Femke Kegel:
Femke Kegel: "Iedere werkdag met een hoofd vol verhalen terug op de boot naar huis." Foto: Jeroen van Hattum

Elke dag leer ik ook van mijn leerlingen

Vertel eens wat over jezelf?

De uiterwaarden en de rivier zijn het landschap van mijn jeugd. Met drie zussen ben ik kind van twee maatschappelijk werkers. Zij namen ons mee om te kamperen, we kwamen ook op de Waddeneilanden. We waren veel buiten, met de kinderen uit de buurt. Vanuit Weurt, een dorpje onder de rook van Nijmegen fietste ik naar de Vrije School in de stad. Ik volgde er de lagere en middelbare school. Studeren deed ik in Zeist, op de Pabo voor de Vrije School. Met mijn man en zoons (18 en 14 jaar) woon ik inmiddels ruim 20 jaar op Texel.


Hoe ben je op Texel terecht gekomen?

Gebrek aan zonlicht bracht mij naar Texel. Samen met Kasper, mijn echtgenoot, woonde ik in een klein gehuchtje in Noord Zweden. We runden een klein boerenbedrijf en ik werkte in de stad op de Vrije School. We genoten van de lange lichte zomers, de taal, de tradities en de ruimte. We hebben er leren skiƫn en zagen het noorderlicht. Toch was er een nadeel: het gebrek aan daglicht in de winter maakte mij somber. Ik bekeek vacatures, maar kon me niet in het volgebouwde, aangeharkte Nederland voorstellen. Tussen de reacties op mijn sollicitatie-brieven zat gelukkig de Vrije School Texel. Daar zat ik tussen de toeristen op de boot en dacht trots: Jullie komen op vakantie, maar ik ga nu naar mijn thuis, ik woon hier! Dat gevoel kan ik nog wel eens hebben, als er een file staat op de Pontweg. Ik draai dan mijn raampje open om de verkeersregelaars te vertellen dat ik 'gewoon' naar huis op 't Horntje wil.


Ik hou van mensen die afwijken, die de dingen anders doen

Waar zet je je zoal voor in op Texel?

Ik ben geboeid door de ontwikkeling die mensen meemaken en naar wat mensen drijft. Op Texel heb ik mij voor veel verschillende soorten mensen mogen inzetten. Ik was juf op de Vrije School, natuurgids voor Ecomare en de Skuul, taalcoach, inwonend medewerker op het Maartenhuis en Donatus. Ik hou van mensen die afwijken, die de dingen net even anders doen. Dwars of vervelend gedrag wil ik begrijpen. Ik ga er vanuit dat ieder mens in de kern gezond is en van goede wil. Als het niet zo wil lukken, ga ik als vanzelf vragen stellen. Bij mezelf en bij de ander.


Wat voor werk doe je?

Sinds kort werk ik met middelbare scholieren die net in Nederland zijn. Zij gaan naar school op Schakel aan Zee in Den Helder om Nederlands te leren. Ik ben de docent, maar leer zelf iedere werkdag weer bij. De jongeren spreken allerlei talen en hebben hun eigen verhalen en culturen. Vaak hebben zij in hun korte leven veel meegemaakt. Ik zit na iedere werkdag met mijn hoofd vol verhalen op de boot naar huis. Ik ben blij met deze baan, want de coronamaatregelen maakten mijn werk als coach onmogelijk. Ook de cursussen autobiografisch schrijven moest ik annuleren. Jammer, want ik vind het waardevol om in gesprek te gaan met mensen over hun levensloop. Om gezond te blijven is dit net zo belangrijk als gezonde voeding en beweging. Een goed gesprek kan mensen weer de moed geven om stappen te zetten. Ik hoop dat de maatregelen weer versoepelen want ik mis de schrijfcursussen en de coachingsgesprekken.


Wat moet er vooral blijven zoals het is?

De Hors. De ontwikkeling van steeds weer nieuwe duinen, de mogelijkheid om daar rond te struinen. Dat er behalve een parkeerplaats, picknickbank, paadjes en routepaaltjes niet meer georganiseerd is voor en door mensen. Dat de dynamiek van wind en water er steeds vrij spel heeft.


Wat zou er op Texel anders mogen?

Dat je fiets zonder betaling mee op de boot mag. Een uitbreiding van de scholierenpas, om fietsen te stimuleren. Nu stappen we met ons duffe hoofd in de Hopper, terwijl fietsen veel beter is, voor ons eigen lijf en voor het milieu.


Wat is opvallend voor mensen op Texel?

We zijn een kleine gemeenschap. Door de grens van de zee is er beperktere overlap en kruisbestuiving tussen mensen. Dat heeft voor- en nadelen. Mijn buurvrouw weet bijvoorbeeld ook van mijn aanvraag bij de gemeente, of ik heb een 10-minutengesprek met mijn collega omdat mijn zoon haar leerling is. Het doet me denken aan mijn dorp van vroeger. Daar was het niet anders. Toen ik vanuit een burn-out weer activiteiten begon te ondernemen, vond ik het wel eens lastig op Texel. Ik verlangde naar de anonimiteit van de stad. Het sociale web van verbindingen kan mensen er ook van weerhouden om de kop boven het maaiveld uit te steken. Voor je het weet heb je een reputatie of staat de positie op je werk ter discussie. Ik heb dat ervaren toen we vragen stelden bij het plaatsen van het kunstwerk op het duin in 't Horntje. Niet iedereen kon of wilde voluit reageren, dat had uiteenlopende redenen. Begrijpelijk, maar ook jammer.


Wie verdient er een grote pluim op Texel?

De bewoners van o.a. het Maartenhuis. Door corona is hun leven heel erg veranderd, hun vrijheid en ruimte is beperkt. Zij moeten strikte regels over bijvoorbeeld afstand in acht nemen, terwijl nabijheid en fysieke aanraking voor hen juist zo vanzelfsprekend en fijn is. Feest vieren, samen eten en vooral een knuffel, arm of high five zijn ineens gevaarlijke dingen, beladen met angst. Een pluim voor hun uithoudingsvermogen.


Hoe heb je het jaar met corona beleefd?

Aanvankelijk kreeg ik een nostalgisch gevoel; bijna geen auto's op Texel en we namen weer een eigen picknick mee. Twee keer maakten we op het buurtje een afscheid mee. Het was indrukwekkend om allemaal naar buiten te komen en deze buurtgenoten stilletjes voorgoed te zien vertrekken uit het dorp. Het is een ritueel dat we in ere kunnen houden, ook na corona. Ik verlang naar versoepeling, maar ik heb er helaas geen invloed op.


Hoe kijk je tegen het toerisme aan?

Deze paasdagen zie ik de boot ieder half uur nieuwe volgepakte auto's brengen. Ik zucht als ik op het verkeerde moment van huis ben gegaan en ik in de file beland. Zelf ga ik ook graag op vakantie, dan ben ik degene die langzaam gaat rijden om de bordjes te lezen of in de supermarkt met de kinderen sta te vergaderen wat we zullen eten. Het hoort ook bij Texel.


Volgende 'Eiland Van...'?

Karla van Rooijen, een inspirerende vrouw vol verhalen. Op haar uitnodiging heb ik in haar grote woonkeuken verhalen geschreven met mensen. Zij is fan van autobiografisch schrijven en kan goed vertellen. Ik ben benieuwd naar haar antwoorden.