Boer Jan en Rianne op avontuur

Een nieuwe toekomst in het buitenland? Boer Jan Blom en echtgenote Rianne staken hun licht op in Denemarken. Ze zijn donderdag 11 maart hoofdrolspelers in de eerste aflevering van “Onze Boerderij in Europa”. Presentator Yvon Jaspers reisde met hen mee.

In de KRO-NCRV serie “Onze Boerderij in Europa” trekt Yvon Jaspers met een aantal Boer Zoekt Vrouw-stellen per camper door ons omringende landen. Op zoek naar inspiratie bij collega-boeren. Hoe doen zij het? Hoe overleven zij in deze bewogen tijd? En kunnen onze boeren daar iets van leren? Yvon Jaspers: “Hoe wij ons eten produceren gaat ons allemaal aan. Klimaat en natuur houden niet op bij de landsgrenzen.”

Boer Jan speelt al geruime tijd met de gedachte elders opnieuw te beginnen. Te zien is hoe hij en Rianne in Denemarken meedraaien in het gezin van de Nederlandse Sjaak en Jacqueline die vier jaar geleden de stap hebben gezet om te emigreren en daar nu een bedrijf met 220 melkkoeien runnen.

Ook ontmoeten ze schapenhouders Frank en Charlotte. Naast de opbrengsten van het schapenvlees verdienen zij een groot deel van hun geld met het zorgen voor de natuur, het onderhouden van graslanden. Zo’n 3700 schapen en lammeren doen het werk van landbouwmachines, gewasbeschermingsmiddelen en arbeiders.

Centrale vraag in deze aflevering is: Is het leven van de Deense boeren voor boer Jan aantrekkelijker? Het antwoord gonst al een tijdje over het eiland. Jan en Rianne houden de spanning er nog even in, vooruitlopend op de uitzending mogen ze er in de media niets over zeggen.

Omschakeling

“Boer Jan” groeide op hoeve “Vrij en Blij” aan de Westerweg op tussen de koeien. Van jongs af aan was wel duidelijk dat hij de boerderij zou overnemen. Maar dat vergde wel een omschakeling op het bedrijf, waar de melkkoeien die daar voorheen werden gemolken waren verdwenen en dat toen een boerencamping en een paardenpension had.

Jan, tot die tijd in het loonwerk, kreeg van schapenfokker Koos Tjepkema de vraag of de schapenmelkerij niet wat voor hem was. Hij aarzelde eerst, maar toen hij er nog eens goed over nadacht zag hij in dat het hem de mogelijkheid bood een boerenbestaan op te bouwen.

Op “Vrij en Blij” verrees in 2008 een grote, nieuwe stal. Het bedrijf speelde in op de toenemende vraag van schapenmelk, met name voor de bereiding van Texelse schapenkaas. Jan zei destijds: “Het succes van de schapenmelkerij wordt voor 20 procent bepaald door de fokkerij en voor 80 procent door de uitwendige omstandigheden.” Oftewel: veel licht, schone lucht en vers stro. Een moderne stal waar geen bezem of schop meer aan te pas komt en met voerbanden die zorgen dat de schapen het voer automatisch voor hun neus krijgen. Hypermodern en met een melkput waarin twee keer veertien schapen tegelijk konden worden gemolken. “Je doet het goed of je doe het niet”, zeiden de Blommen.

"Leergeld" betaald

Er waren in den lande niet veel schapenmelkers. Anders dan bij koeien, waar veel kennis over is, moesten de Blommen veel zelf uitzoeken, waarbij ook wel eens “leergeld” moest worden betaald.

Ze kochten voor de melkerij Friese melkschapen, waarvan toen de verwachting was dat ze 400 tot 600 liter melk per jaar zouden geven. Om de melkgift over het hele jaar te spreiden een uitgekiend beleid en voedingsprogramma voor de dieren.

De bedrijfsactiviteiten werden in de loop der jaren flink uitgebouwd, om een graantje mee te pikken van het toerisme. Naast de melkproductie en de camping een eigen slagerij en een boerderijwinkel. Met melkschapen en schapen, speciaal gekruist voor de vleesproductie. Het vlees werd verkocht aan restaurants en in de eigen boerderijwinkel.

Boer Jan verwierf in 2014 landelijke bekendheid toen hij zijn opwachting maakte in “Boer zoekt vrouw”, waarin hij elke zondagavond op televisie was.

Hij dacht dat zijn vrienden een grap uithaalden toen hij in de aanloop er naartoe een telefoontje kreeg. Of hij belangstelling had mee te doen aan een nieuw seizoen van Boer zoekt Vrouw. Het bleek geen grap en korte tijd later had Jan twee dames van het programma op bezoek voor een eerste kennismaking.

110 brieven

Jan's buren Anton en Manuela Bakker hadden hem opgegeven en de programmamakers hadden interesse. Kort voor de zomer kreeg Jan uitsluitsel, waarna aan de Westerweg de eerste opnames werden gemaakt voor de eerste uitzending. Liefst 110 brieven ontving Jan van vrouwen die interesse in hem hadden.

Jan had eind 2014 al voor Rianne had gekozen. Maar dat mocht niet bekend zolang de serie werd uitgezonden. Voor Jan en Rianne brak een spannende tijd aan toen op televisie de dames hun opwachting maakten bij de boeren. Dat leidde ertoe dat Rianne in die periode elk weekend ongemerkt met de boot naar het eiland moest komen.

Ook op Hoeve "Vrij en Blij", geopend voor bezoekers, mocht ze niet herkend worden. Een periode waarin ze een muts op had en soms een grote bril. Als iemand naar haar vroeg zei Jan dat ze een stagiair was. Ze kwam met de auto van haar moeder naar het eiland, omdat haar eigen auto een keer op TV was geweest.

Als ze op de boerderij was, was iedereen er alert op dat bezoekers Rianne niet zagen. Dat leidde er soms toe dat ze in een aparte ruimte de lammetjes melk gaf. Een plek uit het zicht van bezoekers. '

Alle inspanningen waren niet voor niets: het lukte de familie Blom om Rianne uit de schijnwerpers te houden. Jan terugkijkend: “Het zou erg vervelend zijn geweest als er net iemand voorbij komt als je met z'n tweeën bent, een foto maakt en die op internet zet. Het was een bijzondere tijd, maar we kunnen er met plezier op terugkijken.”

Jan was goed te spreken over de wijze waarop de KRO het programma maakte en de begeleiding van de deelnemers. “Je kunt zien dat ze een hoop ervaring hebben.” Minder was hij te spreken over de manier waarop sommige deelnemers in de media werden neergezet. “Satire is leuk, maar dat was het niet altijd meer.”

Toen de serie ten einde was en iedereen mocht weten dat Jan en Rianne voor elkaar hadden gekozen, kwamen ze eindelijk toe aan de normale dingen zoals samen boodschappen doen of naar de bioscoop gaan. De relatie hield stand. Inmiddels zijn Jan en Rianne drie jaar getrouwd en hebben ze twee zoontjes Melle en Siem.

Daar bleef het niet bij. Ze “adopteerden” bij Ecomare twee zeehonden en werden ambassadeurs van de zeehondenopvang. Op bezoek bij Ecomare bleken er namelijk twee zeehonden te zwemmen waarvan er eentje Rianne heette en eentje Jan.

De bekendheid van Boer Jan was groot, hij verscheen in veel interviews. Het was niet van voorbijgaande aard. Dat bleek onder meer tijdens de Dag van het Schaap in Den Hoorn in de zomer van 2015, met als eregasten Boer Jan en Rianne. Menig bezoeker wilde met het stel op de foto. Nog steeds wordt op Texel geregeld naar "Boer Jan” gevraagd.

Rianne werkt fulltime mee op het bedrijf, dat zich van veehouderij meer tot bezoekboerderij heeft ontwikkeld. De uitgebreide boerderijwinkel is haar domein. Ze zijn ondernemend, maar hebben ook tegenslag gehad. Ze hebben de boel weer opgebouwd. Maar Boer Jan mist het gevoel. Is hij nu boer of toeristisch ondernemer?

Vindt hij dat gevoel in Denemarken terug? Rianne wil onderweg wel kwijt: "Ik sta niet te springen om te verhuizen.” Op hun trip door het dunbevolkte Denemarken passeren ze grote weilanden. Prachtige beelden, stemmige muziek, mooie plekjes. Jan proeft zelfs het water. Zout! Ook veel aandacht voor de geëmigreerde Nederlandse boeren.

Onze boerderij in Europa, donderdag 11 maart, 20.30 uur bij KRO-NCRV op NPO 1.

Gerard Timmerman