De tandwielkast met toebehoren wordt uit de windmolen getakeld. Linksonder: Dirk Schagen bij het gedemonteerde onderdeel.
De tandwielkast met toebehoren wordt uit de windmolen getakeld. Linksonder: Dirk Schagen bij het gedemonteerde onderdeel. Foto: Gerard Timmerman

Revisiebeurt na 15,5 miljoen kWh

Texels enige windmolen staat stil. Tijdelijk, want de turbine in Oudeschild ondergaat een ingrijpende revisiebeurt. De tweede in de bijna 21 jaar dat de molen van Dirk en Fenny Schagen draait.

De windmolen met een ashoogte van 30 meter, een tiphoogte van 47 meter en een capaciteit van 300 kW werd op 2 mei 2000 in gebruik genomen.

De windmolen was destijds een hele investering, ook eentje waarbij de Schagens min of meer het wiel nog moesten uitvinden. Want, afgezien van een paar kleine turbines langs het waterbassin, waar nu de jachthaven is, en bij het NIOZ was er op Texel geen ervaring met de opwekking van windenergie. Bij de keus voor welk type molen zijn de Schagens niet over één nacht ijs gegaan. Die zorgvuldigheid pakte goed uit, eigenlijk heeft de molen in al die jaren probleemloos gedraaid. Mits er wind was natuurlijk, maar daar is op Texel geen gebrek aan.

Elke machine heeft op z’n tijd onderhoud nodig, ook de windmolen. “Negen jaar geleden hebben we een grote revisie gehad. Sindsdien heeft de molen circa 70.000 uur gedraaid. Vorige week maandag was Fenny in de tuin en hoorde een geluid. Dirk: “Ze dacht: het zal de trekker van een boer zijn.” Toen ze ’s nachts om één uur wakker werd, hoorde ze het wéér. Om die tijd zijn de boeren niet aan het werk. Om vier uur ’s nachts moesten we er alle twee even uit. Toen hoorde ze het opnieuw. We hebben het raam open gezet en toen hoorde ik het ook. Het kwam uit de molen, er liep iets aan. Het was wel avondklok, maar we hebben hem uit veiligheidsoverweging toch direct stilgezet en de volgende dag het onderhoudsbedrijf gebeld.”

Servicemonteur Johan Bettink van het gelijknamige bedrijf constateerde schade in één van de lagers, wat het geluid verklaarde. Diezelfde week was het bedrijf, dat 550 molens in onderhoud heeft, ter plekke met een hoogwerker en andere apparatuur. Het wiekenstel, de tandwielkast en het hoofdlager werden naar beneden getakeld voor een grote revisiebeurt. De wieken werden ter plekke weer mooi glad gemaakt, de tandwielkast, met de as en lagers werden meegenomen naar de werkplaats in Barneveld voor een revisiebeurt, waarbij ook de remschoenen worden nagekeken. Bedoeling is dat de molen komende vrijdag weer kan draaien en er weer een jaar of tien tegenaan kan.

De keus om deze molen niet te reviseren, maar te vervangen door een grotere, was niet aan de orde. Schagen: “Op grond van de vergunning mag de molen niet hoger zijn dan vijftig meter.”

Het is al vele jaren de enige windmolen op het eiland. Schagen, een warm pleitbezorger van windenergie, vindt het een gemiste kans dat er hier niet meer molens draaien. “Dit is voor de huidige begrippen een relatief kleine molen. Maar in bijna 21 jaar heeft hij in z’n eentje toch 15.649.769 kWh aan stroom opgewekt. Dat is circa 750.000 kWh per jaar, de elektriciteit voor pakweg 250 huishoudens. Dat is ongeveer een dorp als De Waal. Dat hier bijna altijd wind staat, maakt Texel er bij uitstek geschikt voor. In verhouding met molens van vergelijkbaar type als dit, is de jaaropbrengst hier gemiddeld 100.000 kWh hoger dan elders.”

Miljoenen aan onbenutte wind over het eiland

“We zouden dus veel meer huishoudens van windenergie kunnen voorzien. Ik zeg wel eens: we laten voor miljoenen aan onbenutte wind over ons eiland waaien. Doodzonde dat er niet meer windmolens mogen komen.” Schagen vermoedt dat de meeste Texelaars er ook zo over denken. “Wat zou het mooi zijn als er een klein windmolenparkje zou komen. Waarin Texelaars kunnen participeren, zodat ze er ook een graantje van meepikken. Want, eerlijk is eerlijk, het levert ons een mooie aanvulling op ons pensioen op.”

Afbeelding