'Trekvogel kanarie in wereldwijde kolenmijn'
Jan van Gils en David Thieltges, beiden van de afdeling Kustsystemen van het NIOZ, zijn benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Van Gils is aangesteld als hoogleraar Global Change Ecology of Migrant Shorebirds. Thieltges is benoemd tot hoogleraar Marine Parasite Ecology.
Trekvogels als “kanaries in de kolenmijn” voor grote veranderingen die ons te wachten staan. Dat als achtergrond van een sterke brug tussen het NIOZ en de Rijksuniverstiteit (RUG) van Groningen, als kenniscentrum over de informatie die trekvogels geven over de toestand het klimaat en de effecten ervan op organismen.
Kustvogels
Van Gils (NIOZ en RUG) is gefascineerd door de manier waarop trekvogels alle hoeken van de wereld met elkaar verbinden. Hij doet als ecoloog onderzoek naar kustvogels, met bijzondere aandacht voor de kanoet, die broedt in het noordpoolgebied en door Nederland trekt naar zijn winterverblijf in West-Afrika. Van Gils: ‘In feite is de kanoet als een kanarie in een wereldwijde kolenmijn. Net zoals de kanaries van de mijnwerkers in het verleden waarschuwden voor dreigende hoge concentraties van mijngassen, informeert de kanoet ons over de toestand van het klimaat en de effecten ervan op organismen."
Volgens hem is onderzoek te vaak gericht op kleine gebieden en schijnbaar geïsoleerde onderwerpen. Met zijn aanstelling tot hoogleraar is hij nog meer gemotiveerd om studenten en toekomstige onderzoekers te leren dat ecosystemen geen onafhankelijke systemen zijn en dat trekvogels wereldwijde verbindingen blootleggen. Hij zegt: "De vogels spelen een complexe rol in het verbinden van terrestrische met mariene ecosystemen op wereldschaal. Het onderzoek draagt bij aan het behoud van kustvogels in onze snel veranderende wereld."
De ecoloog benadrukt het belang van het doceren van Global Change Ecology aan de Rijksuniversiteit Groningen en de NIOZ-onderzoeksfaciliteiten op Texel, maar ook langs de "flyway", met zowel lokale studenten als studenten van RUG/NIOZ.
Hij verwacht dat nieuwe, technologische doorbraken de volgende generatie onderzoeksmogelijkheden zullen bieden "waar we nu alleen maar van kunnen dromen". "Satelliettags die we momenteel gebruiken om vogels te volgen tijdens hun migratie, worden nog kleiner en "slimmer". Naast het onthullen van de precieze locaties van de vogels, zullen ze ons aanwijzingen geven over hun gedrag."
Op de website van het NIOZ meer over de belangrijke synergie tussen veldwerk en technologie in het onderzoek naar trekvogels en over het onderzoeksresultaat, dat Van Gils beschrijft als ‘evolutie in actie’.
