'Geluidsbelasting vier á vijf keer harder'
Het is een technische berekening die even uitleg vergt, maar die ook wel alert maakt op de ontwikkelingen bij de Vliehors aan de westkant van Vlieland.
Volgens Piet Standaart, die De Cocksdorp en Eierland begeleidt bij de juridische procedure tegen het besluit om de vliegroute boven de Vliehors te wijzigen, is de kans reëel dat de geluidsbelasting van de militaire oefeningen boven de zandplaat met een factor vier á vijf gaan toenemen. De pijn zit in eerste instantie in de gewijzigde route waardoor de noordkop van Texel meer geluidsbelasting krijgt van straaljagers die na een oefening de Vliehors verlaten.
Daarbovenop komt volgens Standaart echter ook een uitbreiding van het aantal vliegbewegingen (sorties) van gemiddeld 900 in 2018 en 2019 naar 1200 in de nieuwe situatie waar ook rekening mee gehouden moet worden. Elke vliegbeweging bestaat uit gemiddeld negen rondjes (circuits) boven de Vliehors. "Negen keer 900 zijn 8100 rondjes en negen keer 1200 is 10.800 rondjes per jaar. Dat is dus ook een toename." Standaart baseert zich voor de gegevens op een rapport van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum van febbruari 2020 naar de geluidsbelasting op de Vliehors als gevolg van vliegverkeer.
Derde component in het verhaal is de F-35 (Joint Strike Fighter) die de F-16 van de Koninklijke Luchtmacht gaat vervangen. Het nieuwe toestel maakt meer geluid dan de F-16. 'Dat is gemiddeld drie keer meer dan het geluid van een F-16. Tel daar het aantal extra vliegbewegingen bij op en de gewijzigde vliegroute en je komt op een geluidsbelasting voor Texel die vier á vijf keer groter is dan nu het geval is en waarvan je je nu al kunt afvragen in hoeverre die acceptabel is. Je loopt ook het risico dat het geluid van de oefeningen op de Vliehors straks over een groter deel van Texel te horen zal zijn dan nu het geval is."
Volgens Jan Boyen Rienks van het Paracentrum is het lastig dat van straaljagers officieel geen geluidsdocumenten bekend zijn zoals bij reguliere vliegtuigen wel het geval is. De Vliehors staat ook niet te boek als luchthaven, waardoor het volgens hem lastig is om te berekenen wanneer een maximum aan geluid bij de Vliehors is bereikt. Voor het meten van de geluidsbelasting op de omgeving is sinds een aantal jaar wel een maatvoering ('Lden' (level day-evening-night)) maar daar zijn volgens Standaart vraagtekens bij te zetten. "Met die maatvoering wordt de geluidbelasting van een straaljager over een periode van 24 uur verspreid."
Waar hij zich vooral zorgen over maakt is dat met een beetje pech de geluidsbelasting voor Texel straks daadwerkelijk fors toeneemt en dat er vervolgens geen weg meer terug is. "Die nieuwe F-35's worden verspreid over drie vliegvelden in plaats van twee (Leeuwarden en Volkel, red) vanwege het geluid, maar ze komen vervolgens wel allemaal hier boven de Vliehors oefenen." Op het moment heeft Defensie toestemming van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om de vliegroute boven de Vliehors te wijzigen. Die vergunning werd afgegeven op 14 november 2020 nadat hij van 6 augustus tot 17 september 2020 ter inzage had gelegen. Defensie vroeg de vergunning aan om een oefenobject op de zandplaat te verplaatsen nadat in 2013 bij een incident per abuis de verkeerstoren van de Koninklijke Luchtmacht op de Vliehors was beschoten. Samenhangend met de aanvraag voor verplaatsing werd de aanvliegroute gewijzigd.
Tijdens het kort geding vorige week in Haarlem kwam onder meer een alternatieve vliegroute aan de orde waarbij straaljagers aanvliegen vanaf de Noordzee, de kustlijn van de Noordzee volgen en vervolgens ook weer via de Noordzeekant de Vliehors verlaten. In dat alternatief blijven ze uit de buurt van de Waddenzee. Dat alternatief ging volgens Standaart, Rienks en Michel Gregoire van TOP tijdens de zitting echter al meteen van tafel. "Verplaatsen van de verkeerstoren op de Vliehors bleek ook absoluut niet mogelijk te zijn." De uitspraak is over een paar weken. Mocht die negatief uitvallen voor Texel dan kunnen de betrokken organisaties nog in hoger beroep gaan.