'Te zware prijs betaald voor Texel'
Het staat hem nog goed bij; toen hij tijdens de Russenoorlog als klein jongetje in veiligheid werd gebracht, dacht Henk Spigt dat er een pop aan een ANBW-bord op straat hing.
Het was wellicht maar goed ook dat de jonge Henk dacht dat hij een pop zag; in werkelijkheid hing er een dode Georgische soldaat die ter plekke was opgehangen. Spigt vertelde het voorval tijdens de herdenkingsdienst in de Burghtkerk in Den Burg waar hij in een lezing terugblikte op de Tweede Wereldoorlog en de Russenoorlog die Texel trof van 6 april tot en met 20 mei 1945. Spigt blikte onder meer terug op een razzia die de Duitsers hielden nadat de Georgische Opstand was uitgebroken. De Duitsers vielen ook bij de familie Spigt binnen in de hoop de ondergedoken oom Freek te vinden. De oma van Spigt had voor de zekerheid al alle foto’s van de muur gehaald, maar één foto was ze vergeten. "Juist op deze foto stond ome Freek in militair uniform. Wijzend op die foto maakt een Duitse soldaat kenbaar dat ze hem zoeken! Mijn oma antwoordt gevat: die is dood! Die hebben jullie vermoord." Ome Freek zat in werkelijkheid verstopt in de schoorsteen. "De Duitse soldaat heeft hem niet opgemerkt en samen met de andere soldaten verlieten zij ons huis. Ome Freek vluchtte in de nacht naar een schapenboet net buiten Den Burg, de boet van P. Keizer bekend als Piederik. Ome Freek bleef vanaf die nacht aldaar. Mijn moeder bracht haar broer elke nacht eten in deze boet." De inval maakte diepe indruk. "Ik weet nog goed dat de Duitsers met de kolven van het geweer op de achterdeur bonkte. Het geluid ging door merg en been. Ze schreeuwden 'Aufmachen'. Mijn oma liet lang op zich wachten om de deur te openen vanwege ome Freek." De Russenoorlog kostte 565 Georgiërs, 120 Texelaars en ongeveer 800 Duitsers het leven en de schade op Texel was enorm. Voor 6 april 1945 was de Tweede Wereldoorlog relatief rustig verlopen en ook alle Texelse mannen die in Assen te werk waren gesteld, hadden het er goed vanaf gebracht. De laatste weken lieten diepe sporen na "Een zware prijs is er betaald om Texel weer vrij te krijgen. Een te zware prijs, een zwarte bladzijde in de Texelse geschiedenis. Een gebeurtenis die nooit vergeten mag worden. 20 mei was er uiteindelijk de bevrijding waar we zo naar verlangde, als laatste in heel Europa."