Bunkers Atlantikwall in spotlights
Plaatjes van kinderen, spelend op bunkers in de duinen, oude bunkers gebruikt als patatkiosk op het strand of voor andere doeleinden. Er zijn er inmiddels veel gesloopt, anderen zijn onder het zand verdwenen en enkelen zijn nog zichtbaar.
Op 18 december 1941 werd vanuit het Oberkommando der Werhmacht het officiële bevel gegeven voor de aanlag van de kunstverdedigingslinie Neue Westwall, van Noorwegen tot de Fans-Spaanse grens. Toen het plan voor een hermetisch gesloten kustlinie te ambitieus bleek, werd besloten tot de Atlantikwall, die zich concentreerde op de echt kwetsbare plekken. Texel zou op Den Helder na het sterkst van de kustgebieden van Noord-Holland worden uitgebouwd. Per kilometer zouden er gemiddeld 4,2 bunkers komen te staan. Uiteindelijk bleef het bij 'slechts' 1,8 bunkers per km. Voor vervoer van materialen was een spoorlijntje aangelegd.
Verspreid over Texel zijn de overblijfselen nog zichtbaar. Wat zijn precies de verhalen achter dit oorlogsbeton? Het project “Atlantikwall in het Waddengebied” is opgezet om die verhalen vertellen. Met geld van het Waddenfonds en de drie Waddenprovincies zijn musea en andere organisaties aan de slag gegaan.
Ook op Texel. Luchtvaart- en oorlogsmuseum ’40-’45 onderging in 2018 een grote verbouwing, met als resultaat een nieuwe permanente expositie over de Atlantikwall en de Russenoorlog. Vorig jaar werd in bunker De Vlijt tegenover het vliegveld een permanente expositie geopend. Jetty Bakker, die op haar 18e met haar familie in de Tweede Wereldoorlog in de oorlog vanuit De Cocksdorp naar hoeve Nieuw Breda werd geëvacueerd, speelt een hoofdrol in de 3D audiovoorstelling over de Russenoorlog in bunker De Vlijt.
Onderdeel van het project zijn ook informatiepanelen en audioverhalen. Die vertellen in drie talen over wat zich op die plekken heeft afgespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. De plekken zijn te vinden langs de internationale herdenkingsroute van Liberation Route Europe (LRE). Deze wandelroute volgt voor zover mogelijk dezelfde weg die de geallieerden vanaf 6 juni 1944 (D-Day) tot aan het einde van de oorlog door West-Europa aflegden.
Bedoeling was als onderdeel hiervan ook op Texel vorig jaar al enkele zogeheten “luisterplekken” te openen. Eentje bij het vliegveld en eentje bij het Russenkerkhof. Daar zijn ook wandelarrangementen aan gekoppeld. Maar corona gooide roet in het eten. Zodra de situatie rond Covid-19 dit toelaat, wordt dit alsnog gerealiseerd.
Livestreams zijn via het Facebook-account van Visit Wadden www.facebook.com/visitwadden te zien. Op 21 april (Kazemattenmuseum), 28 april (Atlantikwall Centrum) en 12 mei (Bunkermuseum Schlei) van 20.00 tot 20.20 uur.
Min of meer parallel lopend aan dit project staan op de website Nationaal Park Duinen van Texel Bunkerverhalen te lezen. Met filmpjes waarin Texelaars hun verhaal doen. Zoals jutter Paul Dekker, bunkerexpert Gerrit Gerrits, militair historicus Serge Blom, Cor Kievits, die op 6 april 1945 ontsnapte aan executie, en vele anderen.
Deze tentoonstelling, online te zien via de link https://www.npduinenvantexel.nl/42921/bunkers, is gemaakt door Arnold van Bruggen en Anoek Steketee, in opdracht van het Nationaal Park, mede dankzij Texelfonds, Stift, Provincie Noord Holland, Rabobank