Fokke Jan de Visser (rechts) zwaait na twaalf jaar af als coördinator van de Texelse suikerbietencampagne. Nico Zegers (links) neemt zijn taak over.
Fokke Jan de Visser (rechts) zwaait na twaalf jaar af als coördinator van de Texelse suikerbietencampagne. Nico Zegers (links) neemt zijn taak over. Foto: Gerard Timmerman

Accurate en betrokken coördinator

Van september tot begin januari vertrekken elke week drie volle schepen met suikerbieten naar de suikerfabriek in Groningen. Van het land naar de fabriek, daar komt veel coördinatie bij kijken. Twaalf jaar lang de verantwoordelijkheid van Fokke-Jan de Visser.

De suikerbietencampagne loopt op z'n eind, volgende week zet het laatste van de 47 schepen van deze oogst koers naar Groningen. Elk schip geladen met circa 1250 bruto ton bieten. Netto samen goed voor 50.000 ton. Het is de opbrengst van zo'n 700 hectare suikerbieten op Texel. Flink wat meer dan de 540 bunder die hier groeiden in 2009, toen Fokke-Jan aan de slag ging als coördinator van de bietencampagne. De groei heeft alles te maken met het rendement van de suikerbieten, dat een stuk beter is dan een jaar of twaalf geleden.

De teelt, het transport, de verwerking en afzet van suikerbieten is een coöperatieve aangelegenheid waarvoor 9000 telers uit het hele land zich hebben verbonden aan Cosun, voorheen de Suikerunie. Om de fabriek gedurende de campagne operationeel te houden, vergt de bevoorrading een uitgekiende logistiek. "Elke twee minuten arriveert er een vracht", vertelt Robert Verberg van Cosun. Waar alle suikerbieten per vrachtwagen worden aangevoerd, komen die van Texel per schip. Met uitzondering van 2006, toen de bieten per vrachtauto naar de fabriek gingen. Te kostbaar en sindsdien gaan de Texelse bieten weer over het water.

Drie ladingen per week, weer of geen weer. "Ik heb het nooit meegemaakt dat een schip als gevolg van het weer op een andere dag dan gepland werd geladen", vertelt Fokke-Jan. Geen vanzelfsprekende zaak. Alvorens de bieten in het schip kunnen, moeten ze eerst worden gerooid. Want wat als de rooimachine tijdens een natte herfst of winter het land niet op kan. Fokke-Jan: "Je hebt makkelijk en moeilijk land. Op zandgronden kun je vrijwel altijd aan de gang, op zware percelen niet. Daar moet je bij de planning rekening mee houden."

Een goede coördinatie vergt soms ook diplomatieke vaardigheden. Want, net als met land, heb je ook "makkelijke" en moeilijke "mensen". Zoals toen in 2010 de vorst was ingevallen en nog niet alle bieten waren gerooid. Dankzij een speciale vorstregeling mochten bevroren bieten toen "onder voorwaarden" worden geleverd. Telers die daar nadien meenden weer van te kunnen profiteren, kwamen soms van een koude kermis thuis. "Je kunt maar beter duidelijk zijn."

Niet zelden belanden er bieten van meerdere telers in hetzelfde schip. Om te bepalen welke teler hoeveel heeft geleverd, controleert (ijkt) Fokke-Jan steeds nadat de bieten van een bepaalde boer waren geladen de diepgang van het schip. Een nauwkeurig proces. Want naast het suikergehalte van de bieten is het gewicht van groot belang voor de hoogte van de vergoeding van de teler. Complicerende factor is dat de diepgang van het schip wordt beïnvloed door het zoutgehalte in het water. Dat kan per dag verschillen, reden voor de coördinator om elke morgen het zoutgehalte te meten.

Dat Dirk de Lugt, voorzitter van de Raad van Beheer van Cosun, persoonlijk naar zijn afscheid was gekomen, was veelzeggend voor de waardering voor zijn werk. "Fokke-Jan werkt zeer accuraat en is een goed aanspreekpunt." Zoals voor de chauffeurs die af en aan rijden. "Hij zorgde ook dat elke dag de koffie bruin was."

Wisseling van de wacht op de haven

"Hij staat dicht bij de boeren. Belangrijk, want we doen het samen en willen het op Texel met z'n allen zo goed mogelijk doen", vertelde Joost Broekman namens de telers." Fokke-Jan kijkt terug op een mooie periode. "Ik heb het altijd met plezier gedaan." Hij wordt opgevolgd door Nico Zegers

Afbeelding