Diane Eelman: "Nadat ik van de Highschool af kwam, begon China met de ’open politiek’, gericht naar ‘het westen’. Ik behoorde tot de eerste generatie die ging werken voor buitenlandse bedrijven in China."
Diane Eelman: "Nadat ik van de Highschool af kwam, begon China met de ’open politiek’, gericht naar ‘het westen’. Ik behoorde tot de eerste generatie die ging werken voor buitenlandse bedrijven in China." Foto: Jeroen van Hattum

'Texelaars zijn close en amicaal'

Ze groeide op in Shanghai en kwam in 2006 samen met haar man Jan Aris Eelman en hun twee dochters naar Texel waar ze sindsdien woont. Diane Eelman uit Den Burg is deze week te gast in 'Eiland Van...'

Vertel eens wat over jezelf?

Mijn naam is Diane J. Eelman-Liu, ben 53 jaar oud, geboren en opgegroeid in Shanghai. Mijn vader, die in 2008 overleed, was manager in een radio-fabriek in Shanghai en in de avonduren assembleerde hij zelf radio’s en TV’s met onderdelen, gekocht op een open markt. Mijn moeder, die nu 87 jaar is, was voor haar pensioen een arts en ik heb een broer die nog in Shanghai woont met zijn gezin met een studerende zoon in Australië. Ik ben geboren op het tijdsstip toen de verwoestende ‘Culturele Revolutie’ in China net begonnen was. Die heb ik mijn gehele jeugd moeten meemaken van het begin tot het einde. Ondanks dat, had mijn generatie veel mazzel in China. Nadat ik van de (’Highschool’) Middelbare school af kwam, begon China met de ’open politiek’, gericht naar ‘het westen’. Ik behoorde tot de eerste generatie die ging werken voor buitenlandse bedrijven in China. Ik werkte voor Carrier, een airconditioner producent uit de Verenigde Staten, waar ik de functie van ‘Executive Assistant to Managing Director of Carrier China Operations’ vervulde. Op dat moment had China nog totaal geen ervaring, regelgeving en wetgeving omtrent het handelen met buitenlandse investeringen. Om alle barrières te doorbreken, werden er vele vergaderingen belegd met topoverheidsambtenaren en -leiders, inclusief de burgemeester. Na zeven jaar zware onderhandelingen, hadden we een structuur opgebouwd, met een ‘majority shareholding structure’ voor het vervaardigen en verkoop in heel China. We waren we het allereerste buitenlandse bedrijf in China met een dergelijke opzet.

In 1996 besloot ik mijzelf wat meer ruimte te gunnen voor een privé-leven. keek ik uit naar een nieuwe uitdaging in een nieuw ‘’Corporate’’ bedrijfsmilieu en ben ik begonnen bij ‘Philips China Group’. Ik was aangesteld als ‘Corporate Human Resources Manager’ en had over- en toezicht over meer dan 20.000 werknemers, werkend op meer dan 26 bedrijven en fabrieken in China.

Spoedig daarna ontmoette ik in 1997 mijn echtgenoot Jan-Aris via onze gezamenlijke kennis. In 1998 zijn we gelukkig getrouwd en kregen we onze eerste dochter, Sophie (nu 22). Tegelijkertijd stopte ik met werken om mij te concentreren als ‘’full time’’ moeder en het huishouden totdat de kinderen groot zouden zijn. Twee jaren later werd onze tweede dochter Flora (nu 20) geboren. We hebben gelukkig gewoond in Shanghai, tot 2006, terwijl Jan-Aris werkzaam was in de scheepsbouw in Shanghai en omstreken.


Hoe ben je in Nederland terecht gekomen?

Structuur opgebouwd voor vervaardigen en verkoop van airconditioners in heel China

In 2006 waren de projecten van Jan-Aris in China afgelopen. Zijn volgende projecten zouden in Vietnam plaatsvinden. Dit zou betekenen dat we elkaar niet iedere week zouden zien en dat zou niet goed zijn voor de communicatie en relatie voor een gezin met opgroeiende kinderen. Met in ons achterhoofd de wetenschap dat Texel een paradijs is voor opgroeiende kinderen en tegelijkertijd Jan-Aris’ geboorteplaats, besloten we terug te keren naar Texel.


Op welke manier ben je omgegaan met de samenleving waarin je terecht kwam?

Vanaf 2006 tot nu hebben we een winkel gehad ‘Modern Home’, waardoor ik veel contacten had met Texelaars en toeristen. Ik ben ook jarenlang lid van de Texelse Badminton Club met een kleine gezellige groep spelers. Dankzij de kenniskringen en netwerken van Jan-Aris heb ik al heel wat Texelaars leren kennen en ben ik goed op de hoogte van wat er op Texel plaatsvindt. Hierdoor ken ik meer mensen op Texel dan in Shanghai en dat geeft me het gevoel dat ik hier ‘thuis’ ben.


Zijn er verschillen in cultuur/beleving/opvattingen waar je in de praktijk mee te maken kreeg?

De Nederlandse cultuur verschilt nogal met de Chinese cultuur. Nederlanders zijn formeler, alles moet van te voren afgesproken zijn, terwijl Chinezen veel flexibeler zijn en meer improvisatievermogen hebben. Nederlanders zijn veel ‘directer’ als ze op hun tenen getrapt zijn, laten hun opvattingen direct en duidelijk merken, terwijl Chinezen een glimlach op hun gezicht kunnen zetten om een direct conflict te vermijden. Chinezen werken erg hard, bescherming door arbeidsrechten zijn nooit van toepassing geweest tijdens de hele lange geschiedenis van China, dus hebben Chinezen geleerd op zichzelf te vertrouwen en hard te werken.


Hoe ervaar je de mensen op Texel?

Shanghai en Texel zijn twee totaal verschillende plaatsen, in alle aspecten. Shanghai is een immigratiestad, vertegenwoordigd met mensen uit alle hoeken van China. De ‘city’ is kolossaal en overbevolkt. Hoewel de mensen erg vriendelijk zijn en minder ‘direct’, hebben Shanghainezen niet veel contact met elkaar of met de buren, terwijl Texelaars juist meer ‘close’ met elkaar omgaan en amicaal kunnen zijn. Het had tijd nodig om door Texelaars geaccepteerd te worden. Op het moment dat je ‘binnen hun groep’ komt, voel je pas dat je onderdeel bent van hun gemeenschap. Nu na 15 jaar op Texel gewoond te hebben, heb ik het gevoel alsof dit ‘groep-adhesie’ aspect kleiner wordt en verdund raakt met nieuwe aangespoelde Texelaars. Dit fenomeen vindt men niet alleen op Texel; dit is over heel Europa.


Wat moet er op Texel vooral blijven zoals het is?

Texel is in feite een toeristen-eiland. Het landschap is het belangrijkste aspect van haar schoonheid. Ik hoop dat het niet wordt verprutst door windmolens en -turbines. In plaats van zonnepanelen te plaatsen op ons kostbare waardevolle land, zou je deze op de daken van bebouwing kunnen plaatsen en het land gebruiken voor meer essentiële voorzieningen, zoals woonhuizen, agricultuur, natuur, etc. De ontwikkeling van milieuvriendelijke energie zou eigenlijk tot stand moeten komen vanuit provinciaal of nationaal beleidsniveau en niet gemeentelijk.


Wat verdient meer aandacht op Texel?

Texel was oorspronkelijk een relatief economisch onafhankelijk eiland waarbij het toerisme een ‘side-business’ was. Lokale cultuur, economie, geschiedenis, historisch gebruik en natuur zijn gecreëerd met behulp van de lokale inwoners en met deze combinatie hebben ze een eiland gemaakt dat lieflijk en schattig is voor toeristen. Zonder deze creaties - onderhouden en in stand gehouden door de inwoners (oude en nieuwe) - kan toerisme en duurzaamheid op termijn niet gehandhaafd blijven.


Wie verdient er een grote pluim op Texel?

Texelaars die individueel of via diverse organisaties iets betekenen voor de samenleving, maar ook voor weidevogels, oude Texelse ambachten en tradities, folklore en alles wat Texel zo Texels maakt. Eigenlijk is Texel gelukkig rijk vertegenwoordigd met dit soort mensen. Iemand die zich hier al heel lang voor inspant is bijvoorbeeld Dick Drijver, maar ook ‘Stichting Kernwaarden’ en ‘10 voor Texel’.


Hoe heb je het afgelopen jaar met corona beleefd?

Persoonlijk, ben ik de corona-periode zonder problemen doorgekomen. Droevig genoeg, misten we ons familiebezoek naar Shanghai om mijn oude moeder weer te zien. Gelukkig hebben we wekelijks een gezellig gesprek op de zondag, via ’video-chat’. Ik hoop dat de winkels en horeca spoedig weer open kunnen, aangezien niet alles op een gewenste wijze online besteld kan worden.


Hoe kijk je tegen het toerisme aan?

Ik zie toerisme als de belangrijkste drijfveer van de Texelse economie, het gouden ei. Het valt mij echter op, terwijl ik over Texel rijd, dat ik meer recreatiewoningen zie dan woonhuizen. Dit wordt alsmaar erger, steeds meer B&B huizen duiken op, zonder planning of controle. Er zijn ofwel te veel recreatiewoningen dan wel te veel B&B’s, blijkbaar is de situatie uit de hand gelopen. Wij Chinezen hebben hier een gezegde voor "de kip slachten om het ei te krijgen". Om de kip (het toerisme) gezond te houden, heeft men goede planning en uitvoering nodig.


Wat doe je over vijf jaar?

Met grote zekerheid zal ik met plezier doorgaan, met datgene wat ik de laatste 15 jaar gedaan heb op Texel.


Wie zou je graag in een volgende 'Eiland Van...' willen zien?

Ik zou graag Jan van Schie willen zien volgende week. Jan gaf zijn beroep op aan de overkant en is naar Texel gekomen om zich te storten op liefdadigheids- en vrijwilligerswerk. Ik ben zeer geïnteresseerd te weten, wat hem motiveerde dit te gaan doen en welk doel hij uiteindelijk wil bereiken.

Diane Eelman in overleg namens het Amerikaanse Carrier waarvoor ze werkte.