De kant langs
Thuisonderwijs
Nu de scholen weer dicht zijn en de meeste kinderen thuis blijven, verruilen veel ouders de werkplek op kantoor voor die in huis. Ik zag op televisie een gezin met z’n allen aan de keukentafel. Vader en moeder aan het werk en ondertussen de kinderen helpen bij het huiswerk. Het tafereel zette me aan het denken. Stel je voor dat dit een kleine vijftig jaar geleden zou zijn gebeurd, hou zou dat bij ons thuis zijn gegaan? Vader en moeder met zeven kinderen, midden in de polder?
Pa: “Zo kinderen, niet naar school vandaag?” Mijn oudste broer: “Nee pa. Had je dat niet meegekregen? We zitten in lockdown. De school is dicht, we moeten thuis huiswerk doen.” Mijn oudste zus: “Ja, en de juf zei dat als we het niet snappen, vraag het dan maar aan je vader of moeder.”
Pa: “Nou, daar zijn we dan mooi klaar mee. Maar jullie hebben pech vandaag, het is maandagmorgen en dan ga ik naar de markt. Ik moet stro voor de bollen kopen en die en die nog spreken. Als jullie me nodig hebben, dan zit ik in de Oranjeboom. Bel me niet voor elk wissewasje, daar kunnen we de kastelein niet mee lastig vallen.”
Pa heeft geen mobieltje op zak, het zijn de jaren '70 en het zal nog tientallen jaren duren alvorens de mobiele telefonie zijn intrede doet. En internet? Wat is dat? Van het world wide web had toen nog niemand gehoord. De radio en op tv had je Nederland 1 en 2. Dat was het wel. Verder waren we op die afgelegen plek in de De Prins op onszelf aangewezen.
Daar is pa alweer. Ma: “Je bent anders nooit zo snel terug Dirk?” Pa: “De Oranjeboom is dicht, er is verder ook niks open. Geen borreltje te krijgen, niks aan zo.” Zus 2: “Nou dat komt mooi uit, we wilden net met geschiedenis beginnen.” “Ja, pa, vertel eens over de oorlog?” “Ach, we merkten er in Lutjebroek niet zoveel van. We kweekten onze eigen tabak en er was een avondklok. Dus als je wilde klaverjassen, dan moest je via een sluiproute.”
“Over klaverjassen gesproken. We zijn met genoeg mensen om een paar spelletjes te kaarten. Dat kun je niet vroeg genoeg leren. Wel goed opletten als ik de spelregels uitleg. Dit is de troefkaart, zo zit het met roem en als je te weinig punten hebt ga je nat. En vooral: niet vergooien! Allemaal begrepen?”
Na drie potjes begint de aandacht te verslappen. Ma grijpt in: “Tijd voor gymnastiek, de tuin in.” Helaas, het regent pijpenstelen. Pa zet het tafelbiljart neer. “Is dit sport of niet? Kijk, zó geef je effect aan de bal, als je via band speelt komen ze dicht bij elkaar te liggen en kun je de volgende carambole makkelijk maken. Wie houdt de score bij?
Tijd voor economie. Pa zet de radio aan en draait aan de zenderkop. “Goed luisteren kinderen!” Een krakerige stem kondigt aan: “Meester G.B.J. Hilterman geeft zijn visie op de toestand in de wereld.” Pa is trouw luisteraar van deze rechts-liberale politieke commentator en historicus. Maar voor een kind van negen is de langdurige politieke verhandeling taaie kost. Ma: “Dirk, volgende keer misschien wat vrolijkers. Pa: “De jeugd moet toch op z’n minst weten wat voor puinhoop Den Uyl er van maakt.”
Ma zucht: “Dat thuisonderwijs is misschien toch niet zo’n goed idee.” Intussen is het droog geworden. “Naar buiten! Er moeten allerlei klusjes worden gedaan. Vele handen maken licht werk.”
Gerard