Nationaal Park Waddengebied?
Eén groot Nationaal Park Waddengebied? De vraag is actueel nu er landelijk discussie is over Nationale Parken Nieuwe Stijl. Wat zijn dan de gevolgen voor het Nationaal Park (NP) Duinen van Texel?
Op verzoek van Staatsbosbeheer en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft de Commissie Verkenning Nationale Parken onderzocht welke gebieden in Nederland internationaal onderscheidend zijn op het vlak van natuur, landschap en cultuurhistorie. Bedoeling is dat gebieden ontstaan die aanzienlijk groter zijn dan onze huidige Nationale Parken. Een van de vijf NP's is het Waddengebied.
De commissie, onder voorzitterschap van mr. Pieter van Vollenhoven, spreekt over "Nationale Landschapsparken". Dat is op Texel een beladen term en leidde in het verleden tot felle protesten. Volgens de commissie is het voor de zonering van de recreatief-toeristische ontwikkeling gewenst om binnendijks cultuurlandschap toe te voegen: de Waddeneilanden en het Fries-Groningse terpenlandschap. Vanwege de kustverdedigingsstrategie wordt ook de ondiepe zone van de Noordzee, tot de NAP-20 meter zone, binnen de begrenzing van het Nationaal Landschapspark getrokken.
De Waddeneilanden zijn volgens dit advies nu al een voorbeeld van planologisch beleid dat prioriteit geeft aan duurzaam toerisme en streekeigen landbouw. "Deze keuze voor de ontwikkeling van de eilanden als ‘slow landscape’ laat zien dat een langzame en duurzame ontwikkeling toch een economisch gezonde regio mogelijk maakt."
Voor anticiperen op NP Waddenzee is niet voldoende steun
Wat is het standpunt van het bestuur van NP Duinen van Texel (één van de 21 NP's in Nederland)? “Voor anticiperen op NP Waddenzee is onvoldoende steun op Texel. Sterker nog, we zouden de positie van en het draagvlak voor het NP op het eiland verzwakken." Aansturen op behoud van het bestaande betekent volgens het bestuur de kop in het zand steken en zal hoogstwaarschijnlijk niet toekomstbestendig blijken. "Met gebrek aan eigen ambitie en visie mis je een kans in de NP Nieuwe Stijl. En is de kans groter dat we afhankelijk worden van wat anderen, in Den Haag of in de provincie over ons NP gaan beslissen."
Daarom kiest het NP voor een eigen visie: “Een flexibel en adaptief plan: blijven doen wat we nu al doen. Beheer, onderzoek en educatie, bijvoorbeeld; dat kunnen we goed en blijven we doen. We gaan niet voorsorteren en nu al uitvoeren wat zou kunnen op basis van de NP Nieuwe Stijl, maar zien de komende jaren als transitie periode. Daarbij zal steeds meer duidelijk worden en willen wij steeds met belanghebbenden kunnen toetsen waarvoor is nu steun te vinden. Een op het eiland gedragen NP en eventuele transitie en ambitie richting een NP Nieuwe Stijl is voor ons de basis."
"NP Nieuwe Stijl zoekt verbinding tussen natuur, landschap, cultuur en de agrarische sector. Op deze verbinding gebeuren al mooie dingen op Texel, maar is nog veel te verbeteren. Het NP wil daarop inzetten. "Van beneden naar boven en met aandacht voor mooie initiatieven en zogenaamde "best practices" ook vanuit de verbinding met cultuurlandschap en landbouw. Wat we niet willen is top down. Dus niet "alsof we al een NP Nieuwe Stijl zijn".
Dialoogavonden zoals die over natuur-inclusieve landbouw (eind 2018) en mens inclusieve natuur (2019) passen goed in dit beleid. Ook educatie en het betrekken van Texelaars en jongeren bij het NP. Inzetten op verbinding met de Texelaars.
Het park is ruim 15 jaar geleden vrij plots gerealiseerd. Eigen regie houden was een belangrijke reden voor steun hiervoor van de bevolking. Voordat we als Nationaal Park te veel focussen op bloeien en vrucht dragen, moeten we eerst goed wortelen. Een stabiele basis creëren. Die kans hebben we nu nog. Het Nationaal Park moet kansen bieden op Texel en niet als bedreiging voelen. Bijvoorbeeld de angst voor meer beperkende regels over gebieden die nu niet in het park liggen.
Onze basis blijft natuurbescherming en natuurbeleving. Met onderzoek en educatie. Maar we maken in de komende jaren steeds meer de verbinding met cultuur, erfgoed, historie, trots en landschap. Duidelijke voorbeelden zijn de agrarische geschiedenis in de Texelse duinen, maar ook de tuunwallen en schapenboeten."