Grip hebben
Het is een ongewilde 'twee-eenheid' in het politieke bedrijf op Texel: 'grote projecten' en het gevoel 'geen grip te hebben' op de grote projecten. Concreet gaat het momenteel om De Tuunen en Den Burg-Zuid waar zowel in november 2019 als in november 2020 tekorten opdoken. Klapstuk was een bedrag van €210.000,- (op het project Den Burg-Zuid) dat simpelweg niet meer terug te herleiden was omdat het - zoals het in de gemeentelijke stukken stond - "in alle delen van het project en vier jaar projecthistorie verweven zat".
De andere bedragen liegen er ook niet om: in november 2019 was er voor Den Burg Zuid ((nieuwe rotonde Elemert, reconstructie Emmalaan en nieuw buitenterrein TXL sporthal) een tekort van €379.000,- (op een budget van €2,7 miljoen) en in november 2020 kwam daar een tekort van een half miljoen bij (waaronder de €210.000,-). Voor Buurtskap De Tuunen kwam in november 2019 een tekort van €564.000,- aan het licht op een budget van €2,5 miljoen, gevolgd door een tekort van €170.000,- in november 2020. Den Burg Centrum kent eveneens tekorten, maar die zijn op het moment niet aan de orde. Maar niet gek dat je als gemeenteraad onrustig wordt. Je ziet als verantwoordelijk bestuursorgaan voor de gemeentelijke uitgaven het geld bijna letterlijk uit de kraan stromen, maar tegelijkertijd kun je niet met je vingers bij de kraan om de boel dicht te draaien. Eenzelfde gevoel bij het college; daar stonden ze ook niet te juichen.
Het frappante is dat het gevoel 'geen grip te hebben' zeker geen nieuw verhaal is. Bij de bouw van de TXL sporthal (vorig groot project) werd een bezuiniging op een brandwerende muur doorgevoerd, waarna de raad achteraf moest constateren dat er niet zomaar meer evenementen in de nieuwe sporthal konden plaatsvinden, terwijl dat wel in een raadsbesluit was vastgelegd. Iets verder terug in de tijd gebeurde er iets soortgelijks bij de renovatie van zwembad Molenkoog waar het gebruik van een bepaald soort pvc opeens voor iedereen een grote verrassing leek te zijn. Nog een stap terug in de historie leidt naar de tijd dat de 'grote projecten' nog 'kanjerprojecten' heetten. Dat stond toen synoniem voor het nieuwe gemeentehuis, de vernieuwbouw van de OSG en het nieuwe PHH-gebouw aan de Pontweg. Voor raadsleden die nu het gevoel hebben géén grip te hebben; duik eens in de historie van het PHH-gebouw (later Veiligheidshuis).
Hier zit echter een opmerkelijke tussen en dat is de OSG. Daar was in het traject 'vernieuwbouw' ook géén gebrek aan oplopende kosten, tegenvallers en onverwachte wendingen, maar bleef het naar verhouding opmerkelijk rustig. De praktijk alhier: een wethouder onderwijs die de politiek om de haverklap bijpraatte over de school en het liefst als eerste het veld betrad om een nieuwe tegenslag of andere wending aan de politieke partijen te melden. Op het laatst waren er wel onverwachte perikelen met leidingen voor de warmte/koude-opslag in het nieuwbouwgedeelte, maar de raads- en commissievergaderingen volgend had ik de indruk dat de raad over het algemeen goed op de hoogte werd gehouden. Hier speelde ongetwijfeld ook mee dat het hebben van een goede middelbare school geen punt van discussie op het eiland was, maar het ging er anders aan toe dan nu met de huidige grote projecten. Daar wordt uiteraard ook over gecommuniceerd en serieus aan gewerkt, maar het lijkt inderdaad allemaal een stuk ongrijpbaarder en daarmee ideaal om grip, controle en zicht kwijt te raken.
Een of twee mensen die bovenop een project zitten en de ruimte hebben om het overzicht bewaren is al een goede stap in de juiste richting. Partijen (raad, college, ambtelijke organisatie) die elkaar op de hoogte houden (van zowel successen als missers) is een tweede. Proberen zo dicht mogelijk bij de uitvoering van de genomen besluiten te blijven en samen hetzelfde eindresultaat voor ogen houden lijkt me een derde om de boel een beetje te laten lopen. Klinkt uiteraard allemaal zeer voor de hand liggend, maar voor de hand liggende zaken willen nog wel eens een goede basis zijn om met elkaar grip en overzicht te bewaren. Het kan ook voorkomen dat zaken uit de klauwen lopen en mensen links en rechts met frustraties en gevoelens van onmacht achterblijven.
Jeroen van Hattum