"Fietsen kunnen de toeristen niet"
Een snelle treinverbinding naar Amsterdam; een maximum aantal bootkaartjes voor daggasten en een verplichte verkeerscursus voor toeristen. De leerlingen zijn blij dat hun mening eindelijk wordt gevraagd. "Terecht, wij zijn de toekomst!"
"Hoeveel bedden hebben we precies? Ik zou ze minderen." Eén van de leerlingen gooit de knuppel maar direct in het hoenderhok. In samenwerking met de OSG heeft TOP maandagochtend een gesprek met ongeveer veertig leerlingen ( vmbo 3, havo 3 en 4 en vwo 4 en 5 ) van de Texelse middelbare school (verdeeld over twee groepen). Michel Gregoire (manager TOP) legt uit dat er 45.000 tot 50.000 bedden zijn, maar dat die niet altijd beslapen zijn. "Als je er bedden afhaalt, boeken mensen op momenten dat het nu nog rustiger is, zoals oktober en november."
De leerling is er niet van onder de indruk en stelt dat het altijd druk is op Texel, te druk wat haar betreft. "Texel is bijna altijd vol." Michel en de leerling worden het niet direct eens en dat tekent de discussie. Michel en René Jager (voorzitter TOP en eigenaar Paal 9) gaan in debat met de jongeren en geven hen de ruimte om het oneens te zijn. De jongeren pakken die ruimte, blij dat hen eindelijk wat wordt gevraagd.
Zorgen
De zorgen waar de leerlingen tegenaan lopen zijn niet nieuw: er is te weinig huisvesting voor Texelaars, de fietspaden zijn te smal en aan de hoeveelheid auto's mag wel eens wat worden gedaan. En komt er eindelijk eens een einde aan de nieuwbouw van vakantievilla's? "Wij zijn hier om te horen wat jullie vinden, dus kom maar op. Ook veel van onze leden vinden dat het te druk wordt. 'Niet meer, niet minder, maar beter', zoals Frank Spooren van VVV Texel predikt is een opmerking waar wij ons bij aansluiten", werpt Michel de leerlingen toe.
De jongeren willen misschien wel op Texel blijven, als er maar werk op hun niveau is. "Er is op Texel niet veel te bereiken, tenzij je ondernemer wordt. Sorry, maar ik heb geen zin om mijn hele leven bij de Albert Heijn te werken of zo."
Michel vraagt direct lachend of er iets mis aan het zijn van ondernemer. Hij krijgt als antwoord dat dit niet per se zo is, maar dat ze gewoon nog niet precies weet wat ze wil worden. René stelt haar gerust. "Dat weet ik ook nog steeds niet. Je moet eerst vooral weten wat je niet wil."
René Jager: Wat zou jij doen als iemand twee keer de waarde van je fiets biedt?
Hoewel de zorgen niet nieuw zijn, zijn de oplossingen dat wel. Verfrissend en niet gehinderd door allemaal redenen waarom iets niet zou kunnen. "Als we iets allemaal willen, moeten we kijken hoe dat wel kan", stelt een leerling uit havo 3. Er mag volgens de jongeren best wat veranderen. Zij ergeren zich bijvoorbeeld in het verkeer. "Dan krijg je weer voorrang van zo'n Duitsers die haaientanden niet snappen. Hartstikke leuk, maar ik heb geen voorrang. Dan moet ik weer op gang komen. De meeste toeristen kunnen sowieso niet fietsen. Kan er niet een vaste rubriek in de krant komen om ze de regels uit te leggen of zo...", stelt een jongen uit havo 4 oprecht geïrriteerd.
De te smalle en te drukke fietspaden zijn een bron van ergernis, maar de leerlingen zijn het er wel over eens dat er minder auto's moeten komen "mits de toeristen leren fietsen". De jongeren opperen meerdere malen dat er meer op ingezet moet worden om de auto's in Den Helder te laten. "Maar dan heb je wel beter openbaar vervoer nodig, ov is hier nu eigenlijk niet", stelt één van de jongens. De rest laat duidelijk horen dat ze het hiermee eens zijn. Een leerlinge vult aan: "Texel maakt het te makkelijk. Waarom niet de prijzen om met de auto over te mogen veel hoger maken? En waarom zou je niet net als bij pretpark gewoon een maximaal aantal tickets doen voor dagjesmensen die op de fiets komen? Als je te laat bent met reserveren, kun je die dag dan gewoon niet naar Texel."
"Als je het aantal auto's vermindert, hoef je het park naast de school niet vol te bouwen", merkt een andere leerling droog op.
Er wordt wat door gediscussieerd als Michel de eerste groep vraagt hoeveel leerlingen er eigenlijk op Texel willen blijven wonen. Slechts een paar van de 21 handen gaan de lucht in. "Er is hier gewoon niet het werk wat ik wil doen, nog los van huisvesting. Als je naar Amsterdam moet, ben je zo twee uur onderweg. Die treinverbinding is echt heel traag. Daar zouden ze eens wat aan moeten doen."
De TOP-manager antwoordt dat er toch best veel Texelaars zijn die aan de overkant werken. "Sommigen overnachten dan één of twee nachten in Amsterdam en werken nog twee dagen thuis. Maar misschien kunnen we nog een keer een bijeenkomst met leerlingen organiseren met TOP-leden die deels aan de overkant werken om zo ervaringen over dit onderwerp te delen."
Degenen die meer het probleem zien in de huisvesting vinden dat er een einde gemaakt moet worden aan tweede woningen op Texel. "Daar zitten dan alleen maar rijke mensen in en die zijn er vervolgens de helft van het jaar ook nog eens niet. Dat gaat nergens over. Maar de gemeente mag ook wel eens harder optreden tegen mensen die gewoon hun hele huis verhuren, dat mag toch helemaal niet? Mijn buurman is er nooit, maar hij heeft aan de lopende band gasten. Vet irritant", merkt een verontwaardigde leerling op.
René legt uit dat de gemeente deze problematiek wel degelijk aan het aanpakken is, maar dat het niet heel eenvoudig is. "Er moet toch wat gebeuren. Mijn zus probeert al twee jaar een huis te kopen, maar rijke mensen kopen alles op. Koophuizen zijn of niet te betalen of worden weggeplukt door rijke mensen die het voor veel geld verhuren. Texel lijkt wel Monopoly!"
Voor de extra huizen die nodig zijn voor startende Texelaars heeft één van de leerlingen nog wel een optie: "Bouw gewoon extra huizen, een extra dorp, bij 't Horntje. Daar is nu toch niets." Eén ander geeft aan: "kunnen we niet meer oude gebouwen renoveren voor woningen? En kunnen we niet ondergronds woningen gaan maken? Dan hoeven we het landschap niet te verpesten."
Toerisme belangrijk
"De Texelse economie brengt jaarlijks zo'n 700 miljoen op, 550 miljoen daarvan komt direct of indirect uit het toerisme. Zo'n zeventig procent van alle werkgelegenheid is op één of andere manier afhankelijk van het toerisme. Ook de loodgieter heeft bijvoorbeeld baat bij het toerisme en Texel heeft evenveel winkels als een stad van 120.000 inwoners", somt Michel wat statistieken op.
De leerlingen beseffen maar al te goed hoe belangrijk het toerisme op Texel is, maar blijven bij hun bezwaren. Er zijn ook prachtige voorbeelden uit de categorie klein leed. "Kunnen ze niet gewoon Engels leren? Dan ben ik aan het werk en dan begrijp ik niet wat ze willen bestellen. Moet ik weer een ander gaan roepen." Wederom is het René die een leerling gerust stelt: "Dat horeca-Duits krijg je snel genoeg onder de knie." Nog één uit de afdeling klein leed: "Je moet de toeristen leren dat ze niet voor ieder schaap of vogeltje hoeven te stoppen. Die zijn er hier genoeg, dus je kunt eerst doorrijden."
Iedereen is het erover eens dat het een zoektocht blijft naar balans. Toeristen komen voor het mooie landschap, onder meer het boerenland met schapen. Maar er zijn steeds minder mensen die boer worden en bovendien vallen schapen ook onder een veestapel die gehalveerd dreigt te worden. Aan de ene kant willen de leerlingen dat er gestopt wordt met het maar bouwen van luxe villa's. Maar als iedereen naar Texel wil en er niet meer plaatsen zijn, gaan de prijzen omhoog. En iedereen is het er over eens dat Texel voor iedere portemonnee betaalbaar moet blijven.
Toeristen kunnen op dit moment nog terecht voor €13 per nacht in een tentje. Maar er zijn ook b&b's met prijzen die oplopen tot €130 per persoon per nacht. "Het is dus constant zoeken naar een balans", geeft Michel de leerlingen mee. De leerlingen hebben toch het idee dat de macht van grote partijen zoals Landal en De Krim groeiende is en willen niet dat één partij alles opkoopt. "Dat zijn terechte zorgen. Het is soms ook lastig. Als een ondernemer wil stoppen en hij wil zijn bedrijf verkopen en er biedt vervolgens een partij twee keer de waarde? Want dat gebeurt. Wat zou jij doen als iemand twee keer de waarde van je fiets biedt?", legt René ze voor. Dat zijn lastige keuzes erkennen de leerlingen.
De leerlingen en TOP zijn het er over eens dat er een hoop keuzes gemaakt moeten worden en dat het druk genoeg is. De leerlingen zijn vooral tevreden dat ze eindelijk serieus worden genomen. "Jongeren wordt nooit wat gevraagd." Thomas van der Vlerk, één van de aanwezigen en actief in diverse jeugdbesturen nuanceert dat wat. "Ze komen bij clubjes, dus er wordt inderdaad wel een selectieve groep iets gevraagd."
Niet gehoord door gemeente
Een fatsoenlijk online jeugdplatform - zoals TipTexel.nl er voor volwassenen is er niet en de gemeente heeft zich volgens de leerlingen nog nooit gemeld om met de leerlingen over het toerisme in gesprek te gaan. Op de vraag wat ze zelf doen om gehoord te worden, volgt van meerdere leerlingen het antwoord dat ze wel brieven hebben geschreven, maar geen antwoord hebben gekregen. "Of een antwoord waardoor je je niet serieus genomen voelt."
De leerlingen wordt meegegeven om er dan voor te zorgen dat je gehoord wordt en met het uitblijven van een antwoord geen genoegen te nemen. Job Schepers, namens de krant aanwezig op uitnodiging van TOP, geeft aan dat protesteren bij het gemeentehuis daarvoor desnoods een optie kan zijn.
Job Schepers
