vaak niet in welke hoeveelheden dit gemixt moet worden of drinken te veel verschillende mixdrankjes door elkaar. Als je dan toch behoefte hebt aan alcohol, neem dan een biertje of een wijntje. Je hebt jezelf dan beter onder controle en voelt wanneer je moet stoppen.
Nu klinkt het misschien net alsof ik de leerlingen aanraad om alcohol te gaan drinken, maar het tegendeel is waar. Wel ben ik blij dat ze aan een volwassene advies vragen, zoiets vraag je namelijk natuurlijk niet aan je ouders als je vijftien bent. Ook wil ik dat ze zich bewust zijn van de gevaren die het met zich meebrengt en dan kun je het gesprek maar het beste open en eerlijk aangaan.
De jongen uit havo 4 gaf tijdens het gesprek ook zijn mening over mensen die andere drogeren "dan ben je toch vet sneu, als je iemand niet kan krijgen als ‘ie gewoon zichzelf is, maar alleen als ‘ie afhankelijk is van jou." En zo is het. Mocht je ooit iemand betrappen die iemand probeert te drogeren, bel dan de politie. En zeg dat ‘ie vet sneu is!
Marlieke Daals
Docente Nederlands OSG De Hogeberg