"Toekomst toerisme ook bespreken met jongeren en gasten"
"Er wordt gesproken over een Toeristische Toekomstnota en er wordt met bijna iedereen gepraat. Met bewoners, met bestuurders, met ondernemers. Maar wat vinden de jongeren? Wat vindt de gast? Er wordt te makkelijk vanuit gegaan dat die laatste groep maar blijft komen. Er moet beter gekeken worden naar effect en samenhang voor je drastische beslissingen neemt." Dat stellen Michel Gregoire, Heino Huizing en René Jager namens het Texels Ondernemers Platform (TOP) in een gesprek met de Texelse Courant.
"Alles wordt tot in de vierkante centimeter gedefinieerd, maar op basis waarvan? Ik vind dat je de effecten van wat je wil bereiken helemaal in kaart moet hebben; wat kan er gebeuren - op basis van het beleid en de regels - en is dat wat we met z’n allen willen? Daar gaat het om. Het retailoppervlak in Nederland is de afgelopen twintig jaar verdubbeld, maar de koopkracht is in die periode gelijk gebleven. Wat is tegen die achtergrond het effect van de coronacrisis? Het toont aan dat je de feiten en omstandigheden goed moet kennen om conclusies te trekken. Volgens ons is het belangrijk om eerst vast te stellen welke effecten ontstaan en welke we willen. De jongeren vertrekken achter elkaar van het eiland en de jeugd kan geen huis kopen, op misschien mensen in de offshore en starters die bij de ouders in het bedrijf zitten na. Het eiland vergrijst en de nieuwe laag stroomt af. We kunnen van alles willen voor het toerisme, maar wie gaat er straks voor die toerist zorgen? Personeel is steeds lastiger te vinden en personeelshuisvesting blijft een zwaar probleem", legt Michel Gregoire uit.
Er wordt vaak geroepen dat de ondernemers alleen maar 'meer, meer, meer' willen, maar dit is volgens TOP te makkelijk geroepen. TOP-voorzitter René Jager: "Wij vinden het zelf ook vaak te druk. We hebben niet genoeg mensen om de gasten te bedienen en in november zit een groot deel van de toeristische sector standaard tegen een burn-out aan. Sterker nog, ze zitten er in. Alleen de mate waarin verschilt."
Niet meer, niet minder, maar beter
"Niet voor niets hebben wij met z'n allen de campagne van de VVV van harte ondersteund: 'niet meer, niet minder, maar beter'. De wereld is constant in verandering en daar moet je op inspelen. Ik woon nu 25 jaar op Texel - verdeeld over twee periodes - en de discotheken waren vroeger allemaal vol in het hoogseizoen, iedere dag weer. Nu is één discotheek meer dan genoeg en krijg je die doordeweeks niet vol. Er is een verschuiving naar evenementen. Muziekfestivalletjes, culinaire evenementen, sportevenementen en ga zo maar door. Dat vergt een andere aanpak. Uiteindelijk moet je zorgen dat vraag en aanbod in balans zijn. Je moet echter wel met de gast in gesprek om te weten wat er wordt gevraagd", stelt Heino Huizing (eigenaar café De Slock en in TOP voorzitter van de sectie Toeristische dienstverlening) vast.
Als het onderwerp drukte aan bod komt, zijn de bestuursleden kritisch. "Misschien moet er leiderschap worden getoond en dat is misschien niet altijd precies zeggen wat men wil horen. Waarom niet de Parkstraat en heel het centrum van Den Burg autovrij maken? Dan moeten er wel eerst genoeg fietsenstallingen - met oplaadpunten - in Den Burg komen, gebaseerd op de absolute piek. Zorg voor goede faciliteiten voor de fietsers als je mensen uit de auto's wil krijgen. Het gevoel voor drukte zit voor een groot deel ook in de vervoersbewegingen, maar daar werkt de Texelaar graag aan mee, ik ook. Het liefst parkeer ik in de zaak waar ik moet zijn. Voor deze afspraak in Het Polderhuis heb ik bij het gemeentehuis geparkeerd, dat is dus maar vijf minuten wandelen he! Het shoppende publiek loopt de hele dag met tasjes, maar die 500 meter extra naar de auto kunnen niet? Verder gaan we de effecten van het verkeerscirculatieplan in Den Burg pas dit seizoen merken. Ook dat zal een effect hebben op de drukteperceptie", stelt René Jager.
De jeugd heeft de toekomst, maar laat je dan ook horen, denk ik dan
"Een ander gevoel van drukte komt voort uit het aantal grote vakantiehuizen en luxe woningen van Texelaars, die in het open landschap gebouwd zijn. Dat is een situatie die gecreëerd is en een lastige. Aan de ene kant wil iedereen het landschap beschermen, maar een mooie vakantievilla levert de individuele ondernemer natuurlijk meer op, en een bestaande gedateerde woning die vervangen wordt, dat kun je ook niet tegenhouden. De vraag naar meer luxe neemt bovendien toe vanuit de gast. Het is een zeer lastig vraagstuk", vervolgt Gregoire. De 25-procentsregeling waarmee veel van de vakantievilla's zijn gebouwd is bijna voltooid. Die is gekoppeld aan het vaststellen van verschillende bestemmingsplannen, het bouwen kan niet tot in het oneindige doorgaan. “We weten inmiddels dat de gast daar ook iets van vindt en ook hier geldt: kijk naar het effect wat je wil bereiken: hoeveel kan er eigenlijk nog worden gebouwd?”
Jongeren moeten opstaan
Toch weigert TOP alleen te wijzen naar de gemeente. "Met name Linda Demmers heeft bergen werk verzet. Ze heeft met tal van individuele ondernemers en bewoners gesproken. Ook heeft de gemeente bijeenkomsten georganiseerd. Het probleem met dat soort bijeenkomsten is altijd dat er iedere keer dezelfde – met alle respect - oude garde op afkomt", stelt Gregoire vast. De redactie van de Texelse Courant stelde eerder vast dat de opkomst bij de bijeenkomsten niet bijzonder hoog was. Het ingezette middel "Texel spreekt" trok gemiddeld nog geen tweehonderd reaguurders. Hoe representatief is deze input dan vervolgens?
René Jager: "De jongeren moeten opstaan. Als ik kijk naar mijn jongere medewerkers, die zijn niet bij die bijeenkomsten en die hebben ook 'Texel spreekt' niet ingevuld. Maar wiens schuld is dat? Uiteindelijk heeft ieder zijn eigen verantwoordelijkheid om zijn stem te laten horen natuurlijk. De jeugd heeft de toekomst, maar laat je dan ook horen denk ik dan."
Gregoire vult aan: "Dat is hetzelfde met huizen. We willen allemaal dat er betaalbare starterswoningen zijn, laat dat duidelijk zijn. Maar laatst sprak ik met een groep jongeren die een bepaalde hypotheek wel kon krijgen, maar die de lasten niet wilden. Dan konden ze niet meer naar de kroeg, naar festivalletjes, et cetera. Dat heeft dus ook te maken met het stellen van prioriteiten. Toen ik mijn eerste huis kocht, sprak ik vaak met vrienden thuis af. Ik kon naar de kroeg gaan gewoon niet betalen. Later plukte ik daar wel de vruchten van. Je moet soms keuzes maken om later verder te komen."
Het klinkt leuk en aardig, dat de jongeren moeten opstaan, maar TOP worstelt al jaren met de bestuursvernieuwing, erkent ook Gregoire. "Maar we zijn er nu bijna. Met Marianne Langeveld, Robin Schoo, Manon Dobber, Carmen van der Werff en Emily Westdorp hebben we al een aantal personen die jong zijn en toch al aardig wat bestuurlijke ervaring hebben. Daarnaast wordt er momenteel gesproken met een aantal nog jongere ondernemers. Je moet aan de andere kant de ervaring ook weer niet overboord gooien, zeker niet in deze lastige tijden. Er moet wederom een goede balans zijn. Die balans was echter de laatste jaren ook wel zoek, dat erkennen we zelf ook. Maar we kunnen de jongere ondernemers ook niet dwingen in TOP te gaan."
Bed and Breakfast
Steeds vaker is er kritiek op het groeiend aantal bed & breakfasts op Texel. "Er wordt regelmatig gesproken over een dreigende overvloed van zesduizend b&b's. Ik geloof er niets van dat dit zo is. Op dit moment is er een aandeel van rond de vier procent op het totaal aantal bedden. Wie een b&b wil hebben, mag volgens de huidige regels zes bedden hebben op drie slaapkamers met minimaal 0,6 parkeerplaats per kamer. Dat kan helemaal niet iedereen bieden. Als je echt vindt dat het uit de hand loopt, kun je ook kijken naar andere landen. Op Ibiza mogen appartementen bijvoorbeeld alleen verhuurd worden voor niet-toeristische doeleinden zoals personeelsverblijf. Dat levert natuurlijk minder op, maar schept wel ruimte voor personeelsverblijven om maar wat te noemen", stelt Gregoire.
Op de website ibizabusinesstips.com wordt de regel nog even uitgelegd: "Je mag wel je eigen woning verhuren voor maximaal zestig dagen per jaar, maar dan mag je er zelf niet in zitten. Als je een tweede (of derde) woning op Ibiza hebt, zou je die wel mogen verhuren als je een vergunning hebt. Het huis moet dan wel ouder dan 5 jaar zijn. Waarom toch die regels? Is dit de succesvolle zware lobby geweest van de hotels? Feit is dat er een grote woningnood is op Ibiza. Minder daadkrachtige locals (ja die zijn er ook) en hun kinderen kunnen vrijwel geen woning of appartement huren. Ze zijn er eenvoudigweg niet. En als ze er wel zijn, dan zijn ze van het Spaanse lagere loon niet te betalen." Een situatie die sterk doet denken aan de Texelse.
René Jager besluit. "Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: een leefbaar eiland met een breed toeristisch aanbod. De coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat de concurrentie op het gebied van het binnenlandse toerisme enorm is toegenomen. Die mensen zitten ook niet stil. Het is niet vanzelfsprekend dat de toeristen maar blijven komen. Daar moeten we ons bewust van zijn. Om onze positie te behouden, moeten alle voorwaarden goed zijn. Op het gebied van (personeels-)huisvesting, het leefklimaat, werkgelegenheid, infrastructuur en het toeristisch aanbod. Dat moet allemaal in balans zijn bij het vaststellen van een toekomstplan."
