Niet pessimistisch, zelfs meer business
De impact van corona op bedrijven en particulieren, gezien vanuit het perspectief van de bank. Maar ook de effecten van deze crisis op de bank. Want ondanks extra business staan de resultaten onder druk. Als gevolg van de lage rente en voorzieningen met het oog op mogelijke tegenvallers.
We praten er over met Harry Nieuwenhuizen, directievoorzitter van Rabobank Noord-Holland Noord, en Marc Meskers, directeur bedrijven.
Meskers: “De impact van de eerste golf corona was groot. Eigenlijk was er nauwelijks een ondernemer die er geen last van had. Redelijk snel kwamen voor ondernemers allerlei steunmaatregelen op gang. Denk aan de NOW-regeling vanuit de overheid, uitstel van betaling voor belastingen en vanuit de banken de mogelijkheid van uitstel van aflossingen voor een half jaar. Dat gaf veel ondernemers voldoende ruimte om de zomer door te komen. Wat we toen niet wisten is dat we op Texel een fantastisch seizoen tegemoet gingen. De wereld zat op slot, veel Nederlanders kozen voor een vakantie in eigen land. Texel, maar ook de kustregio elders, heeft daar uitermate van kunnen profiteren. Daardoor zien we dat, nu de fase van uitstel van aflossingen voorbij is, dat veel van onze klanten weer kunnen gaan aflossen.
Winter
We zitten nu een beetje in een fase van stilte voor de storm. Vraag is: kunnen de meeste ondernemers de winter zelfstandig doorkomen of is er behoefte aan aanvullend werkkapitaal? Het lijkt mee te vallen. Het algemene beeld is dat bedrijven voldoende buffer hebben om de winter door te komen en de vaste lasten te kunnen betalen. We willen geen al te rooskleurig beeld schetsen, want er zijn ook uitzonderingen. Denk aan de evenementenbranche. Relatief klein, maar die merken het zeker.
De detailhandel heeft het over het algemeen goed gedaan, maar in de non food-sector zijn hier en daar wat pijnpunten. Denk aan consumenten-electronica en de automobielbranche. Landelijk heeft de modebranche het moeilijk. Maar op Texel valt dat erg mee. Veel ondernemers hebben kunnen profiteren van het publiek dat ’s zomers anders naar het buitenland ging en wel gewend was daar wat geld uit te geven. Er zijn zelfs ondernemers die een plusje hebben gedraaid.
Horeca
De zomer heeft veel goedgemaakt. Bijvoorbeeld als je kijkt naar de bezettingsgraden in de vakantieparken en ook de strandpaviljoens deden het goed. Cafés haalden een aardige omzet van de terrassen, mede dankzij dat de gemeente meer ruimte beschikbaar stelde. Toen het weer minder aantrekkelijk werd, liep ook de omzet terug.
Algemene beeld dat bedrijven voldoende buffer hebben
Problemen met personeel in de horeca waren dit jaar niet aan de orde. Veel medewerkers uit Amsterdam en omstreken, die daar niet aan het werk kwamen, gingen hier aan de slag.”
Feestdagen
Nieuwenhuizen: “De algemene situatie als positief omschrijven gaat misschien te ver. Laat ik het zo zeggen: we zijn niet pessimistisch. Mede dankzij het goede samenspel tussen bedrijfsleven, gemeente, overheid en banken tijdens de eerste golf. Belangrijke vraag is wat er de komende tijd gaat gebeuren. Rutte gaf het dringende advies af om zoveel mogelijk thuis te blijven. Wat betekent dat straks voor de feestdagen? Hoe gaat het met de boekingen rond die tijd. Met name voor restaurants en andere bedrijven een belangrijke periode. Het merk Texel en het imago hebben we mee, een mooi alternatief voor vakantie in het buitenland. Dat kan straks, als de restricties worden versoepeld en we weer bij elkaar mogen komen, in het voordeel werken.”
Hypotheekmarkt
“De hypotheekmarkt heeft ons positief verrast. In het begin dachten we dat het richting het tweede kwartaal wel zou teruglopen. Maar het tegendeel is waar. Het is nog steeds behoorlijk druk en op de woningmarkt zijn de prijzen zelfs ongekend hoog. We sluiten meer hypotheken af dan vorig jaar. Dat zagen we niet aankomen. Thuis wordt meer verbouwd en geklust. Daar plukken bouwmarkten de vruchten van. Die hebben een topjaar. De portefeuille van bouw- en installatiebedrijven zat al aardig vol. Hier is de vraag: teren ze op oud vet of komen er ook nieuwe opdrachten bij.”
Investeringen
Eigenlijk zien we dat ook in de zakelijke markt. Aan de ene kant de invloed van corona, zoals minder aflossingen. Aan de andere kant zien we ook dat bij sommige bedrijven de investeringen gewoon doorgaan, met name in de agrarische sector. Maar ook in andere branches. De rustige tijd wordt benut. Zo kun je van een nadeel ook een voordeel maken. Ze zeggen wel: in de bocht moet je gas geven. Het zegt ook iets over het vertrouwen in de toekomst. Ook reguliere aanvragen voor financiering hebben onze verwachting in positieve zin overtroffen. Over het algemeen zien we groei in onze zakelijke portefeuille. Wat we wel zien is dat investeringen in bepaalde bedrijfsmiddelen worden uitgesteld. De aanschaf van een nieuwe auto wordt even uitgesteld.”
Resultaat onder druk
Landelijke beeld en ook bij ons is dat het resultaat van de bank onder druk staat. De lage rente zet de exploitatie onder druk. We zijn niet voor niets naar een negatieve rente op spaargeld gegaan. Tweede factor die onze exploitatie onder druk zet is het effect van corona. We zien een forse toename van de voorzieningen die we moeten treffen om ons in te dekken voor mogelijke verliezen. Het resultaat van de Rabobankgroep in het eerste halfjaar is van €1,2 miljard in 2019 gedaald naar €227 miljoen in 2020. Het goede nieuws is dat onze kapitaalpositie dermate goed is dat we deze tegenvaller kunnen opvangen. Het is nu afwachten wat het effect is van de tweede golf.”
Meskers: “Wat geldt voor de bank, geldt voor bedrijven. Een crisis zoals corona is er eentje van de buitencategorie. Het onderstreept het belang van voldoende buffers om tegenslag op te vangen. Veel ondernemers doen dat ook.”
Nieuwenhuizen: "Wat deze crisis ook leert is het belang van sturen op kasstromen en liquiditeitspositie. Dat je voldoende in kas hebt om aan je korte termijn financiële verplichtingen te voldoen. Die bewustwording is gegroeid.”
Gerard Timmerman